Waarom neemt 1 op de 5 vaders of meemoeders hun geboorteverlof niet op?

Sinds de uitbreiding van het geboorteverlof voor vaders en meemoeders, neemt één op de vijf (22%) het niet volledig op, blijkt uit een analyse van HR-dienstverlener Attentia op basis van de loongegevens van 16.783 Belgische werknemers tussen 2018 en 2024. Opvallend is dat vooral oudere (45+) vaders en meemoeders (27%), leidinggevenden (23%) en arbeiders (23%) dagen geboorteverlof laten liggen.

Geboorteverlof is een periode van betaald verlof voor de partner van de moeder, op te nemen binnen de vier maanden na de geboorte van hun kind. Van 2018 tot en met 2020, toen het geboorteverlof nog tien dagen telde, nam 16% van de vaders en meemoeders het niet volledig op.

Vanaf 2021, bij de uitbreiding van het geboorteverlof naar vijftien dagen, steeg het percentage vaders en meemoeders dat dagen liet liggen naar 22%. Ook toen het geboorteverlof vanaf 2023 verder werd uitgebreid naar twintig dagen, kon of wilde ruim een vijfde van de vaders en meemoeders (21,5%) het niet volledig opnemen.

Ontdek: Hoelang duurt het geboorteverlof?

Uit de analyse blijkt verder dat het gemiddelde aantal niet-opgenomen dagen toenam bij elke verlenging van het geboorteverlof: van iets meer dan een halve dag bij een totaal van tien dagen, naar ruim één dag bij vijftien dagen, tot anderhalve dag bij twintig dagen geboorteverlof.

Financiële, psychosociale en praktische drempels

Er zijn verschillende redenen waarom vaders en meemoeders hun geboorteverlof niet volledig benutten, zegt Nathalie Lucas, Senior Legal Consultant bij Attentia: “De eerste drie dagen van het geboorteverlof worden door de werkgever uitbetaald, de resterende dagen krijgen vaders en meemoeders een uitkering van het ziekenfonds die 82% bedraagt van het begrensde brutoloon.”

“Naast die financiële drempel speelt bij sommigen ook de werkdruk en het gevoel onmisbaar te zijn op het werk. Tot slot is niet iedereen voldoende op de hoogte van de mogelijkheden om het verlof gespreid over vier maanden op te nemen.”

CHECK: Krijg ik een uitkering tijdens mijn geboorteverlof?

‘Oudere’ vaders laten vaker dagen geboorteverlof liggen

Achter de algemene trends gaan opvallende verschillen schuil:

Zo blijkt dat arbeiders vaker dagen geboorteverlof laten liggen dan bedienden (23% vs. 18%).
Ook leidinggevenden nemen minder dan niet-leidinggevenden het volledige geboorteverlof op waar ze recht op hebben (23% vs. 19%).
En vaders of meemoeders met enkel een diploma lager secundair onderwijs nemen minder vaak het volledige geboorteverlof op dan wie een hogere opleidingsgraad heeft behaald.

Leeftijd speelt eveneens een rol. Bijna een derde (27%) van de vaders en meemoeders ouder van 45 jaar neemt niet alle dagen geboorteverlof op waar ze recht op hebben. Bij 25- tot 34‑jarigen is dat slechts 18%.

“Het feit dat vooral ouderen en leidinggevenden minder gebruik maken van hun recht op geboorteverlof, kan wijzen op hardnekkige patronen in onze werkcultuur”, verklaart Nathalie Lucas. “Hoe hoger iemand op de ladder staat, hoe sterker de druk om altijd beschikbaar te zijn.”

Altijd bereikbaar? Zo neem je toch vakantie

Attentia roept werkgevers op om in dialoog te gaan met medewerkers die hun geboorteverlof niet volledig opnemen. “Vaders die vanaf de geboorte tijd doorbrengen met hun kind, blijven later ook meer betrokken in de zorg. Het geboorteverlof is dus ook een hefboom naar meer gendergelijkheid en een betere verdeling van zorgtaken op lange termijn”, besluit Nathalie Lucas.

“Het is belangrijk dat werkgevers hier aandacht voor hebben. We raden hen aan om samen met hun medewerkers te bekijken welke drempels er zijn en hoe ze die kunnen wegnemen. Zo ontstaat er ook meer bewustzijn rond de rechten die vaders en meemoeders hebben, en komt er meer ruimte voor een betere balans tussen werk en privé en meer welzijn op het werk.”