Hoe is een sollicitatiegesprek met een robot?

Steeds meer bedrijven laten de eerste selectieronde afnemen door een robot. AI-interviewers zoals ‘Alex’ beoordelen kandidaten via video of stem en blijken verrassend doeltreffend. En wat meer is: onderzoek van de Erasmus Universiteit toont zelfs aan dat sollicitanten liever met een robot praten dan met een mens. Al zijn er toch nog enkele nuances. “Kunnen we wel spreken over een echt gesprek?”

Hoe is een sollicitatie met een AI-bot? De Britse krant The Telegraph deed onlangs de test. Je wordt niet begroet door een persoon, maar door een statische foto van een vrouw met de naam Alex. Geen small talk of beleefdheden over het weer bij het begin van je gesprek. In plaats daarvan stelt de robot zichzelf en haar functie voor, en dan gaat ze meteen over tot de orde van de dag met gerichte vragen over de invulling van de job.

AI als eerste poortwachter

In werkelijkheid is interviewer Alex een product van het Tsjechische bedrijf Talentpilot. Alex stelt vragen, noteert antwoorden en scoort de kandidaat op basis van inhoud, structuur en woordgebruik. Binnen het uur volgt de feedback: ‘Je scoorde 80% en mag door naar de volgende ronde’.

Talentpilot belooft naar eigen zeggen 27% minder verkeerde aanwervingen dankzij AI die cv’s screent, interviews afneemt en rapporten genereert. “Binnen enkele jaren zijn alle eerste interviews geautomatiseerd”, voorspelt Tom Zrubecky, CEO van Talentpilot. “Een menselijke recruiter schrijft een genuanceerder verslag, maar AI maakt het haalbaar om elke kandidaat evenveel aandacht te geven”, zo luidt zijn visie.

AI als antwoord tegen AI

Dat toenemend aantal kandidaten speelt een belangrijke rol. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk verdrievoudigde het aantal sollicitaties per openstaande job het afgelopen jaar. De oorzaak is niet alleen de arbeidsmarkt, maar ook de AI-tools waarmee werkzoekenden in seconden tientallen cv’s genereren.

Werkgevers reageren dus met hun eigen digitale wapen. AI-interviewers kunnen op één dag honderden gesprekken voeren en besparen zo recruiters uren werk. Maar bedrijven die de tool en technologie gebruiken, reageren alvast gemengd. “De software begrijpt woorden, maar geen toon of persoonlijkheid. Toch bespaart ze ons enorm veel tijd”, aldus een Britse werkgever die Talentpilot inschakelde.

Ontdek: 5 tips voor een AI-vriendelijk cv

AI als jobversneller

Dat AI-interviews iets zijn om rekening mee te houden, blijkt intussen ook uit een grootschalig onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met de University of Chicago Booth School of Business.

Economen Luca Henkel en Brian Jabarian analyseerden ruim 70.000 sollicitaties bij een groot Europees rekruteringsbedrijf. Kandidaten werden willekeurig toegewezen aan een interview met een mens, met AI óf ze kregen de keuze tussen beide. De resultaten zijn opvallend: sollicitanten die door AI werden geïnterviewd, kregen 12% vaker een jobaanbod en bleven vaker langer dan een maand aan het werk. De tevredenheid over het interview bleek vergelijkbaar met die bij menselijke recruiters.

AI gebruiken bij het solliciteren: do’s (en vooral) don’ts

AI als voorkeur

Maar het meest verrassende inzicht: 78% van de kandidaten kiest vrijwillig voor een gesprek met de AI-assistent. Dat lijkt erop te wijzen dat kandidaten zich minder beoordeeld voelen.

De onderzoekers waarschuwen wel voor valkuilen: technische storingen kwamen in 7% van de gesprekken voor, en menselijke recruiters wegen nadien zwaarder op standaardtesten om beslissingen te staven. “Maar mits zorgvuldig ontworpen kan artificiële intelligentie een krachtig hulpmiddel zijn in het wervingsproces. En dit zonder dat het ten koste gaat van de ervaring van de sollicitant”, vindt Luca Henkel.

Oefen je sollicitatiegesprek al eens… met ChatGPT

AI als eenrichtingsgesprek

Toch wil de Nederlandse sollicitatie-expert Aaltje Vincent nog niet te hard van stapel lopen en pleit ze ook voor wat nuanceringen bij het onderzoek. “Bij het Erasmus-onderzoek gaat het om bureaurecruiters, en dat is toch vooral het voorportaal”, zo bevestigde ze in een LinkedIn-post. “Ik denk dat het resultaat bij corporate recruiters en hiring managers toch wel anders geweest zou zijn. En die doen in de praktijk meestal de eindselectie.”

En natuurlijk wil jij in een sollicitatiegesprek ook je eigen vragen stellen. “Jij kiest er ook voor om met die partij te gaan samenwerken of niet. Dan is het een echt gesprek”, benadrukt ze. “En geen eenrichtingsverkeer, zoals in een interview met een AI-voice-interviewer.”