Grote verschillen in beleving woon-werkverkeer

Ook al heeft mobiliteit op werknemers een behoorlijke impact, toch blijken bedrijven hier vaak niet echt mee bezig.

“Bij de voorbije verkiezingen stond mobiliteit in de top drie van zowat alle partijprogramma’s”, stelt Ans De Vos, professor HRM en Organizational Behavior aan de Antwerp Management School. “We staan met zijn allen steeds langer in de file en de luchtkwaliteit moet dringend beter”, zo haalt ze twee actuele thema’s aan.

Het expertisecentrum Next Generation Work van Antwerp Management School zoomde samen met het VBO en Jobat in op het woon-werkverkeer. Ze onderzochten hoe werknemers de afstand tussen thuis en werk overbruggen en vooral: hoe zij dit ervaren. In totaal namen 1.170 Belgische werknemers, zowel Frans- als Nederlandstaligen, deel aan het onderzoek, dat werd georganiseerd naar aanleiding van het HR-Gala.

Stress versus ontspanning

Mobiliteit is voor iedereen anders. Niet alleen verschillen de dagelijks af te leggen afstand, reistijd, verplaatsingsmiddelen en filegevoeligheid van het traject. Ook de zogenaamde subjectieve mobiliteit is erg divers. “Zowat een derde van de werknemers uit het onderzoek ervaart de verplaatsing als een moment van ontspanning, terwijl dit voor ongeveer evenveel werknemers net voor stress zorgt”, stelt Ans De Vos.

Uiteraard, benadrukt De Vos, hangen objectieve en subjectieve mobiliteit samen: wie bijvoorbeeld meer last heeft van files, ervaart meer stress. Zo heeft de fileproblematiek in België volgens het VBO een negatieve economische impact van maar liefst 8 miljard euro per jaar.

Maar ook factoren in de werkcontext beïnvloeden de beleving van mobiliteit. “Woonwerkverkeer heeft een onmiskenbare impact op onder meer het engagement voor de job, het risico op burn-out en je work-life balance”, aldus De Vos. “Bovendien blijkt de reistijd een doorslaggevende factor bij de keuze van een job.”

Minderheid werkt thuis

De vaak aangehaalde impact van telewerken op onze beleving rond mobiliteit is lang niet voor iedereen van tel. “Slechts een minderheid van zo’n 35 procent maakt gebruik van de mogelijkheid om thuis te werken. En ook co-working spaces dichterbij worden slechts uitzonderlijk benut.”

Ook al is mobiliteit een thema met een behoorlijke impact op de werknemer, toch blijken bedrijven hier vaak niet echt mee bezig. Twee op drie werknemers uit het onderzoek ervaart niet dat mobiliteit een thema is waarrond het (HR-)management actief werkt. En minder dan de helft durft het thema zelf aankaarten. “Nochtans kan een dialoog al een deel van de negatieve beleving wegnemen”, vindt De Vos.

Autonomie

Tenslotte speelt bij de beleving van mobiliteit ook autonomie een rol. Wie werkt in een cultuur van flexibiliteit ervaart vaak meer autonomie om te beslissen over waar en wanneer hij werkt. En die autonomie helpt om je reis naar en van het werk als een moment van ontspanning te ervaren.

“Woon-werkverplaatsingen hebben wel degelijk een impact op werkprestaties en jobengagement”, besluit De Vos. “Bedrijven kunnen via eenvoudige maatregelen al een verschil maken in de mobiliteitsbeleving van hun werknemers”, vindt ze. “De files zullen niet verdwijnen, maar de negatieve invloed van mobiliteit op productiviteit en engagement kan hiermee wél gecounterd worden.”

(wv)