“Ik doe mijn job heel graag, en dat heeft eigenlijk niets met mijn graad te maken.” (Liesbeth Vermaelen, politiecommissaris in Gent.)

Eerst even de structuur van de politie uit de doeken doen. Enerzijds zijn er de inspecteurs. Dat is de grote groep van medewerkers die op het terrein onder meer vaststellingen doen of interventies uitvoeren. Daarnaast zijn er de hoofdinspecteurs, die leiding geven aan inspecteurs. En tenslotte de officieren of het hoger kader. “Het gaat hierbij om commissarissen en hoofdcommissarissen”, vertelt Liesbeth Vermaelen.

Zelf is Vermaelen momenteel dienstchef in Gent-Centrum, het grootste wijkcommissariaat van Gent. Dat is het commissariaat met de bekende gevel van de populaire televisiereeks Flikken. “Omdat we hier met 85 mensen werken, voeren we de dagelijkse leiding met twee commissarissen.”

Hoe word je commissaris?

Eigenlijk zijn er twee manieren om commissaris te worden. “Er is de zogenaamde sociale promotie. Iedereen die zes jaar hoofdinspecteur is, kan meedoen aan een selectie om door te groeien tot de graad van commissaris”, vertelt Vermaelen. In haar geval ging het dus via de andere instroom. “Ik deed als externe kandidaat mee aan de selectie. Daarvoor is de vereiste wel dat je een masterdiploma moet hebben om via die weg commissaris te worden.”

Liesbeth Vermaelen deed al kort na haar studies mee aan de selectieproeven. Er zaten enkel een drietal maanden uitzendwerk tussen. “Ik heb eerst rechtspraktijk gedaan en daarna criminologie”, vertelt ze. “Maar in principe komt elk master-diploma in aanmerking. In mijn lichting en opleiding zaten bijvoorbeeld ook mensen die psychologie of Germaanse talen hadden gestudeerd. De instroom is breed.”

Hoe loopt de selectie?

Vandaag heeft de politie dus tachtig officieren nodig. “Dat zijn er een stuk meer dan toen ikzelf kandidaat was”, herinnert ze zich nog. “Maar net als in veel andere organisaties komt er een pensioengolf op ons af. Ook wij bij de politie hebben dus nood aan nieuwe krachten.”

De selectie tot officier bestaat uit verschillende proeven of etappes. “Je hebt naast de cognitieve proeven ook een aantal persoonlijkheidsproeven, waaronder een groepsproef en een interview met een assessor. Hier polst men naar de competenties die je als politiecommissaris moet hebben, zoals bijvoorbeeld leiderschap. Nadien is er een gesprek met een selectiecommissie waarbij onder meer wordt gepeild naar je motivatie en integriteit”, vertelt ze. “En er is ook een medisch onderzoek en sporttesten. Die laatste zijn op zich het makkelijkst omdat je perfect op voorhand weet wat er van je wordt verwacht. Je moet bijvoorbeeld een bepaalde afstand lopen binnen een bepaalde opgelegde tijd. Wel, daar kan je perfect op oefenen.”

Wat moet je kunnen in je job?

“Ik doe mijn job heel graag, en dat heeft eigenlijk niets met mijn graad te maken”, zegt ze. “Het is zeer gevarieerd. Elke dag is anders en er is heel veel afwisseling. Je kan niet weten wat de job inhoudt eens je het zelf gedaan hebt. Ik kan het iedereen aanraden.” Daar komen intussen wel (vrij) recente uitdagingen bij zoals de huidige terreurdreiging en de vluchtelingencrisis. “Onze politiemensen zijn er zich van bewust dat onze job er soms niet makkelijker op wordt. Al doet iedereen wel zijn deel en komen er ook extra mensen bij.”

In elk geval zijn er een aantal vereisten of kenmerken om bij de politie te komen werken. “Teamwork is bijvoorbeeld heel belangrijk. Je werkt altijd samen met je collega’s en staat ten dienste van de mensen. “Als commissaris zijn uiteraard ook je leiderschapskwaliteiten van tel. Daarnaast is er ook nog een zeker verantwoordelijkheidsgevoel. “Mensen kijken naar jou. Je staat als politieman altijd in the picture. Je moet ook altijd discreet en rustig blijven. Mensen zien ons ook niet altijd graag komen. Maar dat hoort erbij. Wij zijn nu eenmaal Sinterklaas niet.”

Hoe is het als nieuwkomer?

Je wordt nooit onvoorbereid voor de leeuwen geworpen. Want officieren krijgen bij de politie een uitgebreide opleiding die 2 jaar duurt. “En die opleiding is bezoldigd”, voegt ze er aan toe. Daarnaast is Vermaelen naar eigen zeggen ook tevreden over haar loonpakket en statuut en ook over haar work-life balance. “Je kan binnen de politie ook vrij vlot doorschuiven naar een andere functie of ritme. Sinds ik een dochtertje heb, heb ik minder onregelmatige uren waardoor de job beter valt te rijmen met mijn gezin. Ook al zijn er veel collega’s die dergelijke uren wel perfect combineren met hun gezinsleven.”

Hoe was het tenslotte om als 24-jarige aan het hoofd te komen van een team politiemensen die hun sporen al hadden verdiend? “Ik zal niet ontkennen dat sommige collega’s in het begin wat keken van: wat gaat zo’n jong iemand ons bijbrengen”, erkent ze. “Maar als je toont dat je naar je collega’s wil luisteren en ervan wil leren, dan appreciëren ze dat wel. Het hangt af van je eigen houding. Als je daar als nieuwkomer meteen hoog van de toren gaat blazen, loopt het onvermijdelijk fout. Je hebt trouwens niet minder bagage maar andere bagage en kan dus wel wat leren van elkaar. Ook dat is teamwork en leiderschap.”

(wv)