Ontslag door ongepast gedrag bij vorige werkgever: het kan!

"Ook feiten uit het privéleven komen in aanmerking voor ontslag" (Ann Taghon, advocaat Van Eeckhoutte, Taquet en Clesse)

“In België hoeft een werkgever geen reden op te geven wanneer hij iemand zijn C4 geeft”, vertelt Anneke Ernon, woordvoerder van de VDAB. “Maar als een arbeider zijn ontslag aanvecht, moet de werkgever aan de rechtbank aantonen dat hij wel degelijk een goede reden had. Indien zijn argumenten de rechter niet overtuigen, is er sprake van ‘willekeurig ontslag’. Dan heeft de arbeider recht op een forfaitaire schadevergoeding van 6 maanden loon.” Deze vorm van ontslagbescherming bestaat niet voor bedienden.

Verstrenging

Eind oktober gaf een arrest van het Hof van Cassatie, de hoogste rechtbank van ons land, nog een verdere precisering van die willekeurigheid van het ontslag van arbeiders. De rechtbank bepaalde dat voor een ontslag niet enkel het gedrag telt van de werknemer wanneer hij in dienst is van die onderneming, maar dat ook de periode meespeelt waarin er tussen de werkgever en werknemer geen - of nog geen - contractuele relatie bestond.

“Onbetamelijk gedrag dat zich heeft voorgedaan nog vóór de arbeidsovereenkomst een aanvang nam, kan dus in bepaalde omstandigheden een legitieme reden tot ontslag zijn”, verduidelijkt Ann Taghon, advocaat bij Van Eeckhoutte, Taquet en Clesse.

Concreet: stel dat je een week aan de slag bent bij je nieuwe werkgever, en je baas verneemt dan pas dat je je een tijd geleden misdragen hebt, dan kan hij daarop steunen om je de laan uit te sturen, zonder dat je op je nieuwe werk zelf iets mispeuterd hebt.

“Vaak zal de ontslagreden niet alleen de feiten op zich omvatten, maar ook het feit dat de werknemer ze verzwijgt tijdens de sollicitatie”, vertelt Jan Vanthournout legal manager bij SD Worx. “Het gaat om zaken die - indien men ze op voorhand zou hebben geweten - de werkgever ervan had weerhouden om de werknemer aan te werven.” (Zie de voorbeelden hieronder, nvdr.) 

Ook je privéleven telt mee

Gedrag dat zich situeert buiten de arbeidsovereenkomst, kan dus een legitieme ontslagreden zijn. “Ook feiten uit het privéleven komen in aanmerking voor ontslag, evenals feiten die zich hebben voorgedaan tijdens de schorsing van de arbeidsovereenkomst (tijdelijke werkloosheid bijvoorbeeld)”, aldus Ann Taghon.

En dat is een verstrenging tegenover vroeger. “Voor het cassatiearrest werden in de lagere rechtspraak gedragingen buiten de contractuele relatie en/of uit het privéleven soms wel, en soms niet in aanmerking genomen bij het onderzoek naar de willekeurigheid van een ontslag”, zegt Ann Taghon.

Zo oordeelde het Arbeidshof dat het ontslag van een werkster, die inwoont in het rusthuis waar ze werkt en hoorbaar ruzie maakt met haar partner, gerechtvaardigd was. Een ontslag omwille van een vechtpartij buiten de onderneming en buiten de arbeidsuren werd dan weer als willekeurig beoordeeld.

Nuance

De mogelijkheid om gedragingen uit het privéleven van een arbeider in aanmerking te nemen voor ontslag, moet dus wel voor een stuk genuanceerd worden. “In principe heeft gedrag dat zich situeert in de privésfeer niets met de uitvoering van de arbeidsovereenkomst te maken en komt het bijgevolg niet in aanmerking als een wettig ontslagmotief. Maar als een dergelijk gedrag nadelige gevolgen heeft voor de arbeidsrelatie kan het eventueel toch in aanmerking worden genomen”, vertelt Ann Taghon.

Voorbeelden

Tijd voor enkele voorbeelden van gedrag buiten de arbeidsovereenkomst die een legitieme ontslagreden kunnen vormen. Telkens moeten er nadelige gevolgen voor de arbeidsrelatie zijn bij de huidige werkgever.

• Schade voor de reputatie van de onderneming
• Verstoren van de relatie met de andere werknemers
• Verstoren van de relatie met klanten, leveranciers, onderaannemers
• Gevaar voor de veiligheid op de werkvloer
• Fraude bij de vorige werkgever
• Verstoring van het welzijn op het werk van andere werknemers
• Verstoring van het vertrouwen dat de werkgever heeft in de arbeider
• Ook posts op sociale netwerken zullen in de toekomst steeds meer beginnen meespelen

(mr)