Hoe scoor je best bij je baas?

Jeroen Busscher is zelfstandig consultant en gastdocent leiderschap en innovatie aan de Business School Nederland.

Het boek begint met een gesprek tussen Jeroen Busscher en zijn beste vriend, de baas van een middelgroot reclamebureau. Tijdens een autorit zegt die vriend dat hij een probleem heeft. Zijn bureau bestaat ongeveer 10 jaar en is erg succesvol. Dat kan het probleem niet zijn.

Het probleem is een werknemer van het eerste uur. Hij was destijds een van de sterren van het bureau, maar nu doet en kan hij nog altijd precies hetzelfde als 5 jaar geleden. “Maar daar is hij nu te duur voor geworden. Wat hij kan, kan een twintigjarige ook ...”, zegt die vriend.

Succesvol zijn in je leven

Dat is het kernthema van het boek: we moeten werken aan onze eigen houdbaarheid en aan die van anderen. “Een werknemer zal voortdurend op zoek moeten naar die vaardigheden en kansen die echte meerwaarde creëren voor de interne en externe klant. Daarbij zet hij zijn unieke persoonlijkheid in”, aldus Jeroen Busscher.

Je moet niet succesvol zijn in je werk, je moet succesvol zijn in je leven. Busscher zelf is ook een unieke persoonlijkheid, zo leert zijn boek. Hij zet de lezer geregeld op dwaalsporen, of zoals hij het zelf (als oud-theatermaker en -kunstenaar) liever noemt: denksporen. Het boek is een mengeling van ironie en een serieuze ondertoon.

Uit zijn boek destilleerden we 8 tips hoe je kan (blijven) scoren bij je baas:

1. Je baas wil persoonlijkheid

Het heeft geen zin om je in blinde paniek te gaan inschrijven voor een opleiding om je kennis bij te schaven en zo je marktwaarde op te krikken. Kennis is natuurlijk belangrijk, maar het draait in de toekomst veel meer om ons gedrag en persoonlijkheid. Wat voeg ik als mens toe aan een product of dienst?

2. Je baas wil meerwaarde

Vaardigheden van mensen worden steeds sneller gemeengoed (‘commoditizen’, noemt Busscher het). Het betekent dat je dan iets kan wat vele anderen ook kunnen en wat je niet (meer) onderscheidt.

Wat vandaag een waardevolle kwaliteit is, is morgen middelmaat. Waar je 10 jaar geleden een ster was als je verstand had van projectmanagement, runt nu iedere middelmatige figuur 6 projecten tegelijk. Als je hoog in de waardeketen wil (blijven) zitten, moet je je permanent ontwikkelen, in een steeds hoger tempo. Je moet dus werken aan je toegevoegde waarde. Wants als je vaardigheden ‘commoditizen’, ben je vervangbaar en kom je al snel in een prijsconcurrentie terecht. Kortom, je wordt al snel te duur.

3. Je baas wil meer dan kennis alleen

Analyseren, creëren, organiseren en overtuigen zijn de eigenschappen die de komende jaren waardevol blijven. Ze zijn afhankelijk van je unieke persoonlijkheid en vaardigheden en zijn locatiegebonden. Uniek dus eigenlijk.

Waarde wordt steeds meer gecreëerd in relatie met anderen. Het gaat er dus om om de relatie met je baas, klant, collega en leverancier goed te managen. Begrijpen wat de belangen van de ander zijn, is daarbij cruciaal.

Ontwikkeling gaat niet meer over kennis, maar over het vermogen de mensen om je heen tot grotere hoogten te drijven, terwijl je jezelf en anderen permanent verrast. Het vermogen tot twijfelen, het accepteren van tegengestelde gevoelens en angst zijn cruciaal. Managers worden minder belangrijk. Ze faciliteren, bouwen aan vertrouwen en inspireren, maar houden zich verder op de achtergrond.

4. Je baas heeft ook een baas

Iedereen wil graag goed staan bij zijn leidinggevende. Ook jouw baas. Hoogstwaarschijnlijk is hij hier zelfs extra gevoelig voor omdat hij al opklom in de hiërarchie.

Reik je baas dus zaken aan waarmee hij hogerop kan pronken. Kickt zijn leidinggevende bijvoorbeeld op vernieuwing? Stel dan regelmatig nieuwe ideeën voor aan je baas. Probeer daarnaast ook zo weinig mogelijk dingen te doen die de baas van je baas irriteren.

5. Je baas wil controle

Je leidinggevende wil weten wat je doet, want hij is voor zijn succes afhankelijk van jou. Heeft hij het gevoel dat hij weet waar je mee bezig bent, dan zal hij je meer vrijheid, vertrouwen en steun geven. Zo niet, dan zal hij de controle verder opvoeren.

Geef je baas dus informatie over je bezigheden vooraleer hij er zelf naar vraagt. Anders heeft hij het gevoel dat hij de gegevens enkel kreeg omdat hij er naar vroeg. Hou ook rekening met de manier waarop hij controle wil. Is het een rationeel, zakelijk type? Geef hem dan droog feitenmateriaal via mail en hou het kort. Is het eerder een emotioneel type? Spring dan regelmatig eens binnen om te vertellen waar je mee bezig bent.

6. Ook je baas wil complimentjes

Iedereen vindt het prettig om een schouderklopje te krijgen. Ook je leidinggevende. Toon hem je waardering, dan gaat hij je zelf ook meer waarderen. De menselijke natuur zit zo in elkaar: we houden van wie van ons houdt.

Complimenteer je baas af en toe, maar doe het subtiel. Anders lijkt het alsof je slijmt en dat komt niet oprecht over. Een subtiele manier om een schouderklopje te geven, is interesse tonen. Verwelkom bijvoorbeeld een suggestie die hij doet enthousiast in plaats van ze te bekritiseren, of vraag waar hij dat leuke jasje vandaan heeft.

7. Je baas moet je kunnen vertrouwen

Omdat je leidinggevende voor zijn succes afhankelijk is van jou, is het cruciaal dat hij je kan vertrouwen. Hij moet het gevoel hebben dat je zijn belangen dient. Pas als hij dat gevoel heeft, zal hij je zelf zijn vertrouwen geven.

Toon dus dat hij op jou kan rekenen. Krijg je bijvoorbeeld een opdracht van hem die je niet zelf kan oplossen? Delegeer de opdracht en schakel iemand in die hier wel weg mee weet. Je baas wil resultaten zien. Hou verder ook nauwgezet rekening met zijn allergieën. Ergert hij zich bijvoorbeeld dood aan mensen die te laat komen, zorg er dan voor dat je elke morgen op tijd op je bureaustoel zit en nooit te laat komt op vergaderingen.

8. Je baas wil geen problemen maar opties

Problemen die zichtbaar zijn in de rest van de organisatie kleuren het succes van je manager. Daarom vindt hij het vreselijk als hij zelf moet ontdekken dat je een fout maakte of als hij er te laat over hoort.

Bespreek belangrijke fouten of problemen tijdig met je baas en suggereer zelf enkele mogelijke oplossingen. Beperk je niet tot één oplossing, want dan heeft hij het gevoel dat hij zelf geen invloed meer kan uitoefenen. Presenteer jouw favoriete optie net een tikkeltje rooskleuriger dan de andere opties. Zo kan je zijn advies volgen en toch je eigen zin doen.

(mr)