Waarom soft skills meer dan ooit het verschil maken

Een succesvolle carrière bouw je niet alleen op technische kennis. Uit nieuw onderzoek gepubliceerd in Harvard Business Review blijkt dat zogenaamde soft skills zoals samenwerken, communiceren en probleemoplossend denken belangrijker zijn dan ooit tevoren. Wie sterke basisvaardigheden heeft, leert sneller bij, klimt hoger op en is beter bestand tegen technologische en economische schokken. “Het gaat er niet om wat je nu al kunt, maar of je de fundamenten bezit om te blijven groeien”.

“Werknemers die enkel inzetten op nichekennis zijn bijzonder kwetsbaar”

Technologie verandert razendsnel de arbeidsmarkt. Nieuwe software, artificiële intelligentie en digitale tools maken bestaande expertise in korte tijd overbodig. Toch is technische kennis niet de doorslaggevende factor voor een duurzame loopbaan.

Uit een grootschalige analyse van meer dan 1.000 beroepen en 70 miljoen job switches door een team van onderzoekers van onder meer Kellogg School of Management concluderen ze dat net fundamentele vaardigheden – zoals rekenen, lezen en teamwork – bepalend zijn voor hoe ver iemand raakt.

Volgens de auteurs onderscheiden vooral basisvaardigheden topprofielen van anderen. “Mensen met sterke fundamenten leren sneller, beheersen later complexere vaardigheden en blijven veerkrachtiger bij veranderingen”, stellen ze. Hun studie wijst uit dat ze niet alleen beter starten op de arbeidsmarkt, maar ook vaker doorgroeien naar hogere functies en stabielere carrières uitbouwen.

1. Niet de topscorer wint

Een sprekend voorbeeld halen ze uit het basketbal. Amerikaanse NBA-teams kiezen bij de aanwerving van jonge talenten niet altijd de topscorers van de universiteit, maar letten vooral op snelheid, balcontrole en spelinzicht. Spelers met dit soort fundamenten hebben namelijk de grootste kans om later uit te groeien tot sterren.

In de bedrijfswereld werkt het net zo: financiële handelaars als Jane Street Capital werven kandidaten niet aan omdat ze al experts zijn in derivatenhandel, maar omdat ze over sterke wiskundige vaardigheden beschikken waarmee ze zich snel kunnen ontwikkelen.

Lees ook: Welke (soft) skills zijn vandaag het meest gevraagd?

2. Technische vaardigheden verouderen

De kwestie is ook dat technische kennis sneller dan ooit veroudert. Waar in de jaren tachtig vaardigheden gemiddeld tien jaar relevant bleven, is dat vandaag teruggebracht tot vier jaar. Binnenkort kan die ‘houdbaarheid’ van skills zelfs onder de twee jaar zakken. “Dat maakt werknemers die enkel inzetten op nichekennis bijzonder kwetsbaar”, klinkt het.

De onderzoekers halen het voorbeeld aan van Adobe Flash. Een generatie webontwikkelaars bouwde er websites mee, tot browsers de software afschaften en enkel wie snel kon overschakelen naar HTML5 en JavaScript relevant bleef. Ook andere technische vaardigheden, zoals blockchain, kenden een snelle opmars, maar raakten in korte tijd alweer op de achtergrond. “Alleen wie sterke probleemoplossende en communicatieve vaardigheden had, kon de overstap maken naar een nieuwe technologie zonder noemenswaardig verlies aan carrièrekansen.”

Ontdek: 7 onmisbare kwaliteiten voor je carrière

3. Daar zijn de soft skills

Daarmee komen sociale vaardigheden in beeld. Uit hun studie blijkt dat net die skills – samenwerken, coachen, bemiddelen – doorslaggevend zijn voor de hoogste functies. Sociale vaardigheden zijn het bindweefsel dat complexe organisaties draaiende houdt”, opperen de auteurs.

Een baanbrekend onderzoek naar jobs in de VS toont aan dat functies die een hoog niveau van sociale interactie vereisen in de voorbije 30 jaar met bijna 12 procentpunten zijn gegroeid, terwijl functies die veel specifieke kennis vereisen maar weinig interactie, net zijn teruggevallen. “Niet toevallig benadrukken bedrijven als Google of Spotify vandaag meer dan ooit het belang van leiderschap, coaching en teamwerk bij promoties.”

Extra: Leer beter samenwerken door deze 6 skills

4. Rol van leidinggevenden

Voor leidinggevenden ligt hier een duidelijke opdracht. De onderzoekers adviseren om niet alleen te selecteren op technische kennis, maar ook op leervermogen en communicatie.

Opleidingen zouden zich vroeg moeten richten op deze basisvaardigheden, want later in de loopbaan zijn ze moeilijk bij te schaven. “Managers die dit begrijpen, bouwen teams die niet alleen productief zijn vandaag, maar ook klaar zijn voor de uitdagingen van morgen”, klinkt het.

Kortom, in een wereld waar technologie alles op zijn kop zet, is het net de menselijke factor die standhoudt. Bedrijven die vandaag investeren in soft skills, bereiden zich voor op morgen. Voor individuen geldt hetzelfde. “Vaardigheden zoals samenwerken en probleemoplossend vermogen komen in alle jobs van pas. Ze helpen teams om zich aan te passen aan nieuwe uitdagingen.”