4 lessen over geld die iedereen kan gebruiken

In The Psychology of Money onderzoekt auteur Morgan Housel waarom geld zo vaak tot stress leidt, zelfs bij mensen die objectief gezien genoeg verdienen.

Zijn centrale boodschap: financiële beslissingen gaan zelden puur over cijfers, maar vooral over gedrag, emoties en context. Met onder meer deze inzichten en verhalen.

1. Onderschat nooit de factor geluk

Veel mensen denken dat je erg slim of bij de pinken moet zijn om (veel) geld te verwerven. Zeker achteraf worden die eigenschappen al te graag toegedicht, maar in veel gevallen komt er een nodige dosis geluk bij kijken.

Ontdek: 15 manieren om geld te verdienen zonder er veel voor te moeten doen

Neem nu Bill Gates, die zijn computerpassie ontwikkelde toen hij dertien jaar oud was. Gates groeide op in een van de weinige middelbare scholen in de VS die computers aanbood in het lessenpakket. “In 1968 ging 1 op de miljoen leerlingen van een middelbare school die de combinatie van geld en vooruitziende blik had om een computer te kopen”, schrijft Housel. Gates is daar zelf formeel over. “Als die middelbare school er niet was geweest, was er geen Microsoft geweest”, zo vertelde de Microsoft-oprichter later.

In die klas zat ook Paul Allen, met wie Bill Gates later Microsoft zou oprichten. Maar Gates en Allen waren ook bevriend met ene Kent Evans. Volgens Gates iemand met nog meer zakelijk talent dan hen beiden. Kent zou, volgens Gates, ook zeker mee ingestapt zijn in het Microsoft-avontuur. Alleen verongelukte Kent Evans nog voor hij eindexamen had gedaan tijdens het bergbeklimmen…

Check: 5 carrièrelessen van Bill Gates

2. Geld is wat je niet ziet

Een van de meest verrassende inzichten in het boek is dat geld en vermogen vaak onzichtbaar zijn, en ook het gebrek eraan. We bewonderen zichtbare tekenen van succes — dure auto’s, designerkleding, grote huizen — maar zien zelden de schulden, stress of afhankelijkheid die ermee gepaard gaan.

Echte financiële stabiliteit draait om het geld dat je niet uitgeeft, benadrukt Morgan Housel, die ooit nog als valet parker aan de slag was en heel veel dure auto’s heeft geparkeerd. “Maar iemand die in een auto van 100.000 dollar rijdt, kan vermogend zijn. Maar het enige harde feit dat je hebt, is dat die persoon 100.000 dollar armer is dan voordat hij of zij de auto kocht – of een 100.000 dollar hogere schuld heeft.”

Handig: 5 tips om te kunnen sparen én genieten

3. Vrijheid is de ultieme vorm van rijkdom

De hoogste vorm van vermogen is geen bedrag, maar elke ochtend wakker worden en kunnen zeggen: ‘Ik kan vandaag doen wat ik wil’. In de context van werk heeft men het vaak over het ABC van Autonomie, Betrokkenheid en Competentie, waarbij autonomie veel betekent: de mogelijkheid om je job (en agenda) naar je hand te zetten.

In zijn boek haalt Housel het voorbeeld aan van een investeringsbankier die big money verdiende, maar zijn job vaarwel zei omdat hij totaal geen vat had op zijn agenda. “De baas zijn over je eigen tijd is het hoogste dividend dat geld je kan opleveren,” stelt hij. Geluk of gelukkig zijn is voor iedereen anders. “Maar als geluk één universele factor kent, is dat mensen controle willen over hun leven.”

Extra: Hoe je baas meer zelfstandigheid en flexibiliteit vragen

In dat licht krijgt sparen een andere betekenis. Sparen is geen teken van zuinigheid, maar van vooruitdenken. Het zorgt ervoor dat je niet met de rug tegen de muur komt te staan. “Spaargeld zonder specifiek doel stelt je in staat om onder je eigen voorwaarden van koers te veranderen.”

4. Zorg dat je rustig slaapt

Beheer je geld zodanig dat je ’s nachts rustig kunt slapen. “Dat is iets anders dan dat je moet proberen het hoogste rendement of een specifiek percentage van je inkomen te sparen”, oppert de auteur.

Of hoe geld, sparen en beleggen ook erg persoonlijk zijn. “Sommige mensen slapen niet tenzij ze het hoogste percentage behalen; anderen hebben pas rust als ze behoudend geïnvesteerd hebben. Ieder het zijne”, vindt hij. “Maar de vraag: kan ik hiermee rustig slapen ’s nachts is het beste universele criterium voor alle financiële beslissingen.”

Lees ook: 11 tips om beter te slapen

(William Visterin) - The Psychology of Money- tijdloze lessen over rijkdom, hebzucht en geluk, Morgan Housel, Kosmos, 2025, ISBN: 9789043938396, 272 pagina’s