Mag mijn baas me verbieden buiten de werkuren op Facebook te zitten?

“Mensen zetten dingen op Facebook die ze niet openlijk tegen hun baas zouden durven zeggen, of in een lezersbrief zouden schrijven. Wij zien betwistingen hierover steeds vaker opduiken”, vertelt Marga Caproni, advocaat bij Loyens & Loeff. “Zo had een werknemer zich ziek gemeld en dezelfde dag via sociale media laten weten dat ze een leuke winkelnamiddag achter de rug had, haar werkgever kwam daar via via achter. Onlangs hadden we de case van een werknemer met een belangrijke positie in een groot bedrijf die op Facebook klaagde hoe afschuwelijk haar werkgever wel was. Mensen beseffen niet dat wat ze op Facebook zetten al snel door 200 man wordt gelezen, soms zijn de bazen zelfs toegevoegd als friend. Of een werknemer van Ford had een foto van een nieuw model op Facebook gezet enkele uren voor de officiële release ervan.”

Ontslag om dringende reden

Uitlatingen op sociale media buiten de werkuren kunnen dus wel degelijk een nadelig effect hebben op de werkgever. Je baas kan je niet verbieden om in je vrije tijd op Facebook te zitten, maar hij kan wel bepaalde uitlatingen verbieden of bestraffen.

“Een werkgever kan perfect verbieden om vertrouwelijke informatie te verspreiden. Dat is altijd zo geweest, en dat geldt dus ook voor berichten op Facebook of andere sociale media. Doet een werknemer het toch, dan kan hij een strafzaak aan zijn been hebben”, zegt Marga Caproni, advocaat bij Loyens & Loeff.

Wat geldt in de reële wereld is ook van toepassing op het internet. Werknemer en werkgever zijn elkaar achting en eerbied verschuldigd, zoals dat officieel heet. “Werknemers genieten het recht op vrije meningsuiting, maar mogen zich niet herhaaldelijk denigrerend uitlaten over hun werkgever of over klanten. Wie dat toch doet, kan om dringende redenen worden ontslagen.”

Facebook is een publieke ruimte

Grove beledigingen en denigrerende taal op de sociale netwerken kunnen aanleiding geven tot sancties als het voor een breder publiek dan huisgenoten en vrienden gebeurd. “Beledigingen zijn niet te rijmen met de vertrouwelijke relatie van de werknemer met de werkgever. Recent bevestigde de Franse arbeidsrechtbank het ontslag om dringende redenen van drie medewerkers die hun onderneming op het internet ‘un club de néfastes’ hadden genoemd, terwijl die uitlatingen leesbaar waren voor een vijftiental van hun contacten.”

Met kritiek op het bedrijf, liggen de zaken iets complexer. “Die kritiek mag niet te ver gaan. Daarin wordt gekeken naar de mate waarin die kritiek weerklank krijgt. Een gesprek onder collega’s bij de koffiemachine of een boze e-mail naar één persoon is toegelaten, maar uitlatingen op televisie liggen al een stuk moeilijker. Er is echter nog geen rechtspraak in België over berichten op sociale media. Franse rechtbanken hebben al meermaals geoordeeld dat Facebook een publieke ruimte is, terwijl de Verenigde Staten een meer liberale mening is toegedaan”, weet Marga Caproni.

“Werknemers moeten vertrouwelijk omgaan met fabrieks- en zakengeheimen: ze mogen die niet zonder toelating publiek maken. Toch hebben werknemers al meer dan eens de lancering van nieuwe producten de mist doen ingaan met te vroeg gelekte informatie op blogs of op sociale netwerksites, of andere bedrijfsgeheimen al dan niet gewild publiek gemaakt. Ook zulke zaken kunnen leiden tot een strafzaak.”

“Ook met informatie over persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden moet men voorzichtig zijn op sociale media. Zo is het aangewezen geen foto’s van bedrijfsfeesten of –events op Facebook te zetten. En al zeker niet van een uit de hand gelopen personeelsfeestje dat makkelijk te linken is aan het bedrijf.”

(mr)