5 verschillende stijlen van communiceren: een overzicht

We zijn er ons zelden van bewust, maar toch hanteren we allemaal een typische “stijl” van communiceren… In geval van conflicten, bijvoorbeeld, zal de ene persoon de aanval inzetten, en de andere zich inschikkelijk opstellen.

De wetenschappers Kenneth W. Thomas en Ralph H. Kilmann ontwikkelden een model om deze stijlen inzichtelijk te maken. Zij identificeerden 5 verschillende stijlen, die grafisch op twee assen (“assertiviteit” en “coöperatie”) kunnen uitgezet worden.

1. Concurrerende stijl

De concurrerende stijl is assertief en niet-coöperatief, en is meestal gericht op het verkrijgen van macht. Het eigenbelang primeert op dat van de anderen. Deze stijl is geschikt wanneer er snel moet worden gehandeld of wanneer je je eigenbelang moet verdedigen.

2. Samenwerkende stijl

Wanneer we opteren voor een samenwerkende stijl, hanteren we een combinatie van assertief en coöperatief gedrag. Hier wordt een “win-win” oplossing gezocht voor het conflict. Deze stijl is nuttig wanneer je over veel tijd of energie beschikt, en wanneer je een creatieve oplossing moet bedenken.

Probleem op je werk? Zo los je 't creatief op

3. Compromis-zoekende stijl

Bij compromis-zoekend gedrag primeert het vinden van een oplossing op het eigenbelang. De oplossing zal slechts gedeeltelijk overeenkomen met de eigen doelstellingen, en die van de andere partij. Deze stijl is geschikt wanneer het problemen van matig belang betreft, of wanneer het over een tijdelijke oplossing gaat.

4. Ontwijkende stijl

Wanneer we de ontwijkende communicatiestijl aanwenden in conflictsituaties, gedragen we ons zowel niet-assertief als niet-coöperatief. Het probleem wordt niet aangepakt. Deze stijl is geschikt wanneer de problemen niet belangrijk zijn of wanneer je tijd moet winnen.

5. Inschikkelijke stijl

De inschikkelijke stijl tenslotte, staat haaks op de concurrerende stijl, waar ze het eigenbelang ondergeschikt maakt aan dat van de anderen. Deze stijl is coöperatief en niet-assertief, en is nuttig om good-will op te bouwen, om redelijkheid te demonstreren, of simpelweg om de vrede te bewaren.

Uiteraard bestrijken we allen een groot deel van het spectrum, en naargelang de situatie passen we onze stijl aan. Bovendien bestaat er geen “juiste” stijl. Het is wel belangrijk om te leren om situaties te analyseren, en af te leiden wat de meest geschikte vorm van communicatie is, in een welbepaalde context.