5 maatregelen tegen werkloosheid: gewikt en gewogen

Overheden gebruiken tal van maatregelen om werkzoekenden opnieuw aan de slag te krijgen. Niet alleen de kostprijs, maar ook de effectiviteit van die initiatieven verschillen behoorlijk.

7 april 2011

Jochen Kluve, arbeidsmarktexpert.

Tot dat besluit kwam de Duitse arbeidsmarktexpert Jochen Kluve na een analyse van Europese onderzoeksresultaten.

Maatregel 1: Dienstverlening aan en sanctionering van werkzoekenden

+ Dikwijls positieve kortetermijneffecten
+ Relatief goedkoop

Conclusie: Dit soort maatregelen moet mogelijk aangevuld worden met andere acties om een meer structureel effect te krijgen.

Maatregel 2: Stimulerende maatregelen binnen de private sector (bv. loonkostensubsidies)

+ Direct effect
- Meestal erg duur
- Mogelijk een aantal ongewenste indirecte effecten (bijvoorbeeld: kansen van werklozen die in aanmerking komen voor subsidies gaan ten koste van werklozen die er niet voor in aanmerking komen)

Conclusie: Vooral geschikt in geval van selectieve loonkostensubsidies, gericht op kwetsbare groepen.

Maatregel 3: Opleiding voor werkzoekenden

+ Een bescheiden positieve impact op kans op werk na deelname
+ Langetermijneffecten zijn vaak wel positief, ook al waren de effecten op korte termijn minder gunstig
- Niet alle programma’s hebben effect
- Niet goedkoop
- Risico van locking-in-effect: het volgen van de opleiding heeft tot gevolg dat de werkloze langer werkloos is

Conclusie: Men zou moeten nagaan welke kenmerken van opleidingsprogramma’s er precies voor een positief effect zorgen.

Maatregel 4: Directe jobcreatie in de publieke sector

- Zeer duur
- Maakt de kans om werk te vinden niet groter en mogelijk zelfs kleiner

Conclusie: Weinig zinvolle maatregel. België (en Vlaanderen) blijven echter relatief veel geld besteden aan dit soort programma’s.

Maatregel 5: Maatregelen gericht op jongere werklozen

- Geen globale positieve effecten merkbaar

Conclusie: Een preventieve aanpak werkt misschien beter dan actieve maatregelen (bijvoorbeeld inzetten op het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters).

(mo) - Gebaseerd op een artikel van Joost Bollens dat binnenkort verschijnt in Over.Werk nr. 1/2011 (tijdschrift van het Steunpunt WSE).