5 grote misvattingen over 'altijd te laat zijn'

1. Toeval, of niet?

Je moest wachten voor een trein die passeerde, je was je sleutels kwijt, je dochter smeerde net voor je vertrek haar chocoladevingers aan je trui af. Iedereen kent de motieven van een notoire laatkomer intussen wel. Nee, je hebt het niet in de hand dat een trein moet doorrijden net op het moment dat jij daar passeert. Maar is het simpelweg een kwestie van toeval? Nee.

Tijdsbesef ligt verankerd in je persoonlijkheid. De een heeft het gevoel dat een minuut slechts 58 seconden telt, terwijl anderen 77 seconden in een minuut proppen. Maar ook ochtendmensen komen vaker op tijd dan avondmensen, multitaskers en mensen met ADHD.

Toch zegt de psychologie niet alles. Als je weet dat je altijd te laat komt, kun je toch gewoon iets eerder vertrekken? Het gaat vooral om wat je zelf belangrijk vindt, want je hebt altijd een keuze. Juist dat maakt het allemaal wat spannender. Wanneer is het te laat komen biologisch bepaald, en wanneer wil iemand gewoon niet té veel moeite om toch maar op tijd te komen?

2. ‘Mijn tijd is belangrijker’

Het is logisch om te denken dat een laatkomer zijn tijd belangrijker vindt dan die van een ander, maar dat is zelden waar. Slechts in enkele gevallen kun je ervanuit gaan dat het wél zo is. Denk maar aan de diplomatieke kringen, waarbij Amerikanen doorgaans altijd als laatste arriveren. Uit onderzoek blijkt helaas ook dat sollicitanten voor een lagere functie langer moeten wachten dan sollicitanten voor een hogere positie. De kunst is om uit te zoeken of het te laat komen betekenis heeft, of eerder een gebrek aan tijdsbesef is.

3. Cultureel bepaald

Elke vakantieganger wéét dat de klok in zuiderse landen anders tikt dan bij ons. Tijd is ondergeschikt aan persoonlijke relaties. Waar het in België onbeleefd is om je telefoon op te nemen tijdens een vergadering, is het in Italië onbeleefd om dat niet te doen. Wat ‘te laat’ precies is, hangt dan ook af van land tot land. Probeer maar eens op tijd te komen in een chaotische miljoenenstad als Bangkok!

4. De schuldige? De smartphone!

Wachten is vervelend, al helemaal als je niet weet hoelang precies. Een smartphone kan het wachten wat verzachten. Je kunt namelijk al je onbeantwoorde mails nog snel beantwoorden, of het boodschappenlijstje voor ’s avonds al opstellen. De smartphone veraangenaamt maar verlengt tegelijk ook het wachten. Hoe? Toen de mobiele telefoon nog niet bestond, was je min of meer verplicht om op tijd te komen omdat je niet kon laten weten dat je te laat ging zijn. Nu kun je in een paar tellen laten weten dat je wat later gaat zijn, waardoor de drempel om te laat op te dagen steeds kleiner wordt ...

5. Niet te vroeg, niet te laat

Te laat komen is vervelend, maar te vroeg is waarschijnlijk nog erger. De computer waarop de presentatie staat, is nog niet opgestart. De koffie is nog niet helemaal doorgelopen. Zo ongemakkelijk! Het beste is nog altijd om simpelweg op tijd te komen. Niet te vroeg, niet te laat. Al kan stiptheid ook verregaande gevolgen hebben. Zo vloog een Japanse sneltreinmachinist uit de bocht omdat hij een vertraging van tachtig seconden wilden inhalen.

Drie tips voor notoire laatkomers

Kom je altijd en overal te laat? Dan is het misschien niet slecht om je leven een beetje te herorganiseren. Ga aan de slag met een van deze drie tips, en de mensen rondom je zullen ongetwijfeld aangenaam verrast zijn als je plots wél op tijd opdaagt.

1. Laat een ander voor je plannen. Dat kan je partner zijn, maar evengoed een collega die je door en door kent. Zorg dat je precies weet wat je moet doen, hoeveel tijd je daarvoor nodig hebt en wanneer je ten allerlaatste moet vertrekken naar de volgende afspraak.
   
   
2. Voorspel je tijden niet op verwachtingen, maar op ervaringen uit het heden. Stel dat je regelmatig naar dezelfde klant moet, op hetzelfde uur. Op den duur wéét je dat om stipt twee uur ’s middags een doorrijdende trein het verkeer even stillegt. Vertrek dan gewoon enkele minuten eerder zodat je de gesloten barelen net voor bent.
   
   
3. Corrigeer je planning voortdurend tijdens de uitvoering. Soms is het moeilijk om in te schatten hoeveel tijd je voor iets nodig hebt. Als je ziet dat je een opdracht niet afgewerkt krijgt voor je volgende afspraak, stop dan liever wat vroeger en pik de draad later weer op, in plaats van je te haasten en te laat te komen op je afspraak. Want dan loop je de hele dag achter de feiten aan.

(dt/em)