Van alle niet-werkende werkzoekenden in het arrondissement Halle-Vilvoorde heeft 40 % een achterstand voor het Nederlands, stelde de VDAB vast. Ter vergelijking: voor heel Vlaanderen is dat maar 18%. “De taalkennis is bij kandidaten voor technische jobs een pijnpunt”, weet Steve Vanhorebeek, adviseur arbeidsmarkt bij Voka Vlaams-Brabant. “Maar ik ben daar intussen pragmatischer in geworden. De pool met kandidaten in Vlaams-Brabant is net als in Vlaanderen leeg. Bedrijven vinden geen personeel.” Gevolg: als een goede kandidaat geen of weinig Nederlands spreekt, laten veel bedrijven zich daar niet door tegenhouden.

“Toch blijft kennis van het Nederlands erg belangrijk en een troef op de arbeidsmarkt”, zegt Hendrik Demuynck, expert arbeidsmarkt Vlaams-Brabant bij de VDAB. “Op de luchthaven bijvoorbeeld is het echt wel een voorwaarde. Het aantal vacatures waarvoor geen kennis van het Nederlands wordt gevraagd, is beperkt.”

Creatief met taal

Steve Vanhorebeek merkt dat er in de rand creatief wordt omgesprongen met taal op de werkvloer. “In Brussel is dat al langer zo, maar nu zoeken ook bedrijven in de rand meer en meer naar een omgangstaal. Frans en Nederlands worden door elkaar gebruikt, ieder spreekt z'n eigen taal. En iedereen begrijpt elkaar. Al is die werkwijze in de rand nog niet algemeen doorgebroken. Dat is jammer, want het werkt eigenlijk wel. Maar ik begrijp ook wel dat het gevoelig ligt.”

“Soms is Engels de voertaal, vooral in grotere bedrijven. Vroeger was kennis van het Nederlands nodig voor de veiligheid. Maar moet die gemeenschappelijke taal vandaag nog absoluut het Nederlands zijn? Er zijn in de rand volledig Franstalige ploegen aan het werk. Bedrijven sturen soms een ploegleider op cursus Frans. Anders moeten ze de twintig leden van de ploeg Nederlands laten leren, wat veel duurder en wellicht minder haalbaar is.”

Kansen voor Brusselaars

Zeker in de noordrand rond Brussel zijn er best wat vacatures voor technische jobs. De luchthaven is natuurlijk een belangrijke bron. Hendrik Demuynck wijst ook op de indirecte tewerkstelling in de ruimere omgeving: Machelen, Vilvoorde en Zaventem. De taalvoorwaarden zijn er wat minder streng. Verder ziet hij veel technische tewerkstelling in Halle en in mindere mate in de westelijke regio Dilbeek-Asse. “Door de krapte op de arbeidsmarkt liggen de kansen voor Brusselaars met een technisch profiel hoger in de rand.”

Veel openstaande vacatures in de rand, een hoge werkloosheidsgraad in Brussel: in een ideale wereld vullen de Brusselse werkzoekenden massaal de openstaande Vlaamse vacatures in. Helaas is het niet zo eenvoudig. De kennis van het Nederlands kan een eerste probleem zijn, al wordt dat dus getemperd door de grote vraag naar arbeidskrachten. Het oversteken van de gewestgrens is nog zo’n drempel, al ziet Hendrik Demuynck ook op dat vlak verbeteringen. Steve Vanhorebeek heeft nog een verklaring. “Ik weet niet of de specifieke technische profielen in Brussel wel aanwezig zijn. Dat is een serieus knelpunt, dat trouwens ook bijna overal in Vlaanderen bestaat.”

Levenslang leren

“We moeten ook kijken naar de mensen die niet werken én niet gekend zijn als werkzoekende”, vindt Vanhorebeek. Hendrik Demuynck vraagt dan weer dat bedrijven meer zouden inzetten op werkplekleren en levenslang leren. “Dat kan ook gaan over het aanleren en onderhouden van een taal.” Taalniveau mag geen belemmering zijn om iemand aan te werven voor een technische job, vinden ze allebei. Maar dan moet de kandidaat wel sterk staan op vlak van technische vaardigheden. De jobgerichte opleiding en taalcoaching kunnen dan nog volgen in het bedrijf. “Opleiden op de werkvloer is het aanwerven van 2020”, weet Steve Vanhorebeek.

(Matthias Van Milders)