Wat moeten mensen en organisaties doen om in een langere loopbaan inzetbaar te blijven? Hoe kun je het vermogen om prestaties te leveren die er hier en nu toe doen, onderhouden of versterken, ook op latere leeftijd, en in een langere loopbaan? In het promotieonderzoek van bedrijfspsycholoog Felix Steemers wordt het gangbare denken over leeftijd, loopbaan en inzetbaarheid getoetst. Het blijkt dat de inzetbaarheid van medewerkers over het geheel genomen al vanaf ongeveer het 38ste-40ste jaar terug loopt.

Hoe komt dat?

Vanaf die leeftijd wordt het almaar belangrijker om de tot dan toe opgebouwde mentale bagage (routines, ervaringen, kennis, attitudes) te toetsen op relevantie en werkzaamheid, en dat doet niet iedereen. Bewust en onbewust doen mensen in het werk routines, normen en "waarheden" op die hun gedrag sturen. Medewerkers die hun eigen doen en denken kritisch bezien, en vervolgens afstemmen op actuele vereisten, blijken beter inzetbaar te blijven.

De gebruikelijke maatregelen om mensen langer inzetbaar te houden, zoals functiewijziging en mobiliteit, training en opleiding volgen, dragen volgens Steemers amper of niet bij aan behoud of versterking van prestatievermogen. “Niet iedereen pikt hetzelfde op uit z’n omgeving. Mensen roesten niet vast in een functie, maar in hun eigen denken. Er zijn mensen die zich veertig jaar lang prima kunnen ontwikkelen in één functie, en er zijn mensen die ondanks allerlei overplaatsingen naar andere functies op de oude voet verder gaan. Het allerbelangrijkst is dus of mensen flexibel kunnen denken.”

(ks)