Arbeider/bediende: wat zijn de grote verschillen?
Ben jij ook benieuwd wat het verschil is tussen een arbeider en een bediende? Kom het hier te weten.
Deeltijds werken maakt opmars. Alsmaar meer werknemers beslissen er zelfs op jonge leeftijd al voor hun fulltime job in te ruilen voor een parttime job. Daar zijn meerdere voordelen aan verbonden, maar de medaille heeft ook een keerzijde. Voor je beslist om je job deeltijds uit te oefenen, weeg je maar beter de pro’s en contra’s even af.
Zo’n 27% van de Belgen werkt deeltijds. Voorlopig zijn het nog steeds vooral vrouwen die deeltijds werk zoeken (44,4%). Hun mannelijke tegenhangers kiezen er minder vaak voor om deeltijds aan de slag te gaan (10,6%). (FOD Economie, 2016)
We spreken van parttime werken wanneer je als werknemer op regelmatige en vrijwillige basis gedurende een periode minder werkt dan voltijds. Occasionele-, tijdelijke- en seizoensarbeid vallen hier dus niet onder. Daarnaast moet de wekelijkse arbeidsduur van een deeltijdse werknemer minimaal gelijk zijn aan 1/3 van de wekelijkse voltijdse arbeidsduur. In een onderneming waar de fulltime medewerkers 38 uur per week presteren, moet de parttimer dus minstens 12 uur en 40 minuten werken.
Ten slotte is er nog de 3-uren-regel. Als je deeltijds werkt, mag je werkperiode niet korter zijn dan 3 uur. Een werkperiode is geen synoniem voor 'werkdag'. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je ’s morgens en ’s avonds moet werken. Beide periodes moet je dan minimaal 3 uur presteren.
Met de nieuwe wet rond Werkbaar en Wendbaar Werk van minister Kris Peeters veranderen er ook een aantal regels. Zo moet je werkgever niet langer alle mogelijke deeltijdse arbeidsregelingen en uurroosters in je contract oplijsten. De volgende zaken moet je werkgever wel opnemen:
Je moet nog steeds minstens 5 dagen op voorhand je uurrooster ontvangen, via een papieren document, een bericht op het intranet of per mail. Deze termijn kan enkel gewijzigd worden in een sectorale cao.
Je werkgever kan je arbeidsregime niet eenzijdig permanent wijzigen. Doet hij dat toch, dan kan de arbeidsrechtbank dit zien als een stilzwijgend – impliciet – ontslag. Dit geeft je recht op een verbrekingsvergoeding. Als werknemer kies je dus zelf of je al dan niet deeltijds werkt.
Daarnaast kan een tijdelijke overschakeling op deeltijds werken wel:
De economische moeilijkheden moeten wel het gevolg zijn van een tijdelijk ongunstig economisch klimaat. Als werknemers voortdurend tijdelijk werkloos worden gesteld, kan de RVA beslissen dat de werkloosheid een structureel karakter heeft en vanaf een bepaalde datum de tijdelijke werkloosheid niet meer of slechts in beperkte mate aanvaarden.
Lees ook: Welke impact heeft deeltijds werken voor jou?
Of je als parttime werknemer extra uren mag kloppen en onder welke voorwaarden dat zou kunnen, ligt vast in je sectorale cao. Als er geen regels zijn afgesproken, mag je overuren presteren. Er geldt nog steeds dat je totale arbeidsduur nooit hoger mag liggen dan die van een voltijdse werknemer. Je werkgever kan je ook nooit zomaar verplichten om die extra uren te werken, je moet hiermee eerst instemmen.
Als je gedurende 3 maanden gemiddeld 1 uur per week meer werkt dan je vooraf bepaalde arbeidsduur (dat komt neer op zo’n 20% per kwartaal), dan heb je als werknemer het recht om:
Die moet je binnen de eerste 13 weken van het volgende kwartaal opnemen. Wanneer je die overuren opneemt, gebeurt in overleg met je werkgever.
