Meer controle bij banken mist effect op personeel niet

”De mensen die bankproducten aanbieden, moeten steeds meer kunnen.” (Johan Van den Branden, Febelfin Academy)

De financiële crisis heeft het vertrouwen in de banksector zwaar geschaad. Financiële instellingen hebben daarop gereageerd door zichzelf meer vooraf te controleren en door de procedures te versterken die garanderen dat banken werken in overeenstemming met de heersende wet- en regelgeving. Dit laatste wordt ook compliance genoemd.

Twin Peaks Wet

“Klanten verwachten meer transparantie van hun bank dan voordien. De toezichthouder FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten) legt om die reden heel wat nieuwe regels op”, zegt Geert Van Lerberghe, director risk affairs bij Febelfin. “Voor de banken betekent dat onder andere dat ze beter moeten worden in het beheersen, in kaart brengen en rapporteren van risico’s, zowel intern als ten aanzien van de toezichthouder.”

Die risico’s worden tegenwoordig via verschillende kanalen en instrumenten in het oog gehouden. De Twin Peaks Wet van juli 2010 (zo genoemd omdat er vanaf dan twee instanties toezicht houden op financiële instellingen: de Nationale Bank en FSMA, red.) gaf aan de toezichthouder nieuwe bevoegdheden om zijn rol als ‘beschermer van de klant’ ten volle te spelen. “Het ontwerp van die wetgeving voorziet dat banken binnenkort zelfs mystery shoppers van de controle-autoriteiten over de vloer kunnen krijgen”, legt Geert Van Lerberghe uit.

MiFid-cartografie

De FSMA lanceerde ook de MiFid-cartografie (Markets in Financial Instruments Directive). Dat is een audit die de risico’s van beleggingsactiviteiten in kaart brengt, wat de toezichthouder moet toelaten daar tijdig en efficiënt op te reageren.

De banksector tracht het vertrouwen ook te herstellen door enige nadruk te leggen op corporate governance, onder andere wat verloning betreft. “Om het kortetermijngewin te counteren, wordt remuneratie vaker gekoppeld aan duurzaamheid”, aldus Geert Van Lerberghe.

Complexe producten

Bij heel wat financiële instellingen heeft die extra aandacht voor controle en risicobeheersing voor een kleine aardverschuiving in het personeelsbestand gezorgd. Onder andere omdat de bankproducten de voorbije tien jaar veel complexer zijn geworden.

“De mensen die onze producten aanbieden, moeten steeds meer kunnen”, zegt Johan Van den Branden, managing director bij Febelfin Academy, het opleidingsinstituut van de financiële sector. “We werken veel preventiever dan vroeger. Als een klant een product koopt, moet er van bij het begin nagegaan worden of dat product past bij zijn risicoprofiel. Dat vergt uiteraard een betere kennis en bijkomende middelen en mensen.”

Uit een rondvraag van de sector in 2012 bij de vier Belgische grootbanken blijkt dat het personeelsbestand in risk, compliance en audit tussen 2008 en 2011 is gestegen van 978 werknemers tot 1.178. Dat is een toename van 21 procent.

De grootste verschuiving werd genoteerd binnen compliance. Daar groeide het aantal werknemers op 3 jaar tijd met 70 procent. Binnen risk steeg het personeelsbestand met bijna een kwart. Binnen audit daalde het aantal werknemers met 15 procent. “Maar dat komt vooral omdat de departementen compliance en risk nu veel van het werk uitvoeren”, legt Johan Van den Branden uit.

Empathisch

Het zijn ook niet enkel meer technische profielen die controlefuncties uitoefenen. “Vroeger was dat zo. Nu vind je binnen compliance zowel mensen met een business- als een juridische achtergrond. Complexere producten hebben ook voor een complexere regelgeving gezorgd”, aldus Geert Van Lerberghe.

Hij ontkracht ook het beeld dat binnen de bankwereld enkel financiële profielen worden aangeworven. “Het tegendeel is waar. Meer dan de helft van de werknemers in financiële instellingen zijn niet-financiële profielen. In de huidige context hebben we nood aan diversiteit: van harde wiskundigen tot empathische front office-medewerkers.”

Binnen banken werken dan ook vaak compliance-teams, bestaande uit verschillende profielen met elk hun eigen bagage. Sinds kort moet elke kredietinstelling over een geregistreerde compliance officer beschikken. Via examens wordt getest of die beschikt over de minimaal vereiste praktijkervaring of juridische kennis. “Het is ook de persoon die bepaalde processen moet uitleggen en verantwoorden tegenover de raad van bestuur en de toezichthouder”, zegt Johan Van den Branden.

(wv)