Waarom tegenspraak noodzakelijk is

Toen toenmalig VW-topman Martin Winterkorn de CO2-uitstoot van de VW-motoren met een derde wilde verlagen, durfde niemand de baas tegenspreken.

Wat was het grote probleem van Volkswagen? Een topman die zijn wil kost wat kost wilde doordrijven. In zijn boek ‘Tegenspraak’ schrijft Peter van Lonkhuyzen over de noodzaak aan kritiek, feedback of tegenspraak in een organisatie.

Vernederd

Het voorbeeld van Volkswagen springt vandaag in het oog. Maar in zijn boek haalt Van Lonkhuyzen diverse managementmissers aan door tunnelvisie, en vooral: een gebrek aan tegenspraak. Ook de bankencrisis is er aan te wijten. Fred Goodwin, de amper veertigjarige topman van Royal Bank of Scotland, sleurde in zijn ongeziene expansiedrang zijn bank de dieperik in. De man hield er een schrikbewind op na. Divisiedirecteuren werden tijdens managementmeetings vaak langdurig en publiekelijk vernederd.

Maar het roekeloze overnameparcours, en gebrek aan tegenspraak, komt de bank duur te staan. De bank kapseist en de Britse overheid moet 64 miljard toestoppen. Het gerenommeerde tijdschrift Time plaatst Fred Goodwin jaren later op de lijst van “25 People to Blame for the Financial Crisis.”

VW en Royal Bank of Scotland zijn buitenlandse voorbeelden. Maar volgens Peter van Lonkhuyzen lijkt het dat we ook dichter bij huis in een ongekende bestuurscrisis zijn terechtgekomen. “Alsof goed functionerende en betrouwbare bestuurders aan het uitsterven zijn”, schrijft hij.

Luchtvaart

Toch kan het ook anders. Volkswagen kan een voorbeeld nemen aan vliegmaatschappijen en ziekenhuizen. Daar is kritiek in de organisatie ingebouwd en zijn steeds minder mensen bang voor tegenspraak. “In de luchtvaart is een programma voor crew resource management intussen een wereldstandaard. Dit programma draait om het handhaven van de veiligheidsprocedures en het versterken van communicatieve vaardigheden”, stelt Van Lonkhuyzen. Ook veel nieuwe bedrijven en start-ups opteren voor een vlakkere organisatie met meer in- of tegenspraak.

Wat intussen duidelijk lijkt, is dat we op de werkvloer anders met mekaar zullen moeten omgaan, schrijft Lonkhuyzen. “Meer onderlinge gelijkwaardigheid betekent meer afstemmen, meer uitleggen, mét de kans om ergens op te worden aangesproken. Daar moeten we mee leren omgaan.”

Lees ook:

7 tips om feedback te geven 

(wv) - Bron: MARK Magazine