Kan mijn werkgever eenzijdig mijn contract wijzigen?

Welke grenzen moet de werkgever respecteren?

De werkgever is verplicht om de werknemer werk te verschaffen op de overeengekomen wijze, tijd en plaats. Dit betekent dat de werkgever de arbeidsvoorwaarden die hij met de werknemer is overeengekomen in de arbeidsovereenkomst, moet naleven. De rechtspraak aanvaardt echter de mogelijkheid voor de werkgever om binnen bepaalde grenzen de arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen wanneer dit om economische redenen noodzakelijk is. Dit wijzigingsrecht van de werkgever heeft echter enkel betrekking op arbeidsvoorwaarden die voor de partijen niet essentieel zijn.

De concrete situatie en het belang dat de werkgever en de werknemer hechten aan bepaalde arbeidsvoorwaarden bepalen of zij al dan niet cruciaal zijn. De rechtspraak is doorgaans van oordeel dat het loon, de functie, de arbeidsduur en de arbeidsplaats essentiële bestanddelen zijn van de arbeidsovereenkomst. De werkgever die een dergelijk essentieel bestanddeel in belangrijke mate wijzigt, begaat volgens de rechtspraak contractbreuk.

Kan de arbeidsovereenkomst bepalen welke bestanddelen essentieel zijn en welke niet?

Een algemene clausule waarbij de werkgever zich het recht voorbehoudt om de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig te wijzigen, is nietig. Een concrete clausule die duidelijk bepaalt welke arbeidsvoorwaarden niet essentieel en bijgevolg bijkomstig zijn, is wel mogelijk. Zo kan de arbeidsovereenkomst bijvoorbeeld bepalen dat de plaats van tewerkstelling geen essentieel bestanddeel is van de overeenkomst of kan er worden bepaald dat de werknemer, indien dit organisatorisch noodzakelijk is, ook op andere tewerkstellingsplaatsen kan worden ingezet.

Hoewel een dergelijke clausule de werkgever meer bewegingsvrijheid geeft, is ze niet absoluut. Ook dan mag de eenzijdige wijziging de werknemer geen bovenmatig nadeel berokkenen (vb. de verplaatsing van de tewerkstellingsplaats naar het buitenland).