De vijf hoofdzonden van een manager

Valkuil 1: de waan van de dag

De waan van de dag is, volgens Gerrit Sarens, de meest voorkomende en herkenbare van alle valkuilen. Hierbij zit de agenda van de manager of teamleader voornamelijk volgeboekt met het blussen van brandjes. Leiders beschouwen hun betrokkenheid en aanwezigheid als onmisbaar, zoals bij meetings.

“Maar hun aandacht voor de korte termijn kaapt steevast tijd weg van de middellange of lange termijn”, stelt Sarens. “Deze leidinggevenden hebben moeite met delegeren, waardoor ze taken uitvoeren die niet meer tot hun verantwoordelijkheid of takenpakket behoren.”

Lees ook: 5 manieren om juist om te gaan met meer macht

Managers die zich laten leiden door de waan van de dag geven voorrang aan wie het luidst roept. Sommige medewerkers maken hier ook handig gebruik van, zodra ze door hebben dat deze aanpak werkt. “Druk, druk, druk is het geijkte antwoord op de vraag hoe het met de leider gaat. Hun to-do-lijst wordt dan ook alleen maar langer.”

Valkuil 2: de olifant(en) in de kamer

Olifanten zijn zaken die niet worden besproken. Denk aan een collega die ongepast gedrag vertoont, maar wel veel klanten binnenhaalt en daardoor van het management zijn gang mag gaan. Het zijn toestanden die niet voldoende worden doorgepraat of gecorrigeerd. Of onduidelijkheid rond verwachtingen.

Maar als je zo’n olifant laat gedijen, wordt hij alleen maar groter. “Grote olifanten aanpakken vraagt moed, veel moed die leidinggevenden vaak niet kunnen of durven opbrengen.”

Ontdek: Wat zijn de essentiële vaardigheden voor een leider

Valkuil 3: expert wordt manager

Vaak wordt de beste voetballer coach, ook al is dat niet de meest geschikte persoon. Bij deze expert-managers draait het, volgens Sarens, vaak uit op twee scenario’s. Ofwel wordt hij onzichtbaar en neemt hij geen of amper verantwoordelijkheid op. Ofwel wordt hij net een zeer aanwezige manager die alles wil weten, controleren en er altijd wil bij zijn.

“De expert die manager wordt, is een bron van veel onheil”, vindt Saren. “Je komt ze vaak tegen in omgevingen waar technische expertise heel belangrijk is, zoals in productie, R&D, IT of in financiële- of juridische departementen.”

Valkuil 4: ego

Dit type leidinggevende, de zogenaamde zonnekoning, heeft een enorme nood aan aandacht. “Alle prestaties zijn ook aan hen te danken, want zonder hen lukt het niet. Omgekeerd gaan ze snel namen en blamen als het fout loopt. Dat ligt nooit bij henzelf”, stelt hij.

Lees ook: Heb jij vertrouwen in jouw leidinggevende?

In tegenstelling tot micromanagers kunnen zonnekoningen makkelijk delegeren. “Ze houden niet van het harde en vuile werk, dat schuiven ze met plezier door. Hun directiecomités zijn vaak bevolkt met copycats, mensen met een gelijkaardig stevig ego. Lookalikes die hen een comfortabel gevoel geven, maar spijtig genoeg het zonnekoninggedrag ook versterken. ”

Valkuil 5: geen voorbeeldgedrag

Van leidinggevenden mag je voorbeeldgedrag verwachten, het zogenaamde ‘leading by example’. Medewerkers nemen gedrag over, zowel het goede als het slechte. “Leidinggevenden zijn zich te weinig bewust van de mate waarin anderen hen observeren en kopiëren”, stelt hij.

Ontdek: Hoe doe je dat als jonge leidinggevende?

Maar zij zetten de toon in een organisatie, zowel in sfeer als cultuur. “Een sterke cultuur is te danken aan sterk leiderschap van bovenaf. Een zwakkere of zelfs toxische cultuur kan je terugbrengen tot slecht leiderschap aan de top. Of zoals het spreekwoord zegt: de vis stinkt eerst aan de kop.”

(William Visterin) - Leiderschap: de ongemakkelijke waarheid - Een ongefilterd beeld van hoe leiderschap écht is, Gerrit Sarens, Pelckmans, ISBN:9789463373623, 2023, 200 pagina's