Bedrijven doen het licht slim uit

“Energiebewust zijn, is meer dan zonnepanelen plaatsen. Het begint al bij de bouw, die goed geïsoleerd is” (Marc Gombert, zaakvoerder Mestdagh, de meest Energiebewuste kmo van 2010)

Energie is niet alleen voor gezinnen een zware last. Ook bedrijven krijgen gepeperde energiefacturen. De overheid neemt verschillende initiatieven om die energiekost minder belastend te maken voor bedrijven. Veel van die initiatieven moedigen energie-efficiëntie aan. Zo is er een REG-premie, een investeringssteun voor energiebesparende maatregelen die relatief snel terugverdiend worden, zoals isolatie, vervanging van beglazing enzovoort.

De ecologiepremie is dan weer een financiële tegemoetkoming aan ondernemingen die ecologische investeringen doen met een langere terugverdientermijn en die verder gaan dan de Vlaamse of Europese normen. Verder heb je nog de kmo-portefeuille, een webtoepassing waarlangs kmo’s jaarlijks tot 15.000 euro subsidie kunnen krijgen om te ondernemen, innoveren en internationaliseren, en biedt het Agentschap Ondernemen bedrijven een gratis individuele energiedoorlichting (energiescan) aan en financiële steun voor bijkomend onderzoek.

Ecologiepremie

Ook voor alternatieve energiebronnen zoals warmtepompen en zonneboilers kunnen bedrijven beroep doen op een ecologiepremie van het Agentschap Ondernemen. En voor elke 1.000 kWh groene stroom die je zelf opwekt in Vlaanderen, heb je recht op één groenestroomcertificaat. Tot nog toe bestonden er alleen steunmaatregelen voor groene stroom en voorwarmtekrachtkoppeling, maar groene warmte is veel goedkoper dan groene stroom.

Een nieuw actieplan van de Vlaamse Regering zal warmteproductie op basis van hernieuwbare energiebronnen meer stimuleren in 2012. Tot slot kunnen ondernemers via de maatregel PRODEM hun nieuwe milieu- en energietechnologieën laten testen bij onderzoekscentrum VITO en biedt VEA demonstratiesteun voor nieuwe energietechnologieën. Het Agentschap Ondernemen organiseert infosessies en heeft een databank van alle beschikbare subsidies.

En de bedrijven?

Maar wat doen bedrijven zelf om energie te besparen? ‘Voor de energie-intensieve vestigingen zijn er het benchmark- en het auditconvenant, waarbij de ondernemingen zich engageren om bepaalde energie-efficiëntiedoelstellingen te halen die tot de wereldtop leiden en om alle rendabele energiebesparende maatregelen effectief uit te voeren. Op die manier willen we komen tot een maximale bijdrage van de bedrijven aan rationeel energieverbruik en aan de doelstellingen voor vermindering van de uitstoot van broeikasgassen zonder de economische slagkracht van de Vlaamse ondernemingen in het gedrang te brengen’, vertelt minister-president Kris Peeters.

‘Als tegenprestatie voor de inspanningen van de bedrijven garandeert de Vlaamse overheid dat zij geen bijkomende maatregelen aan de bedrijven zal opleggen op gebied van rationeel energiegebruik of CO2. Dit geldt vooral voor taksen of emissieplafonds. Verder zal ze alles in het werk stellen om voor de convenantbedrijven vrijstelling te verkrijgen van bijkomende Belgische of Europese maatregelen.’

Zelfscan

Kleine en middelgrote ondernemingen kunnen via het Vlaams Energieagentschap een zelfscan doen, met een aantal extra hulpmiddelen om hun energieverbruik op de voet te volgen. Maand na maand kunnen ze hun verbruik bijhouden of een energiebalans opstellen van hun belangrijkste energieverbruikers. De energieconsulenten van het Agentschap Ondernemen bieden verdere ondersteuning.

Ook Voka, Unizo en externe studiebureaus leveren energiediensten aan bedrijven. Unizo werkt op dit moment aan een bevraging voor ondernemers over energie, voor een efficiënte belangenbehartiging en de uitwerking van een aangepaste kmo-strategie. Het ondernemersnet startte met de energiecoach ook een programma om het energiebeleid in een onderneming op professionele wijze aan te pakken.

