Ergonomie: ‘Bureaustoel instellen zoals chauffeur van auto dat doet’

“Gezond leven gaat perfect samen met ambitie op het werk.” (Koen Wijgaerts, Supergoed)

Tien incubatoren zijn er intussen in Limburg. Het zijn dynamische werkomgevingen waarin flexibele werkplekken worden aangeboden om startende ondernemingen een duwtje in de rug te geven. Corda INCubator, C-mine Crib, BioVille en IncubThor zijn enkele voorbeelden. Er bevinden zich zowel landschapskantoren, waar individuele ‘seats’ kunnen gehuurd worden, als afgescheiden bureauruimtes.

Kenmerkend zijn de gemeenschappelijke faciliteiten, zoals een onthaalbalie, keuken, vergaderzalen, ontspanningsruimtes, enzovoort. Inspirerende werkomstandigheden, waarbij je zou denken dat ze een positieve invloed hebben op de gezondheid en de arbeidsprestaties van de gebruikers. Of dat zo is, werd onderzocht door Koen Wijgaerts van Supergoed, een bedrijf uit Hasselt dat werkplekken creëert waar mensen gelukkig, gezond en productief zijn.

Beperkt budget

“De bal ging aan het rollen toen iemand me zei dat ondernemen en gezondheid niet samengaan”, verteltKoen Wijgaerts. “Ik kon moeilijk geloven dat iedereen er zo over denkt. Heel concreet wou ik te weten komen hoeveel belang startende ondernemers hechten aan ergonomie en welzijn op het werk. Mensen uit die doelgroep kampen vaak met extra stress en hebben een beperkt budget om te investeren in hun accommodatie.”

Daarbij geassisteerd door PXLstudenten Silke Maes en Veronique Bollen, stelde Koen Wijgaerts een wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst op, die werd ingevuld door zo’n 150 ‘bewoners’ van Limburgse incubatoren. “De conclusies zijn toch wel verrassend”, zegt hij.

“De ondervraagden zitten zo’n 7 uur per dag aan hun bureau en staan gemiddeld één keer per uur eventjes op van hun stoel. Ze gaan snel naar het toilet of halen iets om te drinken. Het gebeurt ook dat ze rondlopen om een vertrouwelijk telefoontje te doen en daarbij de andere aanwezigen in de incubator niet willen storen. Ze geven aan dat ze zelf gemiddeld meer dan een half uur per dag afgeleid worden, zowel visueel als auditief. Telefoongesprekken van collega’s worden als het meest storend ervaren. Dat is het nadeel van een gemeenschappelijk kantoor, waar je voortdurend prikkels ontvangt die je uit je concentratie kunnen brengen.”

Vermoeide ogen

De ondervraagden ervaren ook fysieke ongemakken op hun werkplek. “Klachten over pijn in de nek, rug of schouders komen wel vaker voor”, weet Koen Wijgaerts. “Die zijn redelijk klassiek bij mensen die zittend werk verrichten. Wat me in dit onderzoek wel is opgevallen, zijn de oogklachten. Ik vermoed dat het te maken heeft met de flexibiliteit van de werkplekken, waar gebruikers hun eigen laptop meebrengen. Het scherm ervan is niet zo groot, waardoor de ogen vermoeid worden bij intensief computergebruik.”

De deelnemers aan de enquête hebben bovendien last van stress. “Starters komen in een onwennige situatie terecht en lopen meer risico’s om te falen”, aldus de zaakvoerder van Supergoed. “Dit brengt extra stress mee, bovenop de deadlines, de hoeveelheid werk, de hoge eisen van investeerders, enzovoort.” Positieve vaststellingen uit de enquête zijn dat bewoners van incubatoren regelmatig sporten, voldoende water drinken en gemiddeld 7 uur per nacht slapen. “Die bonus moeten ze volhouden”, vindt Wijgaerts.

Koptelefoon

De ergotherapeut stelt niet alleen de problemen vast, maar komt ook met oplossingen. “Vanuit mijn ervaring als consultant bij grotere organisaties, zijn er een aantal tips en trucs die startende ondernemers in flexibele werkomgevingen kunnen helpen”, zegt hij.

“Heel eenvoudige dingen, zoals elke dag de bureaustoel van de flexplek instellen op jouw maat. Het is net zoals je in een auto stapt die door anderen wordt gebruikt: dan stel je ook de zetel en de spiegels in op jouw comfort. Een andere tip is het gebuik van een koptelefoon die de omgevingsgeluiden filtert. Dat zal ook anderen weerhouden om een niet-dringend praatje met je te komen slaan. Ik adviseer de flexwerkers ook om afwisseling te nemen in de werkhouding. Je kunt ook aan hogere staantafels werken of buiten gaan telefoneren. En uiteraard zijn er de klassieke tips, zoals gezonde voeding en tussendoortjes.”

Koen Wijgaerts pleit tevens voor een ‘policy’ in flexibele kantoren, waarbij afspraken worden gemaakt over periodes waarin mensen elkaar niet mogen storen, over het gebruik van stille ruimtes, lawaai in ontspanningshoekjes of over de zones die dienen om te telefoneren.

Counter

Limburg StartUp (LSU), de organisatie die de incubatoren aanstuurt, gaat in ieder geval aan de slag met de bevindingen en tips van het onderzoek. En ook Koen Wijgaerts zelf gaat ermee verder. “Het is alvast een hele geruststelling dat de overgrote meerderheid van respondenten (94%) aangeeft dat ergonomie wel degelijk belangrijk is in hun werksituatie”, zegt hij.

“Het besef dat er werk van moet gemaakt worden, is een eerste, maar heel belangrijke stap. En ik ben blij dat hiermee de stelling is gecounterd dat gezond leven en werken niet zouden samengaan”, besluit hij.

(Kurt Meers)