Voor een deeltijdse job ontvang je hetzelfde uurloon als een collega die voltijds werkt. Ook je vakantiegeld is in verhouding met je gewerkte arbeidsduur. Dat je loon vermindert wanneer je overstapt op deeltijds werken, weet je van tevoren. Maar minder werken heeft ook gevolgen voor je wettelijke pensioen. Wie voor een lange periode deeltijds gewerkt heeft, zal het moeten stellen met een bescheidener bedrag.
Let op: 2 deeltijdse banen combineren kan fiscaal ook nadeliger uitvallen dan 1 fulltime job.
Ontdek: 6 goed betaalde deeltijdse jobs
Voor wie deeltijds werkt, wordt het aantal vakantiedagen pro rata berekend. Als je 4/5 werkt en het vorige jaar een volledig jaar in dienst was, zal je in totaal 16 dagen vakantie hebben. Werk je maar 50%, dan heb je recht op 10 à 12 dagen, ongeveer de helft van het aantal verlofdagen van een voltijdse werknemer. Daarnaast heb je sowieso nog recht op 10 wettelijke feestdagen.
Deeltijdse werknemers die overschakelen naar een hoger aantal uren of die voltijds gaan werken, hebben sinds 1 januari 2013 recht op aanvullende vakantie – ook wel Europese vakantie genoemd. Hetzelfde geldt voor werknemers die na een periode van gedeeltelijk ouderschapsverlof terug voltijds gaan werken.
In detail: Hoeveel vakantiedagen hebben deeltijdse werknemers?
Wil je wat meer tijd voor het gezin, dan kan je er bijvoorbeeld voor kiezen om 4/5 te werken. Werkte je de 12 maanden vóór de schriftelijke aanvraag voltijds bij je werkgever, dan heb je recht op 1/5 tijdskrediet. Dat kan zonder motief. Is dat niet het geval, dan kan je eventueel 1 dag per week onbetaald verlof nemen. Maar dat is minder interessant: je kan er dan niet voor kiezen om het volgende jaar meteen over te schakelen op het 1/5 tijdskrediet.
Voor je pensioen, verlofdagen, vakantiegeld en eindejaarspremie maakt het niet zoveel uit of je kiest voor 1/5 tijdskrediet of een voltijdse baan waarbij je 1 dag per week onbetaald vrijaf neemt. Voor je recht op werkloosheidsuitkering is het fulltime contract wel het voordeligst. Dan zal je vergoeding hoger zijn.
(pm)
1 augustus 2020Ben jij ook benieuwd wat het verschil is tussen een arbeider en een bediende? Kom het hier te weten.
Arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden durven nogal vaak eens wijzigen. Wanneer mag of moet daarvoor de arbeidsovereenkomst worden aangepast ?
Kan ik zomaar mijn eerste contract van bepaalde duur opzeggen voor een vast contract bij een andere werkgever? Moet ik een vergoeding betalen?
Bijklussen "in het zwart" behoort sinds de flexi-job tot het verleden. Wie kan het doen? Waar moet je rekening mee houden? En is bruto werkelijk netto?
Wat is de normale arbeidsduur? En op hoeveel rustpauzes heb je recht tijdens je werkdag? We lichten het graag even toe.
België behoort tot één van de landen met de meeste vakbondsleden ter wereld. Maar wat zijn nu de voor- en nadelen van zo’n lidmaatschap?
Elke Belgische onderneming uit de privésector behoort tot een paritair comité, bepaald door de activiteit van het bedrijf.
Voor je je handtekening zet moet je goed op de hoogte zijn van wat er allemaal in deze overeenkomst staat...
Wanneer een trouwe werknemer het bedrijf verlaat wil je zijn arbeidscontract misschien wel in onderling akkoord beëindigen. Zo kan je dit het beste regelen.