Waarom oké beter is dan perfect

"Mijn leidinggevende wil dat ik meer productie draai. Hij verwijt me dat ik te lang blijf hangen in check-check-dubbelcheck." Jos, logistiek manager, kijkt verongelijkt.

Hij is het duidelijk niet eens met de kritiek die hij kreeg in zijn laatste functioneringsgesprek. "Die leveringen moeten toch kloppen? Ik kan ze onmogelijk de deur uitsturen als ze niet perfect in orde zijn. Anders is onze klant zo dadelijk het slachtoffer!"

Heb jij dat ook? Dat collega’s of leidinggevenden niet begrijpen waarom jij zo streng bent op de kwaliteit van je werk? En veel tijd besteedt aan die laatste 5%?

Check: Welk type perfectionist ben jij?

Perfectionisme leidt tot uitstellen

Energieverlies is niet het enige nadeel van perfectionisme. Vooraleer iets wordt afgeleverd, heeft het vier controlerondes doorgemaakt. Als het werk al ingediend wordt. Het blijft soms onafgewerkt op de plank liggen.

Je werk goed doen, is belangrijk. Het zou fijn zijn als je voor de inspanningen beloond wordt. Maar je hebt al meerdere malen ondervonden dat dit niet het geval is. Je collega die snel een A4-tje met wat kernwoorden in mekaar draaide, kreeg lof toegezwaaid voor zijn flexibiliteit en snelheid.

Ontdek: 4 manieren waarop perfectionisme je carrière hypothekeert

Steve Jobs

Wanneer je extra tijd wil, meer klanten of extra leuke projecten op je bord wil, dan is de eerste regel die je dient af te zweren dat alles perfect hoeft te zijn. Je kan niet effectiever worden als je perfectionist blijft. Perfectionist zijnde is dat bijzonder goed nieuws. Er is een behoorlijke marge om effectiever te worden.

In onze cultuur wordt perfectionisme geprezen. De maniakale zoektocht van Steve Jobs naar de perfecte oortjes voor de iPod wordt bejubeld. En perfectionisme heeft een bijzonder goede kant, vooral wanneer we dit perfectionisme gebruiken wanneer het nodig is.

Lees ook: 5 tips om je perfectionisme optimaal te benutten

De schuld van je brein

Maar perfectionisme doseren, is niet eenvoudig. We zijn eigenlijk de slaaf van ons brein. Telkens als je wéér verder gaat sleutelen aan die ene offerte, brief of opdracht. Al kan die eigenlijk al lang de deur uit.

Want je streven naar topkwaliteit is niets anders dan een gewoontereactie van je brein. Je brein houdt namelijk van eenvoud, het gaat voor alles-of-niets. Dus als je brein nog niet helemaal zeker is van z’n zaak, dan zorgt hij ervoor dat jij je ongemakkelijk voelt bij ‘slechts’ een goed genoeg resultaat.

Hoe dat juist komt? Ooit leerde je als kind: ‘Als ik me zus en zo gedraag of mijn best doe, dan is dat goed. Als ik iets verkeerd of anders doe dan anderen, dan heb ik een probleem’. Je brein sloeg deze informatie zorgvuldig op. Iedere keer dat je vader of moeder, juf of meester, je prees om een goede prestatie werd dat opgeslagen. Iedere keer als je een opmerking kreeg, werd dat opgeslagen. Zo leerde je brein steeds meer bij. Door alles wat je beleefde en ervoer.

En wat doet je brein nu, anno vandaag? Onbedoeld houdt het je gegijzeld in een vicieuze cirkel van alsmaar harder werken.

Want hij heeft geen idee wat jij precies onder ‘perfect’ verstaat. Dus pusht hij jou om door te gaan. Tot je echt alles hebt gedaan om die perfecte 10 te scoren. Tot je echt niets aan het toeval hebt overgelaten. Wat dat alles of niets dan ook maar mag zijn...

