Verplicht re-integratietraject voor langdurig zieken?

"Waar liggen nu precies de verantwoordelijkheden van de werknemer en die van de werkgever? Ook op ondernemingsniveau en vanuit het individu kunnen stappen ondernomen worden.” (Lode Godderis, professor KULeuven en onderzoeker Groep IDEWE, & Chris Wuytens, Managing Director van Acerta Consult.)

Het gezamenlijke onderzoek van Idewe en Acerta rond re-integratie van langdurig zieken legt daarom de focus op chronisch ziekteverzuim. De resultaten spreken boekdelen.

“Wat er beleidsmatig zal mee gedaan worden willen we in het midden laten”, besluiten Chris Wuytens en Lode Goderis, respectievelijk Managing Director van Acerta Consult enerzijds, professor aan de KULeuven en onderzoeker van de Groep IDEWE anderzijds. “In de heisa rond het gat in de sociale zekerheid van 750 miljoen werd dit onderzoek opnieuw zeer actueel. Maar belangrijk is ook: waar liggen nu precies de verantwoordelijkheden van de werknemer en die van de werkgever? Ook op ondernemingsniveau en vanuit het individu kunnen stappen ondernomen worden.”

Angst wegnemen

Laat het duidelijk zijn dat de werkgever een cruciale rol speelt in de ondersteuning van werknemers die langdurig afwezig zijn door ziekte. Het is in de eerste plaats essentieel dat de werkgever op regelmatige basis contact houdt met de werknemer in kwestie. Zo kan de werkgever zijn of haar behoeften en bekommernissen rond een snelle werkhervatting capteren.

Maar liefst 80% van de werknemers die langer dan zes weken afwezig zijn, vragen zélf een ondersteuning bij de terugkeer naar werk. “Dat is opmerkelijk”, vindt Wuytens. “Vast staat ook dat werknemers die lang uit het arbeidscircuit geweest zijn, vaak onzekerheid en angst ondervinden voor de terugkeer naar hun vroegere job. Het is dan ook van groot belang dat deze medewerkers voldoende bijstand krijgen om hun werk te kunnen hervatten.”

Betrokkenheid arbeidsgeneesheer

Hoe langer de werknemer afwezig is, hoe meer ondersteuning die ook nodig heeft. “Het is aangewezen om als werkgever in de eerste maand van afwezigheid al actie te ondernemen om de werknemer goed te begeleiden én om een evolutie naar de chronische fase te vermijden”, getuigt professor Goderis. “De arbeidsgeneesheer zou dan bijvoorbeeld al moeten kunnen bekijken wat de gezondheidstoestand en ondersteuningsbehoeften bij de werknemer zijn. Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de aandoening? Kan werk helpen in het herstel en zijn er aanpassingen aan bijvoorbeeld de werkomgeving nodig om dit mogelijk te maken?”

De rol van de arbeidsgeneesheer is dus niet alleen die van een arts die kan overleggen met de behandelend arts van de werknemer. Hij kent ook de werkgever en de arbeidsomstandigheden, en kan deel uitmaken van een multidisciplinair team binnen de preventiedienst, zodat ook psychosociale aspecten en ergonomie kunnen bekeken worden.

Geïndividualiseerde aanpak

Om uiteindelijk een goede en complete re-integratie te bewerkstelligen, moet de werkgever samen met de werknemer op zoek gaan naar zijn of haar kwaliteiten die ze na de re-integratie kunnen inzetten. “Elk teruggewonnen talent moet als het ware gezien worden als een nieuwe medewerker: door ziekte kunnen zijn of haar interesses gewijzigd zijn. De werkgever mag in geen geval de werknemer eenzijdig in zijn oude rollenpatroon duwen”, besluit Wuytens.

Een succesvolle re-integratie vereist met andere woorden dat de werkgever samen met de werknemer een geïndividualiseerde aanpak overeenkomt met respect voor elkaars belangen en op maat van het individu. Daarbij moet de re-integratie voldoende worden ondersteund en aangemoedigd.

“Wij pleiten daarbij dat de partijen zich laten ondersteunen door een re-integratiecoach”, vertelt professor Godderis. “Deze coach heeft als opdracht om het proces dat werkgever en werknemer moeten lopen te ondersteunen en te faciliteren, en om zo een succesvolle re-integratie in de onderneming te helpen realiseren. It takes two to tango, een succesvolle re-integratie vereist goede wil en inspanningen van beide kanten.”

(lg/cw)