"Jonge doctores krijgen te horen dat ze jaren in een ivoren toren hebben gezeten." (Marnix Beyen, hoofddocent departement Geschiedenis Universiteit Antwerpen)

“Ik heb geluk gehad”, zegt Marnix Beyen, hoofddocent Geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen. “Aan het einde van mijn eerste postdoctorale mandaat van drie jaar was de pas opgerichte Universiteit Antwerpen haar geschiedenisopleiding aan het uitbouwen. Daar had ze uiteraard personeel voor nodig. Bovendien waren er toen minder mogelijkheden om te doctoreren, waardoor de kans groter was dat een doctoraatstraject ook tot een academische carrière leidde.”

Die situatie ziet er nu heel anders uit. Steeds meer studenten doctoreren. Het moet gezegd dat universiteiten daar zelf een hand in hebben. Doctoraatsstudenten leveren financiële steun op. Hoe meer doctorandi, hoe meer middelen. Het aantal openstaande academische posities aan universiteiten stijgt echter niet mee.

Presentatietechnieken

Het resultaat is dat een grote groep onderzoekers elders aan de slag moet. Dat verloopt niet altijd vlot. Zeer veel functies in de private sector die om een doctoraatsdiploma vragen, zijn er niet. Universiteiten zeggen dat bedrijven de voordelen en de waarde van een doctoraat onvoldoende naar waarde schatten. “Jonge doctores krijgen te horen dat ze té gespecialiseerd zijn, dat ze jaren in een ivoren toren hebben gezeten”, zegt Marnix Beyen.

Om daar wat aan te doen, besloot de Universiteit Antwerpen, net als heel wat andere universiteiten, een doctoraatsschool op te richten: de Antwerp Doctoral School. Zo wil de universiteit haar doctorandi beter voorbereiden op een latere carrière, zowel binnen als buiten de academische wereld. “Doctoraatsstudenten krijgen daardoor veel meer begeleiding dan vroeger. Toen werkte je jaren aan je onderzoek en dat was het”, herinnert Marnix Beyen zich.

Nu worden doctoraatsstudenten van dichtbij opgevolgd, moeten ze tussentijdse rapporten schrijven en krijgen ze de kans om trainingen te volgen in communicatie, presentatietechnieken, leiderschap en management.

Eenzame onderzoeker?

Studenten verwachten dat ook, weet de professor. “Ze willen dat de unief een coach is die hen begeleidt.” Aan de Universiteit Antwerpen verdedigen jaarlijks meer dan tweehonderd doctoraatsstudenten hun proefschrift. Dankzij de Antwerp Doctoral School spenderen ze de jaren die daar aan voorafgaan niet als ‘eenzame onderzoeker’.

Doctorandi kunnen hun onderzoeksinteresse delen met andere specialisten, de passie voor hun vak uitdragen bij studenten. Ze krijgen ook de kans om internationaal ervaring op te doen, te leren van collega’s en competenties te verwerven die nuttig zijn voor een latere professionele loopbaan.

(wv)