Help, mijn baas is een 'Queen Bee'

Een 'Queen Bee' op kantoor is een vrouwelijke baas die geen enkele interesse toont om de carrière te stimuleren van vrouwen die in haar voetsporen willen treden. Bovendien dwarsboomt de 'bijenkoningin' vaak actief andere vrouwen, wanneer ze zich bedreigd voelt.

De term 'bijenkoninginsyndroom' werd in de jaren '70 bedacht nadat Amerikaanse onderzoekers van de University of Michigan in hun studie hadden aangetoond dat vrouwen die succesvol waren in door mannen gedomineerde werkomgevingen, zich actief verzetten tegen de komst van andere vrouwen. De onderzoekers gaven aan dat de toenmalige mannelijke werkcultuur ervoor zorgde dat de weinige vrouwen die tóch konden doorklimmen naar de top, angstvallig hun gezag wilden behouden. Het 'uitschakelen' van andere vrouwen hoorde hier dan ook bij.

Queen Bees vandaag

Vier decennia later is het syndroom nog steeds op de werkvloer aanwezig door de grotere opkomst van vrouwen in leidinggevende posities. Deze generatie van 'bijenkoninginnen' is niet minder vastbesloten om hun zwaarbevochten positie veilig te stellen. Dit doet ze door mogelijke concurrenten opzij te duwen, door hun zelfvertrouwen een deuk te geven of hun professionele status te ondermijnen.

Wat maakt deze koninginnen zo effectief? De ‘Queen Bees’ van vandaag zijn in staat om vrouwelijke kwetsbaarheden te bespelen, gebruikmakend van tactieken die hun mannelijke collega's niet eens opmerken. Dat is een van de redenen waarom veel slachtoffers zulke aanvallen niet zien aankomen en ze machteloos staan. Ze geven onder meer commentaar op het uiterlijk of de kledij van hun vrouwelijke collega's. Iets wat vaker onopgemerkt voorbijgaat dan wanneer mannen dit zouden doen. Daarnaast stellen ze vaak hogere, soms zelfs onredelijke eisen wat betreft prestaties.

Eigen positie verzekeren

Hoewel er nu meer vrouwen dan vroeger aan de top staan, hebben vrouwen het zeker niet makkelijker op de werkvloer. Zo hebben sommige carrièrevrouwen het gevoel dat hun positie ieder moment van hen kan worden afgenomen. Om hun eigen dominantie te verzekeren zullen ze andere vrouwen naar beneden halen.

Zolang het bijgevolg geen evidente kwestie is dat vrouwen evenveel kans maken op de top als mannen, zal het uitschakelen van hun vrouwelijke concurrenten een overlevingsstrategie blijven. Met alle gevolgen van dien.

(nm) – Online.wsj.com