Slimme mensen worden vaker gepest

Pesten op het werk heeft ergere gevolgen dan seksuele intimidatie, vinden Amerikaanse psychologen. Dat komt doordat iemand die zich seksueel geïntimideerd voelt, dat niet persoonlijk hoeft op te vatten – die persoon kan het zien als gericht tegen de groep, in casu het geslacht waartoe hij of (meestal) zij behoort.

4 oktober 2010

Slachtoffers van pesten op het werk, daarentegen, voelen dat wel als een persoonlijke aanval. Ze worden uitgelachen, er wordt tegen hen geschreeuwd of ze worden juist genegeerd, er worden roddels over hen verspreid of hun wordt belangrijke informatie onthouden, en er is geen andere oorzaak aanwijsbaar dan dat hun persoonlijkheid de pesters niet aanstaat. Dat is veel erger.

Seksuele intimidatie vs. pesten op het werk

Tot die conclusie komen Amerikaanse psychologen na een statistische vergelijking van de uitkomsten van 53 studies naar seksuele intimidatie en 81 studies naar pesten op het werk (Journal of Applied Psychology, September 2010). Slachtoffers van beide kwellingen hadden meer psychische problemen, ze waren minder tevreden met hun werk, hun collega's en hun leidinggevende, hadden meer stress, waren minder toegewijd aan hun werk en meer geneigd een andere baan te zoeken. Bij slachtoffers van pesten waren al die effecten echter significant groter.

De onderzoekers vroegen ook aan een groep proefpersonen zich te identificeren met het slachtoffer in een verhaaltje over seksuele intimidatie of pesten op het werk en te vertellen waaraan het volgens hen lag dat de vervelende collega zich zo gedroeg. Daaruit bleek dat mensen bij het verhaaltje over pesten sterker geneigd waren om de oorzaak bij zichzelf te zoeken.

Slachtoffers zijn slechter af

Omdat steeds vaker juridische stappen ondernomen worden bij seksuele intimidatie en seksediscriminatie, schrijven de onderzoekers, maken mensen zich daar steeds minder vaak openlijk schuldig aan. Maar het zou kunnen dat vrouwen en andere minderheden in plaats daarvan wel steeds vaker het slachtoffer worden van een algemene vorm van pesten, waarbij hun geslacht of bijvoorbeeld huidskleur niet centraal staat. Voor de pester is dat veiliger, maar de slachtoffers zijn dus slechter af, toont dit onderzoek aan.

Een woord van troost voor slachtoffers van pesten op het werk is te vinden in een ander onderzoek, gepubliceerd in hetzelfde wetenschappelijke tijdschrift: het zijn vaak juist de slimme mensen die gepest worden. Psychologen vergeleken de ervaringen van ruim tweehonderd medewerkers van een zorginstelling in Minnesota (hoe vaak ze beroddeld, gekleineerd of anderszins aangevallen waren op het werk) met hun scores op een test die ze tijdens hun sollicitatieprocedure hadden gemaakt. Daaruit bleek dit: hoe beter mensen scoorden, hoe meer ze gepest werden. Met name, overigens, als ze ambitieus en niet heel sociaal waren.

Bron: De Standaard / NRC Handelsblad