Laborant houdt waterleven onder de (spreekwoordelijke) loep

“Het diepere detailniveau maakt voor een onderzoeker een wereld van verschil.” (Lode Jacobs, laborant bij ILVO)

Van onderzoek naar de buxusmot tot kennisdeling over de vleesveehouderij: de laboranten van ILVO, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek, zijn van vele markten thuis. Het zee- en waterleven is er de biotoop van Lode Jacobs, die in Oostende labo- en onderzoeksopdrachten combineert. En nee, daar komt in zijn geval geen microscoop aan te pas.

Lode Jacobs (37) uit Oostkamp is sinds 2005 aan boord bij ILVO. Hij maakt er deel uit van het laboteam chromatografie, een discipline die zich - eenvoudig uitgelegd - toespitst op de scheiding van chemische stoffen. Lode onderzoekt er onder meer het effect van baggerslib op het zeeleven. Dat slib ontstaat bij het uitdiepen van vaargeulen of bij de aanleg van nieuwe structuren in de zee, in rivieren of in havens. Om dat slib in zee te mogen storten, gelden er strikte kwaliteitscriteria. ILVO volgt de biologische en chemische impact op het maritieme milieu op de voet.

“We monitoren de aanwezigheid van schadelijke stoffen, aan de hand van staalnames op de dumpingplaatsen”, vertelt Lode. “We bekijken onder meer de aanwezigheid van pcb’s (giftige organische chloorverbindingen, nvdr), pesticiden, zware metalen zoals koper en zink, en stoffen die aanwezig zijn in antifouling, een scheepsverf die begroeiing tegengaat. ILVO voert dat soort onderzoek al sinds 1979. Zo kunnen we evoluties op lange termijn in kaart brengen. De globale tendens is gelukkig positief.”

Het labo chromatografie werkt daarnaast nog rond verschillende tijdelijke opdrachten. “Voor een steurkweker voeren we onderzoek naar het geosminegehalte, een aardesmaak die je in steureitjes kan aantreffen. Onze bevindingen helpen hem de grondsmaak uit de kaviaar te weren.”

Technologische vooruitgang

De werkdesk van Lode stemt niet overeen met het clichébeeld van een laboratorium. De witte overjas is er wel aanwezig, maar in plaats van klassieke microscopen treffen we er verschillende andere geavanceerde toestellen aan. Die zijn doorheen de jaren sterk geëvolueerd.

“Toen ik hier aan de slag ging, hanteerden we nog veel manuele methodes”, vertelt Lode. “Vandaag helpt de technologie ons om zowel sneller als exacter te werken. Dat diepere detailniveau maakt voor een onderzoeker een wereld van verschil.” Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat Lode nauwkeurigheid als de essentiële competentie van een laborant beschouwt. De minste afwijking van de geijkte procedures creëert volgens hem al een vertekend beeld.

Staalname op zee

Wat Lode sterk aanspreekt in zijn job, is de variatie. “We verrichten niet alleen onderzoek, maar helpen ook nieuwe analysemethodes ontwikkelen. Daarnaast vaar ik ook één keer per jaar een week mee uit voor staalnames op zee. Het comfort op het onderzoeksschip Belgica is vrij basic, al zal de echte zeebonk het misschien wel als luxueus beschouwen (lacht).”

ILVO werkt volgens Lode sterk resultaatgericht. “Het gaat niet zomaar om het genereren van data en cijfertjes, maar om er ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan voor de opdrachtgever, mens, milieu en maatschappij. Als laborant help je dus het verschil te maken.”