De vele gezichten van leiderschap

Het is vandaag niet altijd gemakkelijk om leidinggevende te zijn. Het lijkt wel alsof de verwachtingen blijven groeien. Bedrijven investeren dan ook in hun leidinggevenden, bijvoorbeeld met opleidingen en programma’s. Tijdens het Xperience Lab getuigden partners van Go for happy Magazine hoe zij het aanpakken.

Wat verwachten medewerkers van hun leidinggevende? Om te beginnen is dat duidelijkheid en structuur, en ook beschikbaarheid bij problemen. Maar relatief recent kwamen daar ook een mensgerichte aanpak en omgaan met verandering bij. Dat blijkt uit onderzoek van de KU Leuven.

Die verwachtingen worden vertaald in de verschillende rollen die leidinggevenden spelen. “Bij ons zijn dat er vier: de coach, de manager, de leider en de visionair”, vertelt Jolien Dierckx, talent acquisition specialist bij Beobank. “We verwachten dat elke leidinggevende die vier rollen beheerst en kan inzetten wanneer dat nodig is.”

Ook bij Fluvius worden de rollen van de leidinggevende gedefinieerd, aldus expert communicatie Maaike Van Coppernolle. “Het gaat om de coach, de manager en de leider. Elke leidinggevende zou deze drie rollen in balans moeten hebben. Het fundament hiervan is zelfleiderschap: je eigen ontwikkeling in handen nemen. Om de groei van onze leidinggevenden te stimuleren, zijn er drie ontwikkelingstrajecten met telkens een aangepast aanbod volgens de fase waarin de leidinggevende zich bevindt. Zo zorgen we ervoor dat zowel minder ervaren medewerkers met ambitie om door te groeien, als ervaren leidinggevenden verder kunnen evolueren in hun rol.”

Empathisch feedback geven

Leidinggevenden kunnen medewerkers voortstuwen door hen feedback te geven. Die vaardigheid kunnen ze bij PepsiCo trainen. “Hoe geef je feedback op een empathische manier? Daarover hebben we een heel sterk uitgewerkte opleiding, waarbij we ook AI inzetten om te oefenen”, aldus talentpartner Julie Johnen. “We verwachten dat elke leidinggevende die opleiding volgt. Maar ook elke medewerker kan deelnemen. Verder helpen we onze leidinggevenden in het ontwikkelen van inclusieve leiderschapsvaardigheden. Zo kunnen ze de kracht van diverse teams optimaal benutten en inclusie verankeren in de teams en bij groei.”

“Ik zie een evolutie naar meer leiderschapsopleidingen op maat”, merkt Jolien Nulens, contentmarketeer bij Bright Plus, HR-dienstverlener gespecialiseerd in meertalig talent. “Wij kiezen bewust voor een 360°-feedback waarbij de teamleden hun leidinggevende feedback geven. Feedback is breakfast for champions, dat geloven wij. Zo kun je kort op de bal spelen en zaken optimaliseren. Verder trainen we leidinggevenden in situationeel leiderschap. Daarbij passen ze hun leiderschapsstijl aan naargelang de situatie en de mensen. Wie zit er in hun team? Wat zijn de drijfveren van elk teamlid?”

4 leiderschap-checks: hoe doet jouw baas het?

Nadruk op attitude

“De tijd dat leiders alleen voor goede cijfers moesten zorgen, is voorbij”, stelt Jolien Dierckx. “Attitude telt meer dan ooit, maar je moet wel een duidelijk kader creëren. Daarom doorloopt elke leidinggevende bij ons een reeks standaardtrainingen gericht op zes vaardigheden: communiceren, inspireren, vertrouwen creëren en geven, dynamisch en positief aan de slag gaan, aanpassingsvermogen tonen en fouten accepteren. Op die vaardigheden worden ze geëvalueerd. Leiderschapstrainingen kun je haast een retentietool noemen. De sfeer onder collega’s en de relatie met de leidinggevenden zijn immers vaak de belangrijkste redenen om bij je werkgever te blijven.”

“Coaching door een leidinggevende is empowerment”, vindt Julie Johnen. “Tijdens onze jaarlijkse Careerweek maken we alle medewerkers bewust van het belang van coaching. De coachingmindset houdt in dat je conversaties open houdt en zelf niet de antwoorden geeft. Dat is ook binnen teams erg relevant. Je kunt coachingvaardigheden ook inzetten als buddy of als mentor.”

Extra: Leidinggevenden missen al te vaak die ene vaardigheid

Gedeeld leiderschap

Leiderschap is niet de zaak van slechts één persoon. Bij Fluvius zit gedeeld leiderschap ingebakken in de bedrijfscultuur, zegt Maaike Van Coppernolle. “Vanaf dag één geven we dat aan medewerkers mee. Neem zelf initiatief, beheer zelf je agenda, bouw mee aan de open feedbackcultuur. Vanuit HR ondersteunen we onze medewerkers daarin. En loopt het op dat vlak stroef in een team, dan zetten we een begeleidingstraject op.”

“We begeleiden de leidinggevenden binnen Bright Plus om de doelstellingen te bepalen samen met de medewerkers. Dat zorgt voor meer draagvlak”, aldus Jolien Nulens. “We gaan samen voor het beste resultaat en houden de vinger aan de pols. Op maandag heeft elk team een kantoormeeting: dan bekijken de teamleden wat goed loopt en waar ruimte is voor verbetering. Zo bouwt elke medewerker mee aan het succes van de organisatie. De leidinggevende biedt de nodige ondersteuning en zorgt er zo voor dat iedereen de beste versie van zichzelf kan zijn.”

Ontdek: Wat doet jouw baas eigenlijk de hele dag?

Welke leidingstijl ervaar jij?

Uit onderzoek van HR-adviseur Securex uit 2024 komen deze vooraanstaande managementstijlen naar voren:

35,4% van de werknemers geeft aan dat hun leidinggevende hun autonomie ondersteunt en structuur biedt.
Eén op de tien (9,3%) werknemers in België heeft een extreem controlerende baas of micromanager.
Een passieve leiderschapsstijl wordt door 13,4% van de werknemers ervaren.