Is minder werken voor hetzelfde loon realistisch?

Het voorstel om de werkweek terug te brengen tot 32 uur – zonder salarisvermindering – roept gemengde gevoelens op. Heel wat werknemers zijn vanzelfsprekend laaiend enthousiast, maar werkgeversorganisaties reageren negatief. De reden? Het prijskaartje.

Een voltijdse werknemer in België werkt op jaarbasis gemiddeld 38 uur per week. Kiest een werkgever voor een 40-urige werkweek, dan is hij of zij verplicht om dit te compenseren met 12 extra inhaalrustdagen. Bij een 32-urige werkweek zou een werknemer dus 6 uur minder presteren dan de huidige norm, wat neerkomt op een daling van 16%.

Of, anders gezegd, de lonen zouden stijgen met 16%. En dat is voor veel werkgevers financieel onhaalbaar.

5 vs. 4 dagen werken: de meeste Belgen verkiezen het eerste

Een goed idee?

De Belgische uurlonen behoren tot de hoogste ter wereld. Fijn voor de werknemers, maar werkgevers klagen wel eens over die financiële last. Veel bedrijven vinden een arbeidsduurvermindering met loonbehoud onrealistisch. Ook de overheid zou veel meer geld kwijt zijn aan salaris voor haar ambtenaren.

Allesbehalve eenvoudig, nu België het grootste begrotingstekort van Europa heeft. Bovendien zijn bedrijven die in een 32-urensysteem evenveel werk willen verzetten, genoodzaakt om meer medewerkers in dienst te nemen. Een luxe die ze zich niet kunnen veroorloven, want er heerst een grote krapte op de arbeidsmarkt. Vacatures voor knelpuntberoepen raken niet ingevuld en the war for talent woedt heviger dan ooit.

Ontdek: Is een vierdaagse werkweek iets voor jou?

De geschiedenis herhaalt zich (niet)

Waarom het voorstel dan toch op veel bijval kan rekenen? “Een arbeidsduurvermindering is in het verleden al eens gelukt”, klinkt het. En daar is iets van waar. Na de Eerste Wereldoorlog slaagden vakbonden er inderdaad in om de werkweek terug te dringen tot 6 dagen van 8 uur, zonder loonverlies. Een groot contrast met de voorgaande periode, toen werkdagen konden oplopen tot 17 uur.

Toch is de huidige stand van zaken niet helemaal vergelijkbaar. Vandaag moeten we bijvoorbeeld veel meer rekening houden met de vergrijzing: onze economie moet voldoende groeien om de pensioenen te kunnen betalen.

Daarnaast kaderde de arbeidsduurvermindering van de vorige eeuw in een internationale context waarin meerdere landen tegelijk de werkduur verminderden, om concurrentienadeel te beperken. En dat is nu niet het geval.

E-GIDS: Alles wat je moet weten over je loonpakket

De populariteit van deeltijds werk

Het voorstel van 32 uur komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht gevallen. Uit cijfergegevens blijkt dat de vraag naar deeltijds werk groeit, vooral bij werknemers jonger dan 25 en bij de 50+’ers. Tegenwoordig telt België zo’n 23% deeltijds werkenden, wat ons een plaats in de top vijf van Europese landen oplevert.

Vooral vrouwen werken parttime. In sommige functies – zoals kassier, huishoud- of poetshulp, thuiszorgmedewerker, psycholoog en kinderbegeleider – is een korte werkweek zelfs zo populair, dat het bijna de norm is: minstens 60% van de werknemers is er deeltijds aan het werk. Maar of een gestandaardiseerde 32-urige werkweek het antwoord is op die groeiende vraag naar kortere werkweken? Da’s misschien toch (voorlopig) een brug te ver.

CHECK: Werk jij ook deeltijds?

(ZINNIG) – Bron: De Standaard / SD Worx