Deze arts-specialisten zijn er te kort, en van deze (meer dan) voldoende

Er is zeer grote schaarste in 5 profielen: volwassen psychiatrie, medische oncologie, geriatrie, reumatologie, klinische biologie. En in mindere mate in 5 andere: inwendige geneeskunde, fysische geneeskunde-revalidatie, radiotherapie-oncologie, pathologische anatomie en radiodiagnose.

“Al verschilt de situatie wel tussen Vlaanderen en Wallonië”, nuanceert Johan Blanckaert. Ook de werkplek telt. “In universitaire ziekenhuizen zijn er géén tekorten aan psychiaters en pediaters, maar in algemene ziekenhuizen vaak wel.”

Lees meer: 5 redenen waarom huisarts een knelpuntberoep is

Nood aan niet-klinische disciplines

Daarnaast is er, zo benadrukt Blanckaert, nood aan niet-klinische disciplines. “Denk aan arbeidsgeneeskunde, verzekeringsgeneeskunde en medische expertise. Maar ook in gerechtelijke geneeskunde en geneeskunde in het beheer van gezondheidsgegevens”, stelt hij. “Andere typische knelpunten zijn de administratieve functies waarvoor klinische ervaring nodig is, zoals medische inspecteurs voor het RIZIV.”

Er zijn ook profielen die een knelpunt lijken, maar het niet zijn. “Er is op zich geen tekort aan oogartsen en dermatologen, ondanks de soms lange wachtlijsten voor deze disciplines.”

CHECK: Wat artsen en leraren gemeen hebben

Wie zijn er (ruim) voldoende?

Tegelijk zijn er ook ‘overschotten’ bij bepaalde specialisten. “Zo zijn er ruim voldoende chirurgen”, aldus de voorzitter. Zo blijken met name orthopedisch chirurgen, gynaecologen-verloskundigen en anesthesisten (meer dan) voldoende beschikbaar.

Grootste knelpunten bij arts-specialisten

Bovendien is de lijst van knelpunten aan verandering onderhevig. Zo kunnen er nog beroepen bij komen. “In de toekomst wordt bijvoorbeeld ook een sterke afname van cardiologen verwacht”, illustreert Johan Blanckaert.

Vanwaar die tekorten?

“Voor sommige disciplines is de oorzaak van het overschot of onderaanbod duidelijk”, stelt Johan Blanckaert. Psychiatrie en geriatrie krijgen hun quota al lang niet opgevuld omdat studenten te weinig kiezen voor deze vakgebieden. “Je hebt voor die disciplines een specifieke affiniteit nodig.”

Ook de verloning speelt een rol, zoals bij psychiatrie. “En vaak gaat het om disciplines waar de vergoeding eerder matig tot zeer matig geremunereerd is.”

Ontdek: Hoeveel verdient een specialist in een Belgisch ziekenhuis?

Vanwaar die overschotten?

Bij overschotten ligt de verklaring soms bij de opleidingen zelf. “Voor sommige disciplines worden zeer veel assistenten opgeleid omdat aan de universiteiten de werking van deze disciplines veelal op een groot aantal assistenten berust, zoals bij anesthesiologie”, verklaart Blanckaert.

Over het algemeen bepalen veel factoren de onevenwichten in vraag en aanbod. “Zo heeft een progressieve afname van het aantal geboortes in België een direct effect op de zorgvraag voor verloskundigen. Anderzijds verhoogt de vervrouwelijking van bepaalde beroepen en de verhoogde werkintensiteit de noodzaak om het aantal gewerkte uren per week te minderen en vermindert dit het aantal inzetbare voltijdse werkkrachten.”

Lees ook: Doet de dokter binnenkort nog je consultatie?

Hoe hiermee omgaan?

Volgens Blanckaert blijft het een zeer moeilijke oefening om een perfecte afstemming te hebben tussen vraag en aanbod omdat de opleidingsduur van specialisten tussen 12 en 14 jaar bedraagt. “De enige manier om dit adequaat op te vangen is door een zeer realistische monitoring te doen van instroom en uitstroom en dit cijfermatig in kaart te hebben, zoals via een artsenkadaster”, stelt hij.

“Die evolutie moet per discipline zeer nauw gemonitord worden, en dat in nauwe samenwerking met de betreffende discipline. Hun input en advies worden daarvoor telkens best in acht genomen.”

Extra: Van deze 5 verpleegkundigen zijn er (veel) te weinig

(William Visterin)