Waarom een burn-out vroeger niet bestond en nu wél

Een burn-out wordt dikwijls in het rijtje van ADHD geplaatst, samen krijgen ze dan het etiket ‘ingebeelde ziekten’ opgeplakt. "Ten onrechte", zegt stress- en burn-outexpert Nell van de Ligt. “Een burn-out is géén modeziekte. Het gevaar van dat etiket is dat een burn-out niet serieus wordt genomen en er niets aan gedaan wordt. Maar dan ontken je het feit dat veel mensen met een burn-out kampen, kijk gewoon al een keer in je omgeving wie al eens tijdelijk knock-out is geweest. Zo ontneem je ook de mogelijkheid om oplossingen te zoeken. Er duiken nu eenmaal steeds nieuwe ziektes op in onze samenleving, dat is gewoon zo.”

Genoemd naar psychoanalyticus Herbert J. Freudenberger

Begin jaren zeventig werd de term 'burn-out' in Amerika geïntroduceerd door psychoanalyticus Herbert J. Freudenberger. Hij stelde vast dat zeer toegewijde, betrokken en enthousiaste medewerkers van hulporganisaties om onverklaarbare redenen binnen een jaar veranderde in onverschillige, gedesillusioneerde en afstandelijke hulpverleners, met een resem aan klachten.

“Tegenwoordig weten we dat een burn-out kan ontstaan nadat je langdurig bent blootgesteld aan stress op het werk. Er zijn bepaalde risicovolle beroepsgroepen, maar uiteindelijk kan iedereen een burn-out krijgen”, vertelt Nell van de Ligt.

Veranderde samenleving

“Burn-out kost onze samenleving heel veel geld. Door de onafhankelijke Nederlandse kennisorganisatie TNO worden de jaarlijkse kosten van de gevolgen van werkstress en burn-out geschat op ongeveer 4 miljard euro.”

“Dus er moet in onze samenleving wel een aanleiding zijn voor het ontstaan van burn-out. In het samenspel tussen mens en maatschappij is er iets veranderd zodat deze relatief 'jonge' ziekte is kunnen ontstaan. Met name op het vlak van werkbelasting is er heel wat gewijzigd.”

Stress- en burn-outexpert Nell van de Ligt ziet 3 belangrijke veranderingen in de laatste 40 jaar, waardoor burn-out kon ontstaan:

1. In korte tijd een verschuiving van handen- naar hoofdarbeid
   Er heeft, in een relatieve korte tijd, een verschuiving plaatsgevonden van handenarbeid naar hoofdarbeid. In deze tijd werken we veel meer met ons hoofd dan met onze handen. Door de vooruitgang van de technologie en door de automatisering van uitvoerende taken, zijn we meer gaan besturen dan uitvoeren. Het gebruik van de computer versterkt dit nog eens.


2. Belasting van het werk enorm gestegen
   De mentale, sociale en emotionele belastbaarheid van het werk is enorm toegenomen. Werk is intensiever geworden en de druk is toegenomen. Er wordt een groter beroep gedaan op jou als persoon. We moeten veel meer samenwerken, overleggen, vergaderen, plannen en conflicten oplossen ... en ga zo maar door. Bovendien ben je vrijwel ieder moment van de dag beschikbaar via je gsm.


3. Ook na het werk volle inzet
   Onze thuissituatie is serieus veranderd. Er wordt na het werk ook nog inzet verwacht. Vroeger waren er rolpatronen. Moeder de vrouw deed het huishouden en pa kwam thuis tot rust na een vermoeiende dag werken. Nu zijn er thuis – zowel voor de man als de vrouw - minder rust - en ontspanningsmomenten. Er liggen naast je werk nog heel wat zorgtaken en huishoudelijke klussen op beide partners te wachten.

“Het is dus belangrijk werk en privé goed op elkaar af te stemmen en te regelen, anders ligt overbelasting of zelfs een burn-out op de loer”, besluit Nell van de Ligt.

(mr) - Nell van de Ligt is stress- en burn-outexpert. Nadat ze zelf een burn-out heeft gehad, is ze op zoek gegaan naar wat stress en burn-out nu precies inhouden. In 2007 richtte ze haar bedrijf Ligtpunt op om leidinggevenden te trainen die willen voorkomen dat medewerkers uitvallen door stress en burn-out. Naast deze training begeleidt ze ook medewerkers die een burn-out dreigen op te lopen of die een burn-out hebben. Op www.ligtpunt.nl kan je het gratis e-boekje ‘7 tips om ziekteverzuim door stress en burn-out te voorkomen’ aanvragen.