Hoe krijg je langdurig afwezigen terug aan de slag?

Onder meer bij warenhuisketen Carrefour deden ze de laatste jaren inspanningen om langdurig afwezigen opnieuw aan de slag te krijgen. Op de foto ziet u de nieuwe winkel in Attenhoven (Landen).

Eerst even twee studies om het fenomeen te duiden. Vorig jaar was in ons land bijna twee derden van de werknemers wel minstens één dag afwezig door ziekte. Het ziekteverzuim in België steeg vorige jaar verder tot gemiddeld 12,6 dagen per jaar in 2018. Die cijfers komen van HR-dienstenverlener SD Worx en slaan op de privésector.

Elke leeftijdsgroep

Je kan het ook anders stellen: in een doorsnee bedrijf in ons land zijn er van de honderd medewerkers gemiddeld acht al een tijdje afwezig zijn. Die cijfers komen van een andere HR-specialist: Attentia, met hoofdzetel in Brussel. Volgens Attentia is het aantal langdurig zieken met de helft gestegen ten opzichte van tien jaar geleden. Dit absenteïsme is overigens niet leeftijdsgebonden, want in elke leeftijdsgroep is de toename zichtbaar.

Op het eerste gezicht is het opvallend dat de cijfers zo blijven toenemen. Want sinds bijna twee jaar is er een wet die het proces van re-integratie formeel vastlegt. “Hiermee kan de werkgever, net als de adviserende geneesheer van het ziekenfonds en de werknemer zelf, oproepen tot een integratietraject”, vertelt Edelhart Kempeneers, medisch directeur (en arts) bij Attentia.

Informeel werkt best

Volgens Kempeneers werd er heel veel verwacht van deze (nieuwe) wetgeving. Al blijkt dat deze wetgeving eerder leidt tot ontslag dan tot re-integratie. Volgens Kempeneers is dat ook niet zo verwonderlijk. “Want medisch ontslag kan alleen via dit officiële traject”, zo stelt hij.

Kempeneers benadrukt dat in bedrijven het informele traject in de praktijk veel meer resultaat kent. “Er wordt in bedrijven veel gere-integreerd, met goede wil van zowel werkgever als werknemer. Alleen ziet de buitenwereld dat niet. De cijfers bij Carrefour tonen dit bijvoorbeeld aan (zie onder).” Toch kan er volgens hem nog wel wat gebeuren. “Zo zijn er vandaag voor een bedrijf geen of weinig stimuli om iemand werkzaam te houden. En dat is jammer”, illustreert hij.

Vitaliteit

Mensen terug aan het werk brengen of re-integratie is, zo benadrukt Kempeneers, ook een kwestie van preventie op diverse domeinen, van geestelijke tot fysieke gezondheid. Zo lanceerde Attentia mee ‘Vital Company’, een programma om medewerkers bewuster te maken van het belang van een gezonde levensstijl, zowel op als naast het werk. Of hoe voorkomen beter is dan genezen.

Informeel overleg brengt medewerkers Carrefour vaak sneller terug

Warenhuisketen Carrefour telt meer dan 10.000 medewerkers, onder wie ook heel wat medewerkers die rond de jaren zeventig en tachtig zijn gerekruteerd. “Niet de doorsnee populatie”, erkent Luc Cooman, director health, safety and risk management.

In elk geval deed Carrefour, met hoofdzetel in Brussel, de laatste jaren inspanningen om langdurig afwezigen opnieuw aan de slag te krijgen. De klassieke routineonderzoeken door de arbeidsgeneesheer bij terugkeer werden eerder afgebouwd: de keten zet volop in op voorafgaandelijk medisch onderzoek bij medewerkers die na afwezigheid willen terugkeren. “Zij gaan langs bij een arbeidsgeneesheer en die bekijkt de zaken waar men bij terugkeer op het werk het best rekening mee houdt. Dit vormt de basis van een overleg tussen de winkelverantwoordelijke, HR, de betrokken medewerker en de arts, die samen verkennen hoe dit praktisch en creatief opgelost kan worden”, aldus Cooman.

Acht uur kassa

Om het met een voorbeeld te stellen: iemand die geen acht uur aan de kassa kan zitten, doet dat dan bijvoorbeeld maar vier uur en gaat daarnaast de rekken vullen in de supermarkt. “Men bespreekt dit dan alvorens de persoon opnieuw aan de slag is, zodat niemand voor voldongen feiten komt te staan. Er wordt samen naar oplossingen gezocht.” Cooman wijst met het inzetten op dit informeel proces op een duidelijke win-winsituatie. “In veel gevallen kan een medewerker op die manier ook vroeger terugkeren dan voorzien, maar worden er vooral keuzes en compromissen gemaakt waarin iedereen zich kan vinden.”

Die inspanningen lijken ook tot resultaten te leiden. Van de 1.256 medewerkers die in 2017 bij Carrefour langer dan een maand afwezig waren, gingen er 835 gewoon opnieuw aan de slag en kregen er 256 aangepast werk en 70 een andere job. “Daar staat tegenover dat er 27 medewerkers waren die via het officiële re-integratietraject liepen”, aldus Cooman. “Of hoe de informele aanpak het belangrijkste stuk van de ijsberg is, dat men meestal vergeet mee te nemen in de discussie.”

(wv)