Beroep: fraudeur (x4)

1. Elizabeth Holmes: de gevallen koningin van Silicon Valley

Op haar negentiende richtte Elizabeth Holmes de start-up Theranos op. Het idee achter haar technologiebedrijf was revolutionair: een nieuwe en snelle manier van bloedtesten – snel, accuraat en pijnloos – die de hele medische wereld op zijn kop zou zetten. Zelfs drogisterijketen Walgreens plaatste bloedafname-automaten van Theranos in hun filialen. Maar uiteindelijk bleken de bloedanalyses erg onbetrouwbaar. En in bepaalde gevallen werden de resultaten zelfs vervalst.

Elizabeth Holmes, zelf fan van Steve Jobs, voerde jarenlang een schrikbewind om haar moedwillige fraude te verhullen. Het boek dat Wall Street-journalist John Carreyrou over de fraude van het bedrijf schreef, leest als een thriller.

De rechtszaak over de vermeende fraude is mede door COVID-19 (en de zwangerschap van Holmes) uitgesteld en staat nu gepland om op 31 augustus 2021 van start te gaan. Ook gepland: een film over de opmars en ondergang van Theranos (en haar oprichtster) met Jennifer Lawrence in de hoofdrol. Wordt vervolgd dus.

• Bloedfraude - Hoe één vrouw uit Silicon Valley de wereld belazerde, John Carreyrou, Xander, 2018, ISBN: 9789401609852

2. Han van Meegeren: de schilder/meestervervalser

Na de Tweede Wereldoorlog werd de Nederlandse kunstenaar Han van Meegeren opgepakt omdat hij een schilderij van de Nederlandse meester Johannes Vermeer aan de nazileider Hermann Goering zou hebben verkocht. Maar bij zijn ondervraging beweerde van Meegeren dat hij het doek zelf had geschilderd (en vervalst) en Goering dus had belazerd. Volgens hem was hij dus geen collaborateur, maar had hij eigenlijk een verzetsdaad gepleegd.

Vanaf dan bleek dat van Meegeren diverse - aan Vermeer toegewezen - schilderijen zelf had geschilderd en die telkens met een speciale oventechniek authentiek had doen lijken. Ook de beroemde Emmaüsgangers, in 1937 gekocht door Museum Boijmans Van Beuningen, was van zijn hand.

Van Meegeren werd schatrijk omdat hij al die werken aan een hoge prijs verkocht, naar eigen zeggen om de transactie geloofwaardig te houden. Uiteindelijk werd hij eind 1947 tot één jaar gevangenisstraf veroordeeld.

• De laatste Vermeer - Han van Meegeren, vervalser en verrader, Jonathan Lopez, Prometheus, december 2020, ISBN: 9789044641172

Ontdek: De 20 meest voorkomende redenen waarom we fraude plegen

3. De grote dataroof van Cambridge Analytica

Klokkenluider Christopher Wylie vertelt in ‘De grote dataroof’ de ontstaansgeschiedenis van Cambridge Analytica. Het databedrijf verzamelde persoonlijke data van meer dan 87 miljoen mensen en misbruikte die via Facebook, die dat ook oogluikend toestond.

Cambridge Analytica werd destijds mee geleid door Steve Bannon, die later een sleutelrol speelde in de verkiezingscampagne van Donald Trump. “Toen ik in dienst trad, richtte ik me op het online terugdringen van extremisme maar uiteindelijk hielp ik Amerikanen radicaliseren", zo kijkt Wylie terug.

• De grote dataroof - Hoe onze persoonlijke gegevens gekaapt werden, Christopher Wylie, Business Contact, september 2020, ISBN: 9789047013921

Extra: 12 podcasts die je carrière kunnen helpen

4. De geheime race van Lance Armstrong

Tyler Hamilton was jarenlang een trouwe wielerkompaan van Lance Armstrong. In The Secret Race (‘De wielermaffia’ in de Nederlandse vertaling) vertelt hij het verhaal over grootschalig dopinggebruik in het professionele wielrennen en zijn team in het bijzonder. Het boek kwam uit in 2012-2013, dus kort vóór de mediagenieke dopingbiecht (en bekentenis) van Lance Armstrong, en leest als een roman.

• De wielermaffia - Het onthullende verhaal over doping in het Armstrong-tijdperk, Tyler Hamilton & Daniel Coyle, Ambo, 2013, ISBN: 9789026326936

Lees ook: De beste boeken voor deze zomer

(William Visterin)