Zet eens de knip in een oorlogsschip: materiaalrecyclage voor de bouwsector

Reyclage is één van die sectoren waar er altijd méér werk zal zijn. Kijk maar naar recycleerder Galloo in de Gentse haven, die dit jaar 80 kaarsjes mag uitblazen. Specialiteit: zeeschepen ontmantelen. Maar wist je dat een groot deel van het gerecupereerde metaal uit Gent terechtkomt in bouwmaterialen zoals staalvlechtwerk voor beton?

4 juni 2019

“Ferro (ijzer) is veelal bestemd voor de bouw.” (Mario Roegiest, meestergast bij Galloo)

Van Reizen Waes ken je de dronebeelden van het scheepskerkhof in Bangladesh, in Gent gebeurt het ontmantelen van schepen veel veiliger en subtieler. Wanneer we de werf bezoeken, worden net twee Franse marineschepen in stukjes ‘geknipt’. “Binnenkort verwerken we hier onze eerste duikboot tot schroot,” zegt site manager Liever Neerinck.

Toch is in 80 jaar het begrip ‘schroothandel’ grotendeels vervangen door ‘recyclage’ en, nog een stap verder, door cradle-to-cradle’: van oud materiaal nieuwe even hoogwaardige basisgrondstof maken. “Elke grondstof en elk materiaal moet volledig hergebruikt kunnen worden zonder dat het zijn waarde verliest. Daar werken we naartoe: we halen er nu al 95% recycleerbaar materiaal uit.”

Basismaterialen

Vlak na de oorlog was er schroot genoeg en ook genoeg vraag naar schroot. Groeien ging vlot tijdens de beginjaren bij dit familiebedrijf, dat door permanent herinvesteren nu 45 vestigingen telt in België, Nederland en Noord-Frankrijk. “In het totaal hebben we 710 medewerkers waarvan 40 in Gent. Ferro (ijzer) is veelal bestemd voor de bouw, meestal vlechtwerk of stalen draagbalken (de zogenaamde poutrellen). Later kwam daar non- ferro bij (koper, inox, aluminium) uit consumptieschroot: auto’s, wasmachines, koffiezetapparaten… met shredders kan je dat vermalen. Met magneten haal je de ferro eruit en via flotatietechnieken de non-ferro. Daarna kwamen de computers en gsm’s, goed voor edelmetalen (goud, zilver) of industriële metalen zoals lithium. Plastics werden ook een belangrijke pijler waaruit nieuwe grondstoffen gewonnen worden voor industrie, bouw, wegenbouw ... ”

Maar géén consumptiegoederen of plastics op de site in Gent. “Onze terminalactiviteit is het belangrijkst: de export van materiaal naar overal ter wereld, bijvoorbeeld staal voor de Turkse bouwsector. We ontmantelen schepen en recupereren het staal. Voor hout, beton en oliën doen we een beroep op erkende partners voor de recyclage. En we hebben bijvoorbeeld ook al het staal uit de fabriek van Opel Antwerpen verwerkt”, zegt meestergast Mario Roegiest, al 43 jaar voor Galloo aan de slag. “Alles wat metaal en dus recycleerbaar is, kan hier terecht.”

10 hectare werf

Ontmantelen, het grovere sorteerwerk, laden en lossen: de 40 medewerkers weten wat gedaan. De meesten zijn arbeiders in vaste loondienst, daarnaast zijn er nog 40 onderaannemers aan de slag op de 10 hectare grote werf. “Ik stuur een team van 20 arbeiders aan en ik spring voor hen in, zegt meestergast Mario Roegiest.

“Hen inzetten in ploegen, aansturen bij het laden en lossen van de binnenvaartschepen, zorgen dat alles veilig verloopt en opleiding geven. Ik heb het ooit anders geweten in deze sector, maar nu zijn de veiligheidsmaatregelen - bijvoorbeeld rond het asbest verwijderen in de scheepswrakken – optimaal. Ik heb nog geweten dat autowrakken gewoon in vierkanten geperst werden en zo de smeltoven in gingen om er de ferro uit te halen, met veel giftige uitstoot tot gevolg. Nu wordt alles vooraf gescheiden. Recyclage van elektrische auto’s komt er ook al aan. Aan hoe de maatschappij consumeert, passen wij ons aan.”

Kraanman

Een industriële recyclagewerf is als een containerpark in het (heel, héél) groot. Altijd bergen oud ijzer in je blikveld én werken in weer en wind, tenzij je een hydraulische of mechanische klus hebt in het atelier. “Met een basis techniek, krijg je een opleiding op de werf”, zegt Mario Roegiest.

“Natuurlijk moet je als mechanieker of lasser je vak al kennen, maar ons werk vereist meestal een specifieke opleiding. Er komen wel eens kraanmachinisten uit de bouw zich voorstellen, maar onze havenkranen bedien je heel anders dan een torenkraan. Je tilt met een grijper 16 ton metaal: dan mag je geen fouten maken. Die feeling en dat inzicht moet je verwerven. Zelfs voor wie containers laden gewoon is, voelt dit toch anders. Anderzijds hebben we een ex-bulldozerchauffeur die er wel vlot mee aan de slag ging. Het hang ervan af.”

Toekomst

“De hele groep verwerkt jaar na jaar meer volume, omdat onze maatschappij bewuster omgaat met grondstoffen”, zegt Lieven Neerinck. “We laden en lossen steeds meer én sneller schepen, dankzij een nieuwe reuzenkraan. De kwaliteit van ons schroot is steeds hoogwaardiger om internationaal competitief te blijven. Investeren in duurzaamheid doen we zelf ook: we hebben een windmolen geplaatst en we vangen regenwater op voor hergebruik in een nieuwe waterzuiveringsinstallatie. Plus: we besteden 2 miljoen per jaar aan onderhoud van de werf. En we hebben een eigen duwbak op het kanaal, de Galloo1, waarmee we via de binnenvaart ettelijke vrachtladingen wegvervoer - 2.000 ton per keer - kunnen vermijden.” Ook al werk je er in weer en wind, het klimaat zit wel goed op een moderne recyclagewerf.

(wdh)