De enorme snelheid en complexiteit van de ontwikkelingen om ons heen, vragen veel van het adaptief vermogen van organisaties. Het doet een wezenlijk ander beroep op het samenspel, het leiderschap en de manier van organiseren, dan opereren in een stabiele context. In de 'Vakopleiding tot intern organisatiecoach' leer je hoe je als organisatiecoach je eigen organisatie van binnenuit kunt faciliteren in het zich verhouden tot deze nieuwe realiteit. Je leert te werken met organisatiedynamieken, patronen in organisaties te herkennen en op onderzoekende wijze te interveniëren. Zo ontwikkel je meer inzicht in hoe je organisatie beweegt en hoe je hier als coach mee kunt werken.

Module 1 - Setting the scene

In deze eerste module laden we de betekenis van het vak van organisatiecoach. Wat is het speelveld en welke vermogens horen hierbij? We introduceren een aantal basisconcepten waar we gedurende de leergang op verder bouwen. We kijken naar verschillende manieren van entree maken in organisaties en de mogelijke effecten daarvan. We kijken naar de contractering met het klantsysteem, je rolneming als intern coach en het oppikken van patronen in je eerste verkenningen van een klantvraag. 

• Verkennen van het speelveld van de (intern) organisatiecoach
• Entree maken en contractering
• Coachen van een levend systeem
• Verandering versus transformatie 
• Jijzelf als instrument: oppikken van relevante signalen
• Relatie met de opdrachtgever en mogelijke parallelle processen

Module 2 - Onderzoekend diagnosticeren

In module twee verkennen we verschillende brillen om te kijken naar organisaties in hun context. Daarbij krijg je ook zicht op de brillen die je zelf bewust of onbewust hanteert en de beperkingen van je eigen frames. Zo halen we de onderliggende principes die jij hanteert naar boven. We bespreken hoe de juiste lenzen te hanteren om patronen te spotten en zo meer zicht te krijgen op mogelijke blokkades in de organisatie, die de ontwikkeling of transitie belemmeren die men voor ogen heeft. 

• Sensemaking, meervoudig kijken en waarnemen
• Inzicht in eigen framing en de beperkingen daarvan
• Werken met organisatieopstellingen
• Diagnosticeren vanuit coachend perspectief
• Sociale bedrading in organisaties
• Organisatiedesign

Module 3 - Interveniëren in een levend systeem - met Philippe Bailleur

Het coachen van transities is een spannend proces. Het gevoelde belang en verlangen in organisaties om te bewegen naar iets nieuws, staat soms haaks op het onbewuste belang om juist niet in beweging te komen en vast te houden aan oude, soms niet meer helpende patronen. De kunst is om met jouw interventies ruimte te maken om blokkades in de onderstroom boven water te krijgen, zodat ze kunnen worden herkend, erkend en opgelost of hanteerbaar gemaakt. Voor jou als coach betekent dit dat je soms op een spannende plek moet gaan staan. Prikken op plekken waarvan je voelt dat men er liever niet aankomt, waardoor het immuunsysteem in werking treedt. Het vraagt om het kunnen voelen tot waar het systeem kan rekken en welke grenzen je hebt te respecteren. In deze module ontwerpen we interventies, experimenteren we en werken we toe naar toepassing op eigen casuïstiek.

• Afweermechanismen in organisaties
• Werken met de onderstroom 
• Spanning en emoties bij jezelf en anderen reguleren en containen 
• Het afstemmen van de interventiediepte op het verandervermogen en de gewenste ontwikkelrichting
• Herkennen van - en werken met - oud zeer 
• Interveniëren binnen de juiste dimensie (organisatie, team of individu)

Module 4 - Begeleiden van transities - met Philippe Bailleur

Een transformatie is in onze definitie iets anders dan een verandering. Je zou kunnen zeggen dat in een verandertraject aspecten van een organisatie veranderen, zoals systemen, werkwijzen of structuren, maar dat de kern, de essentie van de organisatie, onveranderd blijft. Een transformatie heeft een diepe impact op een organisatie, en raakt tot in de kern, de basisprincipes van het systeem. Het woord zegt het al, een transformatie heeft iets onomkeerbaars in zich. Wanneer de beweging is ingezet, is deze niet meer ongedaan te maken. Als organisatiecoach is het van belang zicht te hebben op wat een transitie vraagt van een organisatie, teams en individuen. Welk appel het doet op leiderschap en niet in de laatste plaats op jou als coach.

