Nood aan bachelor retail management: ‘Goede geranten zijn zeldzaam’

"De sector van de groot- en kleinhandel is een sociale lift" (Dominique Michel, gedelegeerd bestuurder Comeos)

De groot- en kleinhandel vertegenwoordigen ongeveer 400.000 jobs in ons land. Een op de zeven werkende Belgen is actief in de sector. Elk jaar werft die om en bij de 40.000 werknemers aan. Daar zijn uiteraard heel wat vervangingsjobs bij. De netto jobcreatie bedraagt de laatste tien jaar drie- tot vierduizend jobs per jaar. De handel creëerde in die periode ruwweg 35.000 jobs.

Gevarieerde waaier

Typisch aan de tewerkstelling in de handel is het relatief grote aandeel van zowel vrouwelijke als jonge werknemers. Twaalf procent van de werknemers is jonger dan 25 jaar. 14,6 procent is 50-plusser. In andere sectoren is dat gemiddeld 16,4 procent. Opvallend is ook het grote aantal jobstudenten. Elk jaar werken er zo’n 130.000 in de handel.

De waaier aan jobs in de handel is enorm gevarieerd. “Ruwweg kan je zeggen dat het om 70.000 hooggeschoolden gaat, evenveel laaggeschoolden en de rest zit daar tussenin”, zegt Dominique Michel, gedelegeerd bestuurder van sectorfederatie Comeos.

Webdesigners

Voor laaggeschoolden, vaak winkelpersoneel, is de groot- en kleinhandel een sociale lift, meent Dominique Michel. “Mensen zonder kwalificatie kunnen bij ons terecht in diverse jobs. Doen ze hun werk goed, krijgen ze na een paar jaar vaak meer verantwoordelijkheid. Het is niet uitzonderlijk dat een jongere van een jaar of 23 een winkelpunt leidt met 20 medewerkers. Dat zijn toch mooie ervaringen. Ik ken ceo’s van handelsketens met enkel een humanioradiploma op zak.”

Maar ook in de handel evolueren de jobs zeer snel. Dienstverlening wordt steeds belangrijker. “Iedereen is nu bezig met e-commerce. Daarvoor heb je andere profielen nodig dan in een traditionele winkel. Tegelijk moet die traditionele winkel de strijd kunnen aangaan met e-commerce. Zo is iedereen op zoek naar nieuw talent”, zegt Dominique Michel.

De gedelegeerd bestuurder stelt echter met spijt vast dat er geen enkele opleiding op maat van de sector bestaat die aan die vraag beantwoordt. “Wij vragen de oprichting van een bachelor retail management. Om winkeldirecteur of gerant te worden heb je heel wat competenties nodig. Je moet een team kunnen leiden, een boekhouding kunnen bijhouden, bedreven zijn in klantencontacten, logistieke kennis hebben, iets van marketing afweten enzovoort.”

Slager gezocht

De sector is bereid om die richting op te starten, samen met enkele scholen, in een systeem van alternerend leren. Tot nu toe slaagde ze daar enkel in met de Hogeschool Gent. “We hebben daar al twee jaar een kleinschalig programma met een twintigtal studenten. Wij willen dat uitbreiden naar het hele land”, aldus Dominique Michel.

Maar niet enkel goede geranten zijn zeldzaam. Ook goede verkopers en verkoopsters vinden, is niet evident. Een ander fenomeen is het grote tekort aan slagers. “Geef me er twintig en binnen de dag help ik ze aan een job”, meent Dominique Michel. “We zijn ook op zoek naar profielen als webdesigners om onze e-commerce activiteiten uit te bouwen. Maar die moeten wel voeling met de sector hebben.”

Een vaak gehoorde kritiek op jobs in de retail is dat ze meestal deeltijds zijn en laaggekwalificeerd; de zogenaamde McDonald’s-jobs. Dominique Michel is het daar niet helemaal mee eens. “De verhouding voltijds-deeltijds is ongeveer fiftyfifty, zowel bij bestaande als bij nieuwe jobs.”

Flexibiliteit

Ook de hoge verwachtingen met betrekking tot flexibiliteit in de retail zijn een vaak gehoorde verzuchting onder werknemers. “Het is maar hoe je het bekijkt”, zegt Dominique Michel. “Sommige werknemers worden daar net door aangetrokken. Wie in het weekend werkt, is vrij op andere momenten. Dat is een kwestie van geven en nemen. Maar het is duidelijk dat de handel niet zonder die flexibiliteit kan bestaan. Een supermarkt die ’s zaterdags twintig mensen nodig heeft aan de kassa’s heeft op maandag misschien maar werk voor vijf mensen. Daar is weinig aan te doen.”

Toch moet er een evenwicht zijn tussen de belangen van de werkgever en de werkgever. De gedelegeerd bestuurder wijst op afspraken die tweejaarlijks met de vakbonden gemaakt worden over de werkomstandigheden in de sector. “Daar is onder andere uit voortgevloeid dat wie vijf jaar lang deeltijds in de sector werkt recht heeft op meer werkuren. Zo is er aantal systemen die we samen met de vakbonden hebben uitgedacht.”

(wv)