Zijn lange tijdelijke contracten de toekomst?

"Volgens de Nederlandse minister van Werk zijn tijdelijke contracten met termijnen tot 10 jaar mogelijk" (Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van 'Free to work' en 'Uw werk, uw merk')

Het contract van onbepaalde duur en meer bepaald de voltijdse variant is in de Westerse wereld nog steeds de standaard op de arbeidsmarkt, hoewel er landen bestaan waar dit soort contract zelfs geen meerderheid meer uitmaakt onder de beroepsbevolking (zoals Nederland). Dat er naast het standaard arbeidscontract ook andere contracten zijn ontstaan, heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat het onmogelijk is geworden om alle verschillende arbeidsrelaties onder te brengen in één type contract.

Gevolg?

Sinds het bestaan van deze contracten woedt er een maatschappelijke discussie over de gevolgen ervan. De basiskritiek luidt dat werknemers met een tijdelijk contract kwetsbaarder zijn, minder scholing krijgen, meer onzeker en minder tevreden zijn. Kortom, ze zijn minder goed af dan hun collega's met een 'vast' contract.

Ook zouden twee soorten contracten leiden tot een dualisering van de arbeidsmarkt.

1 soort contract = realistisch?

Een radicaal voorstel om aan het hierboven geschetst probleem iets te doen, is de tweedeling simpel afschaffen en één soort arbeidscontract te creëren. De verschillende arbeidscontracten zijn echter net ontstaan omdat de arbeidsmarkt en arbeidsrelaties diverser werden. Deze diversiteit is er de voorbije decennia zeker niet minder op geworden.

Het is moeilijk voor te stellen dat nu plots wel een arbeidscontract kan worden ontworpen dat inspeelt op deze enorme verscheidenheid. Het zal in elk geval veel flexibeler moeten zijn dan de huidige contracten van onbepaalde duur. Die prijs willen vakbonden in geen geval betalen. Voorlopig zijn de pogingen dan ook niet succesvol.

Nieuwe piste

In Nederland is er recent een nieuwe piste geopend. Daar stelt de huidige minister van Werk, Kamps, voor om langdurige tijdelijke contracten te introduceren. De minister denkt dat zelfs termijnen van 7 tot 10 jaar mogelijk moeten zijn. Dit soort contracten zou zich moeten positioneren tussen de traditionele tijdelijke contracten en deze van onbepaalde duur. In die zin ligt dit nieuwe contract in de lijn van de verdergaande diversificatie op de arbeidsmarkt.

Het voorstel werd onmiddellijk weggehoond door de vakbonden maar vreemd genoeg ook door wetenschappers. Die wisten bijvoorbeeld meteen dat langere tijdelijke contracten niet zouden leiden tot meer scholing voor deze werknemers. Waar ze deze wijsheid vandaan halen, is onbekend aangezien langdurige tijdelijke contracten op dit ogenblik nagenoeg niet voorkomen. Het minste wat we zouden mogen verwachten van wetenschappers is dat er over het voorstel van de minister ernstig wordt gedebatteerd met inhoudelijke argumenten. Dan kan België er ook nog iets van leren.

(jd)