“Door studiejaren af te kopen, zul je nooit vroeger met pensioen kunnen, alleen meer pensioen krijgen.” (Nele Vangheluwe, Attentia)

We horen 45 jaren te werken en die jaren tellen mee voor ons pensioen. Alleen was de regeling bij ambtenaren tot nog toe anders. Ook de jaren die zij aan het studeren waren – dus vóór hun loopbaan begon – telden mee in de berekening van hun pensioenbedrag. Maar deze bepaling zou vanaf 1 januari 2017 veranderen. Minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) heeft namelijk een voorstel ingediend op basis waarvan ambtenaren hun studiejaren moeten regulariseren.

Hiermee komen de ambtenaren in hetzelfde schuitje als werknemers en zelfstandigen. Zij konden er eerder al voor zorgen dat hun studiejaren zouden meetellen, maar dat kostte geld. Wij bekijken wat deze regeling inhoudt.

Waarvoor en voor welke studiejaren?

Vooreerst benadrukken we dat het alleen gaat over het geldelijk aspect van het pensioen, verduidelijkt Nele Vangheluwe van het kenniscentrum bij hr-dienstverlener Attentia. “De studiejaren tellen bijvoorbeeld niet mee voor de berekening van de beroepsloopbaan om zodoende vroeger op pensioen te kunnen gaan.” Je kunt er dus alleen je pensioenbedrag mee verhogen.

Alleen de (volledige) studiejaren vanaf 1 januari van het jaar waarin men de leeftijd van 20 jaar bereikt, komen in aanmerking voor de betreffende regularisatie. Tot op vandaag moet de werknemer de regularisatie aanvragen bij de Federale Pensioendienst binnen een periode van tien jaar na het beëindigen van de studies. Ben je afgestudeerd op je 24, dan dien je dus vóór je 34 te regulariseren. “Maar deze beperking zou wegvallen vanaf 1 januari 2017, op voorstel van de minister van Pensioenen”, zegt Nele Vangheluwe.

Een voorbeeld: je hebt gestudeerd tot je 24ste. Het kan interessant zijn de vier laatste jaren te regulariseren om recht te hebben op een hoger pensioenbedrag. Het kan immers dat je geen 45 jaar beroepsloopbaan hebt opgebouwd tegen de tijd dat je op pensioen kunt: 45 jaar beroepsloopbaan behaal je immers ten vroegste op je 69ste.

Hoeveel kost dit?

De kostprijs is een bijdrage van 7,5% op het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen (1.572,58 euro – bedrag op 1 juni 2016), gekoppeld aan het indexcijfer der consumptieprijzen. De regularisatie van een studiejaar voor een werknemer vandaag kost dus: 1.572,58 euro x 12 x 7,5% = 1.415,34 euro.

De Federale Pensioendienst berekent het totaalbedrag en deelt dit, samen met de diverse betalingsmogelijkheden, mee aan de aanvrager. Die kan dan nog altijd geheel of gedeeltelijk afzien van de aanvraag.

Hoeveel brengt het op?

Elk geregulariseerd studiejaar dat je afkoopt, doet je pensioen jaarlijks stijgen. Concreet gaat het jaarlijks om 315 euro (gezinsbedrag op 1 juni 2016, gekoppeld aan het indexcijfer) of 252 euro (bedrag alleenstaande op 1 juni 2016, gekoppeld aan het indexcijfer) aan pensioen. De bijdrage die je betaalt, is bovendien fiscaal aftrekbaar. In geval van overlijden worden de rechten overgedragen aan de langstlevende echtgenoot.

Is een regularisatie altijd voordelig?

Neen. Het hangt af van de persoonlijke situatie en met name van de beroepsloopbaan van de aanvrager, die vaak nog niet gekend is op het ogenblik van de regularisatieaanvraag. “Te veel gestorte bijdragen worden niet terugbetaald”, waarschuwt Nele Vangheluwe van Attentia.

Dit pleit ervoor de berekening te vragen aan het eind van de carrière. Maar tot nu toe moet je als werknemer de regularisatie dus aanvragen binnen de tien jaar na het afstuderen, wat niet handig is. “Zolang deze beperking voor werknemers niet afgeschaft wordt, zijn veel werknemers vandaag te laat om nog over te kunnen gaan tot de regularisatie van de studiejaren”, stelt ze. Zelfstandigen, daarentegen, kunnen hun studiejaren te allen tijde regulariseren.

Stel dat de aanvrager op het ogenblik van het pensioen toch 45 jaar beroepsloopbaan heeft opgebouwd (n.a.v. de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd), dan is de regularisatie nutteloos aangezien 45 jaar het maximumaantal jaren is dat in aanmerking wordt genomen. “Ook bij gemengde loopbanen, zeg maar opeenvolgende tewerkstellingen als werknemer, zelfstandige of ambtenaren, kan de regularisatie niet het gehoopte hoger pensioenbedrag tot gevolg hebben.”

Wat met de ambtenaren?

Sinds 2016 werd de diploma-bonificatie voor ambtenaren geleidelijk afgeschaft. “Deze bonificatie houdt in dat bepaalde studiejaren van de ambtenaar meetellen om vervroegd recht te hebben op pensioen in zover het diploma een vereiste was om aangeworven, benoemd of gepromoveerd te worden”, stelt Nele Vangheluwe.

In 2017 gaat men dus nog een stap verder en zullen ook ambtenaren – net als de werknemers en de zelfstandigen – moeten betalen om hun studiejaren te laten meetellen voor hun pensioenbedrag. De verworven rechten op basis van de reeds gepresteerde loopbaan blijven echter behouden.

Wat doe je het best?

Nog even afwachten, want de regeling is nog niet finaal. “Het is pas van zodra de wettekst definitief is dat wij als pensioendienst meer informatie kunnen geven over uw concrete situatie”, klinkt het bij de Federale Pensioendienst.

Bovenal hangt alles af van de lengte van je loopbaan. Als je pensioen aan zijn plafond zit – bijvoorbeeld omdat je een volle loopbaan van 45 jaar hebt – dan komt er niets meer bij: geregulariseerde studiejaren of niet. Studiejaren afkopen of niet, het lijkt dus een beetje speculeren. Een groot succes lijkt het afkoopsysteem overigens niet. Vorig jaar werden nog geen 300 dossiers behandeld. Al komt het systeem nu wel meer onder de aandacht.

(wv) - Meer info: www.sfpd.fgov.be