• Werken met de liminale fase, wanneer afscheid is genomen van het oude en het nieuwe nog niet in beeld is
• Het begeleiden van expedities en sensemaking
• Werken met tijdslijnen
• Leiderschap in transitie
• Ontwikkeling en integratie van leerervaringen
• Experimenteren en innovatie

Module 5 - Coachen van groepen en teams 

In het als organisatie succesvol kunnen zijn in een complexe context spelen collectieve vermogens en (het samenspel van) teams een steeds belangrijkere rol. Immers, veel is niet meer te overzien door individuen of door een selecte groep alleen.. Het werken in en met groepen en teams is een belangrijk deel van het werk van een organisatiecoach. We gaan in op de belangrijkste groepsdynamische processen die zich kunnen voordoen, op het zichtbaar maken en doorbreken van disfunctionele patronen en het interveniëren in weerbarstige processen. Daarnaast besteden we aandacht aan hoe jij jezelf verhoudt tot groepen. Groepen triggeren onze sociale basisbehoeften en als begeleider is het van belang je eigen neigingen en behoeften in groepen goed te (her)kennen. Zodat je jouw antennes optimaal en met zo min mogelijk ruis kunt benutten.

• De ontwikkeling van teams en de elementen van effectief teamwork
• Groepsdynamica
• Het begeleiden van leerprocessen
• Coachen van (executive) teams
• Begeleiden van generatieve dialoog
• Interveniëren in weerbarstige groepsprocessen

Module 6 - Mijn professionele identiteit als intern organisatiecoach

In de laatste module werken we toe naar de integratie van het geleerde in een helder beeld van jouw professionele identiteit. Wat is jouw profiel als coach? Waar ben ik van, wat wil en kan ik? En wat wil ik vooral niet (meer)? Wat worden mijn volgende stappen? Je wordt gevraagd hier een reflectie op te geven in de groep en krijgt hier ook feedback op. We besteden ook aandacht aan het thema afscheid nemen. Van elkaar maar vanzelfsprekend ook in ons werk als organisatiecoach. Wanneer stap je uit een proces? Zeker als intern organisatiecoach is dit een belangrijk thema.Tot slot is er in module 6 ook ruimte voor capita selecta. Thema’s die we vanuit onze gezamenlijke reis graag nog verder willen verkennen. De agenda voor deze open ruimte vullen we gezamenlijk aan het einde van module 5. 

• Afscheid en afhechting
• Integratie en explicitering professionele identiteit
• Joint appraisal
• Capita selecta
• Afronding en diploma-uitreiking 

• De opleiding is praktisch en ervaringsgericht. De geïntroduceerde modellen, theoretische inzichten en gebruikte werkvormen zijn direct toepasbaar in de eigen werkpraktijk. Korte inleidingen wisselen we af met actieve uitwisseling, experimenten met werkvormen en reflectie op eigen casuïstiek.
• De opleiding is opgebouwd uit zes modules van steeds twee aansluitende dagen. De modules hebben een eigen focus. Tegelijkertijd lopen de thema’s vanzelfsprekend in elkaar over en bouwen de modules op elkaar voort. Op basis van de ingebrachte casuïstiek en vragen die leven in de groep kunnen we ervoor kiezen om onderwerpen te verschuiven, te verdiepen of relevante zijpaden te verkennen.
• Je wordt uitgenodigd om gedurende het programma deel te nemen aan een aantal intervisiesessies, waarin je samen met andere deelnemers aan de hand van je ervaringen reflecteert op je eigen leren en ontwikkeling als organisatiecoach.
• In het laatste blok vindt ook de certificering plaats. Om hiervoor in aanmerking te komen, geldt een aanwezigheidsplicht van minimaal 80% van de opleidingsdagen.