Ateljee vzw: een cluster van maatwerkbedrijfjes

"Ateljee ontstond begin jaren 80 vanuit een opvangtehuis voor dakloze mannen die meubels mochten restaureren", vertelt Geert Deruyck.

"Vanaf begin jaren 90 werd arbeid in sociale werkplaatsen gesubsidieerd. Daardoor konden we verschillende projecten opzetten waarin we een breed en nog steeds groeiend jobaanbod creëerden. De Kringwinkel is het uithangbord van de vzw Ateljee. Daarbinnen heb je Gentmade: kleding, stoffen en leder die we niet verkopen, worden verwerkt in accessoires als handtassen, etuis voor laptops of kussens. De modellen worden ter plaatse gemaakt en dan verkocht in De Kringwinkel. Op die manier past Gentmade in het concept van De Kringwinkel - sociale tewerkstelling - maar ook in onze focus op milieu. Daarnaast is er ons biologisch landbouwbedrijf Het Landhuis, er zijn de sociale restaurants waaronder Parnassus in de Gentse Oude Houtlei. Trans-fair is dan weer onze fietsherstelplaats voor bedrijven en organisaties die woon-werkverkeer willen organiseren."

Werner Leemans vult aan: "En onze gloednieuwe Kringwinkel in de Gentse Kortrijksepoortstraat wordt heringericht door het eigen Klussenteam. Je ziet dus dat we heel wat functies invullen: winkelbedienden, chauffeurs, klussers, fietsherstellers, elektroherstellers, landbouwhelpers… wie moeilijk aansluiting vindt bij de arbeidsmarkt - mét problemen en zonder diploma, zeg maar - krijgt hier toch mogelijkheden. Wil iemand bijvoorbeeld in de winkel werken, dan focussen we op de kwaliteiten die daarvoor nodig zijn en leggen we een groeitraject af op basis van een persoonlijk ontwikkelingsplan. Iemand kan zo doorgroeien van winkel- naar kassamedewerker. Zo proberen we om iemand sterker te maken. Die intensieve begeleiding op maat helpt mensen echt openbloeien."

Kaderpersoneel

Ateljee heeft ondertussen Kringwinkels in twaalf Oost-Vlaamse gemeenten en sloot pas een samenwerkingsverband af met De Loods in Aalst waar ook sociale restaurants, een bioboerderij en een tuin- en klusjesdienst gevestigd zijn. Naar nieuwe omkaderende medewerkers wordt dan ook vaak uitgekeken.

"Momenteel is er een vacature voor een transportplanner en voor een voltijdse arbeidsbegeleider. Dat zijn mensen met een sterke sociale drive. We vragen minimum een bachelordiploma in een sociaal-pedagogische richting. Onze tewerkgestelden worden begeleid door een instructeur op de werkvloer met kennis van het technische aspect van de job. In de keuken is dat een kok, in de fietsherstelplaats een fietstechnicus… De instructeurs vormen een tandem met de arbeidsbegeleider, die de psychosociale kant van de zaak begeleidt. Maar ook een instructeur heeft natuurlijk het nodige psychologische doorzicht nodig. In het totaal hebben we een 450-tal personeelsleden bij Ateljee en via De Loods komen er daar nog 120 bij."

Ateljee heeft ook verantwoordelijken VTO (Vormings-, trainings- en opleidingsbeleid) in dienst. De Digitale Talent Punten (DTP) die Ateljee samen met Digipolis opzet in De Kringwinkels passen in die aandacht voor vorming. Geert Deruyck: "We zetten er onze eigen begeleiders voor in en organiseren er tijdens de Digitale Week ook eenvoudige workshops, bijvoorbeeld over het gebruik van Gmail of Facebook."

Maatwerkbedrijf

Sinds 1 april is Ateljee net als alle andere sociale en beschutte werkplaatsen een ‘maatwerkbedrijf’ en dat brengt één en ander met zich mee op het vlak van de toeleiding tot de tewerkstellingstrajecten en -projecten. "In een sociale werkplaats kon je vroeger aan de slag als je vijf jaar werkloos was, laaggeschoold en met psychosociale problemen zat” licht Geert toe. “Nu wordt iedereen met een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt ingeschaald door de VDAB op basis van een precieze ondersteunings- en begeleidingsnood."

Meer mensen kunnen dus toegang krijgen, maar dan wel nog sterker met de bedoeling om ze te laten doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt. "In de praktijk stroomt in Vlaanderen maar drie procent door", weet de communicatieverantwoordelijke. "Ateljee biedt mensen duurzame tewerkstelling én een vernieuwd gevoel van eigenwaarde, ook als ze ups en downs kennen in hun job. Iemand die hier goed functioneert, doet dat daarom niet in het reguliere arbeidscircuit. Bovendien: wat doe je met multiproblematiek? Slechte behuizing, armoede, verstandelijke beperkingen, lage stressgevoeligheid, psychosociale kwetsbaarheid… dat zijn grijze zones die zie je niet altijd meteen ziet. Verplaats die mensen in een andere werkomgeving of neem de opsplitsing in deeltaken weg, en hun kwetsbaarheid komt aan het licht."

En waarin vinden Geert en Werner zelf de grootste voldoening bij Ateljee? "Zorgen voor werk voor mensen die anders uit de boot vallen", klinkt het meteen. "Onze projecten zijn daarbij ook maar een middel. Kringwinkel of restaurant… daar kun je een bepaald soort hulpverlening aan koppelen. Dat wie hier werkt zelf ook kortingen krijgt, is meegenomen. Maar werk is het belangrijkste".

(wv) – Meer info: www.ateljeevzw.be