Wanneer ben je als werknemer (on)wettig afwezig?

Wanneer ben je gewettigd afwezig?

1. Overmacht

Hierbij kun je door bepaalde gebeurtenissen, waar je zelf geen vat op hebt, onmogelijk fysiek op je werk aanwezig zijn. Bijvoorbeeld: je bent met spoed opgenomen in het ziekenhuis, je zit door een staking van het luchtvaartpersoneel vast in de luchthaven van je vakantiebestemming en hebt geen idee wanneer je terug thuis zult geraken, door noodweer (zoals hevige storm of een overstroming) kun je niet op je werk geraken, …

Als werknemer ben je verplicht om dit zo vlug mogelijk te melden aan je werkgever. Deze situatie geeft je geen recht op een gewaarborgd loon maar toch heb je in bepaalde gevallen en onder bepaalde voorwaarden recht op een uitkering van de RVA.

Lees ook: Wat houdt afwezigheid door overmacht in?

2. Afwezigheid om dwingende redenen

Onder bepaalde voorwaarden kun je om dwingende redenen gewettigd afwezig zijn van je werk. Zo is bv. de ziekte of hospitalisatie van een gezinslid, schade aan je woning door een brand of natuurramp, of verschijning in een rechtszitting een gegronde reden om niet aanwezig te zijn.

Net als bij overmacht moet je je werkgever hiervan zo snel mogelijk op de hoogte brengen. Hoe lang je afwezigheid toegelaten is, hangt af van de tijd die je nodig hebt om de situatie of het probleem aan te pakken of op te lossen, al mag het wettelijk gezien niet langer dan 10 arbeidsdagen per kalenderjaar duren.

Deze situatie geeft je geen recht op een gewaarborgd loon van je werkgever, tenzij anders werd overeengekomen.

Gewaarborgd loon: hoe, wat en waarom?

3. Klein verlet

Ga je trouwen of word je geconfronteerd met een overlijden van een naast familielid? Dan heb je recht op klein verlet en mag je met behoud van je loon afwezig zijn op je werk.

De volledige lijst met gebeurtenissen die recht geven op klein verlet vind je hier.

4. Ziekte en ongeval in je privéleven

Ben je ziek en voel je je niet capabel om te werken? Ook dan heb je er recht op om betaald thuis te blijven. Voorwaarde is wel dat je onmiddellijk je baas hiervan op de hoogte brengt en dat je je zo snel mogelijk laat onderzoeken door een dokter. Het medisch attest dat je van de arts ontvangt, dien je (in principe) binnen de 2 werkdagen af te geven aan je werkgever (fysiek of via post/mail).

Hou er wel rekening mee dat de kans bestaat dat een controlearts op vraag van je werkgever ter controle een bijkomend medisch onderzoek wil uitvoeren.

Ben je langere tijd afwezig wegens ziekte? Neem dan contact op met je ziekenfonds voor een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid, dit geeft je in de meeste gevallen recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Extra: Kan mijn werkgever controleren of ik echt ziek ben?

5. Vakantie

Om écht te deconnecteren en zowel fysiek als mentaal afstand te nemen van je werk, kun je een deugddoende vakantie nemen. Let er wel op dat je vakantie op voorhand schriftelijk moet goedgekeurd worden door je baas, zoniet ben je … onwettig afwezig.

Wat als je onwettig afwezig bent?

De mogelijke gevolgen van een onwettige afwezigheid staan in principe duidelijk beschreven in het arbeidsreglement van je werkgever. Dit kan gaan van een corrigerend gesprek tot een schriftelijke waarschuwing. In bepaalde gevallen kan de sanctie zelfs bestaan uit ontslag om dringende redenen. Hiervoor moet de werkgever wel een strenge procedure volgen.

Toch kan veel discussie vermeden worden door open kaart te spelen en eerlijk te zijn. Een goed gesprek kan al veel verklaren en bepaalde omstandigheden kunnen er écht voor zorgen dat je ongewild afwezig bent.

FAQ: Alles over jouw rechten en plichten als je ziek bent

(fd)