De nieuwe ingenieur is een teamspeler

“Behoefte aan extra opleiding is vrij groot.” (Nancy Vercammen, algemeen directeur ie-net)

Ingenieursvereniging ie.net voerde zopas een enquête uit naar de impact van industrie 4.0, de verzamelnaam voor nieuwe technologieën en concepten binnen de kennis- en maakeconomie. Binnen industrie 4.0 worden producten en machines onderling verbonden en slim aangestuurd. “Dit gebeurt niet alleen binnen één bedrijf, maar ook tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en klanten”, stelt Nancy Vercammen, algemeen directeur van ie-net.

Zoals de naam al doet uitschijnen, wijst 4.0 op een vierde golf. In de eerste industriële revolutie, die eind 18de eeuw doorbrak, stonden stoommachines centraal. De tweede revolutie bracht elektriciteit met zich mee en de derde luidde het tijdperk van computers in. De technologieën uit deze derde revolutie zijn ondertussen zo krachtig en autonoom dat ze een nieuwe en dus vierde revolutie teweegbrengen.

Over de impact van industrie 4.0 ondervroeg ie-net 964 ingenieurs en 314 bedrijven. Aan de bekendheid van de term is overigens nog wel wat werk. 49 procent van ingenieurs en 55 procent van de bedrijven is vertrouwd met industrie 4.0. Al werd vooral gepeild naar de impact ervan.

1. Ingenieur omarmt industrie 4.0

57 procent van de ingenieurs denkt dat de organisatie waar hij of zij werkt door industrie 4.0 zal veranderen en dat dit implicaties zal hebben, bijvoorbeeld door noodzakelijke extra opleiding of meer geautomatiseerde taken. “Ingenieurs zijn zich over het algemeen dus wel bewust van de invloed”, bevestigt Nancy Vercammen van ie-net. Al moet de grote impact nog komen. Zo ervaart 53 procent van de ingenieurs momenteel eerder een beperkte impact als het over industrie 4.0 gaat.

Opmerkelijke vaststelling: bijna twee op de drie ondervraagde ingenieurs zien industrie 4.0 als een kans. Ruim 30 procent ziet er zowel een kans als een bedreiging in, maar bijna niemand ziet het alleen als een bedreiging.

2. Competenties verschuiven

Dat is misschien nog wel de belangrijkste conclusie. De belangrijkste competenties van vandaag zijn waarschijnlijk niet die van morgen. De competenties die ingenieurs nu bij zichzelf aanwezig zien, zijn: kennis van datatools (51 procent), IT-kennis (50 procent), data-analyse (48 procent) en manufacturingkennis (42 procent).

Toch ziet de ingenieur ook dat bepaalde competenties belangrijk zijn in het kader van industrie 4.0. Hieronder vallen: probleemoplossend vermogen (55 procent), multidisciplinaire vaardigheden (51 procent), beheren van complexiteit (48 procent) en veranderingsbereidheid (47 procent). Allemaal domeinen waarvan ze beseffen dat ze er (meer) op moeten inzetten. “Een zeer groot verschil”, stelt Vercammen. Zo geven de ingenieurs ook aan dat voor een leidinggevende ingenieur de technische vaardigheden niet belangrijker zijn dan de zogenaamde soft skills.

Het verschil tussen de aanwezige competenties en de verwachte wordt extra in de verf gezet als we kijken naar welke competenties volgens de bedrijven belangrijk zijn voor een ingenieur in het tijdperk van industrie 4.0. Dan gaat het om intern of extern samenwerken in een omgeving van open innovatie (52 procent), creativiteit (51 procent), probleem oplossend vermogen (47 procent) en IT-kennis (45 procent).

3. Nood aan (extra) opleiding

De evolutie rond industrie 4.0 zorgt voor nieuwe kennisdomeinen voor ingenieurs. Met sommige zoals cloud computing (58 procent) of internet of things (53 procent) heeft een (kleine) meerderheid van de ingenieurs al ervaring. Maar bij domeinen als autonome robots (26 procent) en augmented & virtual reality (32 procent) is dat al veel minder het geval. “Er blijkt een grote nood aan opleiding. Die behoefte is vrij groot”, aldus Vercammen.

91 procent van de bedrijven ziet opleiding of permanente vorming als een middel of oplossing om ingenieurs beter voor te bereiden op industrie 4.0. Maar slechts 23 procent van die bedrijven vindt dat er nu al genoeg opleidingsprogramma’s ter beschikking zijn.

4. Meer ingenieurs in beleid

De politiek moet een tandje bijsteken of toch op zijn minst variëren, stelt het onderzoek. Bijna drie kwart vindt dat er nood is aan meer ingenieurs in de politiek met het oog op de digitale omwenteling.

Toch lijkt het niet zo dat onze bedrijven de boot op grote schaal aan het missen zijn. 82 procent van de bedrijven spreekt bijvoorbeeld tegen dat ze al overwogen om België te verlaten voor een ander land dat verder zou staan op het vlak van industrie 4.0 en digitalisering. Bij 5 procent zou die overweging tot verhuis van hun bedrijf wel al aan de orde zijn geweest.

(wv) - Foto: dvo.be