Niet goedgekeurde vergunningen

Intussen bekritiseert Voka Oost-Vlaanderen het dalende aantal toegekende vergunningen voor windturbines in de provincie. In 2009 werd nog 53 procent goedgekeurd, in 2010 slechts 33 procent, en voor dit jaar staat de teller op 22 procent. Ook voor heel Vlaanderen is er zo’n dalende lijn te zien. Eén van de problemen blijkt te zijn dat er voor windturbines twee vergunningen nodig zijn en die niet altijd allebei worden toegekend: een milieuvergunning, wat onder de bevoegdheid valt van Joke Schauvlieghe, en een bouwvergunning, waarvoor Philippe Muyters verantwoordelijk is.

Muyters en Schauvlieghe werken aan een vereenvoudiging van deze procedure. ‘Een bijkomend probleem,’ zegt Gorik Van Holen, woordvoerder van Freya Van den Bossche, Vlaams minister van Energie, ‘is dat we in ruimte beperkt zijn. Er zijn heel wat vertragingen of afgekeurde projecten doordat ze elkaar overlappen. In de Windwerkgroep worden nieuwe aanvragen nu een voor een onder de loep genomen om te kijken wat we kunnen bijsturen om ze mogelijk te maken.’

Meer dan zonnepanelen

Mestdagh, dat gespecialiseerd is in artisanale diepvriesproducten, won vorig jaar de prijs voor Meest energiebewuste KMO van 2010. ‘We zijn continu op zoek naar een meer efficiënt productieproces, niet zozeer omwille van de energiekost, maar vooral vanuit een visie op duurzaam ondernemen’, zegt zaakvoerder Marc Gombert. ‘Energiebewust zijn, is meer dan zonnepanelen plaatsen. Het begint al bij de bouw, die goed geïsoleerd is dankzij betonnen buitenpanelen met isolerende tussenlaag en dikkere sandwichpanelen aan de binnenkant.’

Eén van de grootste energievreters is het opwarmen en afkoelen van water. Mestdagh bekijkt voor elk proces of die temperatuur niet wat lager kan, en recupereert de vrijgekomen warmte van de koelinstallatie zoveel mogelijk, voor de vloerverwarming en voor een aantal productieprocessen. ‘Sinds kort hebben we ook zonnepanelen. Wat die opbrengen, gaat zoveel mogelijk terug naar het eigen bedrijf. Daarom zijn we sinds enkele maanden een 100 procent groenestroombedrijf. We werken niet met ingewikkelde technieken maar zoeken iets logisch dat haalbaar is. We denken vooral op een operationele manier en stellen continu in vraag of iets wel nodig is. Een eenvoudige rekensom geeft dikwijls al een heel mooi beeld.’

Datacenter

‘Een energie-audit uit 2009 toonde aan dat ons datacenter zo’n 60 procent van ons totale energieverbruik opslorpte’, zegt zaakvoerder Mario Van de Voorde van ICT-bedrijf IT1. ‘Een datacenter moet dag en nacht gekoeld worden, en ook de servers zelf vragen veel energie. Daarom investeerden we eerst in enkele nieuwe servers, die krachtiger en zuiniger zijn dan de twaalf oude toestellen. Om de airco in de zomer minder te moeten opzetten, hebben we geïnvesteerd in buitenzonnewering, en we hebben zonnepanelen laten installeren. Dat was een investering van 50.000 euro, maar op 7,5 jaar is die terugverdiend.’

Andere ingrepen waren zoveel mogelijk LED-verlichting en lichtsensoren zodat dat het licht enkel aangaat als het nodig is. De thermostaat wordt niet meer geactiveerd in het weekend en de vroegere aparte bedieningen voor de airco in elk lokaal, worden binnenkort vervangen door een systeem dat toelaat alle airco-units centraal te beheren via het pc-netwerk.

De ingrepen hebben effect. In 2010 daalde het verbruik bij IT1 van 53.000 kWh naar 33.900 kWh, en de factuur van 14.600 naar 13.500 euro, al kwam dat voor een deel ook door onderhandelingen met de energieleverancier. ‘Voor ons was het belangrijk om dit te doen omdat het energieverbruik steeds duurder wordt en we er dus zuiniger mee moeten omspringen. En het past ook in ons streven naar duurzaam ondernemen.’

(bvdb)