Handig: 5 manieren om slimmer - en niet harder - te werken

In search of excellence

Tom Peters schreef in 1982 zijn bestseller 'In search of excellence'. Een bestseller in zijn genre. Miljoenen exemplaren werd ervan verkocht. En de titel is niet 'In search of perfection'. Peeters weet dat perfectie bestaat, maar onbetaalbaar is. Indien je een presentatie zag van Tom Peeters dan weet je dat zijn slides er ver van perfect uitzien. Ze zijn zelfs spuuglelijk.

Wanneer perfectionisme in je aard zit, is het goed strategieën te ontwikkelen om er verantwoord mee om te gaan. Zodat je perfectionisme je helpt in plaats van tegenwerkt.

Waarom oké beter is dan perfect: 7 tips

1. Bepaal voor je projecten en taken de finishlijn

Alle projecten en taken verdienen een eindpunt. Hoe duidelijker je dat eindpunt hebt, hoe makkelijker het wordt om te stoppen.

Als perfectionist heb je dat eindpunt nodig. Anders ga je verder met acties doen. Die laatste acties geven geen meerwaarde meer aan het project. Het kost je alleen maar extra middelen.

2. Geef jezelf een gevoel van de kostprijs van je perfectionisme

Denk daarbij aan:...

• ... je tijd. Hoeveel uren stop je erin zonder dat het nog toegevoegde waarde heeft?
• ... je doorlooptijd. Hoelang duurt het extra voordat je project wordt opgeleverd?
• ... de gemiste opportuniteiten. Wat laat je liggen omdat je extra aan een project aan het werken bent zonder dat het nog iets opbrengt?
• ... je plezier. Perfectionisme vreet aan het werkplezier. Het kan nooit perfect genoeg zijn. Arbeidsvreugde is onbetaalbaar.

3. Weet dat je niet alles of iedereen gelijk moet behandelen

Je hebt geleerd dat alles en iedereen gelijk is. En dat is een leugen. Daar hebben ze jou en mij geen plezier mee gedaan. Gelijkwaardig is een beter woord. Dat betekent niet dat we iedereen en alles gelijk moeten behandelen. Integendeel.

Een oude en nieuwe klant op dezelfde manier behandelen, kost je een van je beperktste middelen: je tijd. De oude klant kent je immers al en heeft minder info nodig dan de nieuwe.

4. Oefen in het maken van fouten

Doe experimenten. Een aantal van je experimenten zullen niet het resultaat opleveren dat je verwacht. Anders noem je het toch geen experiment? De grootste fout is het niet willen/kunnen/mogen maken van fouten. Makkelijker gezegd dan gedaan. Behalve wanneer het experimenten zijn. Zoals bij het leren van een taal, of bij het fietsen of…

Als je met iets nieuws begint, is het dan niet normaal dat er dingen fout gaan? Sta jezelf toe om af en toe een beginner te zijn.

Toch wel: 5 redenen waarom je fouten moét maken

5. Geef jezelf een tijdslimiet

Door jezelf een deadline op te leggen, geef je jezelf een tijdsgrens. Je perfectionistische kantje heeft dan geen kans. Shippen zoals Seth Godin het noemt, is belangrijker dan perfectionisme.

6. Bekende slachtoffers van hun perfectionisme

Denk aan de grote artiesten die slachtoffer waren van hun perfectionisme. Leonardo Da Vinci was een perfectionist en notoir uitsteller. Kan je je voorstellen wat hij meer had kunnen verwezenlijken wanneer hij minder perfectionistisch was geweest.

7. Beslis bewust waar je deze week je beperkte tijd aan wil spenderen

Op vrijdag je ideale week bepalen is een belangrijke stap om je focus te behouden, en uitstellen geen kans te geven. 

Extra: Fuck it en maak don’t-dolijstjes!

(mr) – Met dank aan Johan D'Haeseleer en Heidi Does