Mag je werkgever naar je strafblad vragen?

Als werkzoekende is het belangrijk om je rechten te kennen. Tijdens het sollicitatieproces presenteer je jezelf van je beste kant, en de werkgever probeert te achterhalen of je geschikt bent voor de functie. Verwacht je aan een vragenvuur, maar wees je ervan bewust dat de werkgever niet zomaar alles mag vragen. Je moet dus ook niet overal op antwoorden. Over je privéleven hoeft je werkgever in principe niets te weten – ook niet over je strafblad.

Voor een nieuwe werkgever is het heel interessant wat er zich bij jou achter de schermen afspeelt. Waarom? Het kan invloed hebben op je werkprestaties. Wie bijvoorbeeld een woelige thuissituatie heeft, neemt dat vaak mee naar het werk. En met te veel kopzorgen kan je minder goed focussen op je dagelijkse taken.

Je potentiële werkgever wil uiteraard alles over je weten, zeker als je ooit ergens voor veroordeeld bent. Daarom wordt er weleens naar een uittreksel van je strafblad gevraagd – ook bekend als het getuigschrift van goed zedelijk gedrag. Maar let op: volgens de wet mogen werkgevers daar meestal niet eens naar vragen.

Lees ook: Wat mag die werkgever van jou te weten komen?

Irrelevant? Schuif de vraag aan de kant

Of een werkgever naar je strafblad mag vragen, hangt af van hoe relevant het is voor de functie. Idem voor andere zaken uit je privéleven zoals geloof, gezondheidstoestand, politieke overtuiging en zwangerschap. Hebben die zaken wettelijk gezien geen invloed op je job? Laat ze dan maar vissen. Je hoeft er geen woord over kwijt.

Enkel in uitzonderlijke situaties of specifieke beroepen is het toegestaan om te vragen naar een uittreksel van je strafregister. Je kan bijvoorbeeld niet aan de slag als buschauffeur als je veroordeeld bent omdat je de verkeersregels aan je laars lapt. En de wetgeving begrijpt een bankinstelling die eerst wil nagaan of je geen fraudeveroordeling op je naam hebt staan. Ook voor functies waar minderjarigen bij betrokken zijn, is de extra voorzichtigheid geoorloofd.

Detentiehuisbewoner Tony zkt. werk: ”Veel werkgevers haken af”

Hieronder enkele voorbeelden van beroepen waarbij ze je strafblad mogen opvragen op basis van bovenstaande criteria:

Leerkracht
Kinderverzorger / medewerker CLB / jeugdzorgwerker
Medewerker woonzorgcentrum
Politie / bewakingsagent
Ambtenaar bij de overheid
Griffier
Luchthavenmedewerker
Chauffeur van geldtransporten
Kredietadviseur
Havenwachter
...

Een gedetineerde als collega: het kan

Antwoord geven zonder problemen

Het is niet omdat ze er niet naar mogen vragen, dat potentiële werkgevers het niet zullen proberen. Je hoeft zeker geen antwoord te geven op vragen over je gerechtelijk verleden als die niet relevant zijn, en je mag er in dat geval zelfs over liegen. Maar let op dat je je kansen op de job niet weggooit. Een harde ‘nee’ op de vraag of ze jouw strafblad mogen opvragen, kan in het verkeerde keelgat schieten, dus je pakt het beter anders aan.

Verschuif het gespreksonderwerp subtiel of pols naar de jobinhoud door te vragen waarom je strafblad relevant zou zijn. Zo hou je het gesprek gaande zonder te moeten toegeven aan ongerechtvaardigde vragen. Weiger je je strafblad te laten zien en word je daarom niet aangenomen? Dan kan je zelfs een schadevergoeding vragen.