Annualisering van de arbeidstijd: wat betekent dat?

In België werken we momenteel volgens een 38-urensysteem. Al kiezen sommige werkgevers ook voor een werkweek van 39 of 40 uur, in combinatie met ADV- of inhaalrustdagen. Maar meer rek op die arbeidstijd is er vandaag (nog) niet. Tot grote frustratie van heel wat kmo’s. 23% van hen geeft aan behoefte te hebben aan flexibiliteit. Een wens waar het federale regeerakkoord graag gehoor aan geeft, want er zijn plannen om de arbeidstijd te annualiseren. We spitten het regeerakkoord uit tot op het bot!

Uit een bevraging van SD Worx blijkt dat bijna een kwart van de Belgische kmo’s flexibelere afspraken wil maken met hun werknemers over de invulling van de arbeidstijd. Die nood is het grootst in Vlaanderen en Brussel, waar zelfs bijna een op de drie kmo’s vragende partij is. Ze botsen tegen de grenzen van de huidige arbeidstijdwetgeving: als er tijdelijk een buitengewone werkdruk is, overschrijden hun werknemers onvermijdelijk de vastgelegde arbeidstijd van 38 uur. Met overuren en bijhorende loonkosten tot gevolg.

Hoewel glijdende werkroosters daarin gedeeltelijk tegemoetkomen, zijn die systemen vaak verbonden aan intensieve procedures en sociaal overleg. Geen ideale oplossing dus. De plannen om de arbeidstijd te annualiseren vallen dan ook in goede aarde bij heel wat kmo’s.

Lees ook: Hoe vaak presteer jij overuren?

Wat houdt die annualisering concreet in?

De annualisering van de arbeidstijd houdt in dat de maximale arbeidstijd wordt vastgelegd op jaarbasis – in een onderlinge overeenkomst tussen werkgever en werknemer – in plaats van op weekbasis. Door de werkuren over een langere periode te bekijken en in te vullen volgens de wensen of noden op dat moment, kunnen kmo’s tijdelijke pieken opvangen zonder extra loonkosten door overuren.

Mogen werkgevers dan zomaar verwachten dat hun werknemers bepaalde periodes 60 uur per week spenderen op het werk? Nee, want er is nog steeds een Europees kader van kracht. Werknemers kunnen bepaalde weken meer presteren, zolang ze onder het Europese maximum van 50 uur blijven én hun wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis gemiddeld 38 uur blijft. Er geldt dus nog steeds een bovengrens, maar dan wel binnen een systeem dat meer ruimte biedt voor individuele vragen naar flexibiliteit.

CHECK: Hoeveel overuren mag je maximaal presteren?

Win-win

De annualisering van de arbeidstijd is niet alleen voordelig voor werkgevers, die zo extra loonkosten kunnen vermijden, maar ook voor werknemers, die soms heel diverse wensen hebben. Sommige werknemers willen bijvoorbeeld tijdens schoolvakanties minder werken of hun arbeidsrooster afstemmen op co-ouderschapsregelingen.

Annualisering laat bovendien meer speling toe om de werkdag vroeger te starten of later te beëindigen, om zo fileleed te vermijden.

Ontdek: Hoe je baas meer zelfstandigheid en flexibiliteit vragen

Nachtarbeid

Ook het verbod op nachtarbeid is voor sommige kmo’s een nagel aan hun doodskist. Vooral in Brussel hebben werkgevers nood aan avondwerk. 16% van de Brusselse kmo’s is daarom voorstander om nachtarbeid pas te laten ingaan vanaf middernacht in plaats van 20 uur. In Vlaanderen en Wallonië is die vraag naar flexibilisering van nachtarbeid minder groot: slechts 4% in Vlaanderen en 1,5% in Wallonië pleit voor een verschuiving van de grens naar middernacht.

Momenteel voorziet het regeerakkoord enkel zo’n versoepeling voor de distributiesector. Of andere sectoren zullen volgen, is voorlopig nog even afwachten.