12 denkfouten die rationele beslissingen verhinderen

Brainpower

Met gezond verstand kom je op zakelijk en professioneel vlak al een heel eind. Toch is ons denkpatroon niet perfect. We maken nogal wat denkfouten die onze rationele beslissingen iets minder “verstandig” maken dan we wel zouden willen. Vooral vooringenomenheid zorgt ervoor dat we onbewust vaak onjuiste beslissingen maken.

12 denkfouten

Deze vaak voorkomende denkfouten beïnvloeden onze rationele beslissing.

1. Bevestigingsvooroordeel

Wie al op voorhand een bepaalde mening of idee heeft, gaat graag akkoord met mensen die dat (voor)oordeel bevestigen. Hierdoor geef je onbewust minder aandacht aan een tegengestelde mening. Een open mind helpt je uit je tunnelvisie.

2. Groepsvooroordeel

Hierbij zoek je onbewust vooral mensen op die jouw vooroordeel bevestigen. Sta open voor anderen die jouw mening in vraag stellen en neem hen serieus, het maakt jouw rationele beslissing alleen maar rationeler.

3. Kansberekening

Vaak baseren we mogelijk toekomstige gevolgen op gebeurtenissen die in het verleden hebben plaatsgevonden. Deze kansberekening zorgt onbewust voor een bepaald bevooroordeeld verwachtingspatroon. Vermijd deze denkfout en gok niet op een bepaalde afloop.

4. Rationalisatie

Niemand hoort graag tegenstrijdige informatie na het nemen van een professionele beslissing. Toch kan het jou helpen. Maak jezelf niks wijs en probeer geen redenen te verzinnen om je beslissing alsnog te rechtvaardigen. Wees vooral eerlijk met jezelf en stuur bij indien nodig.

5. Statistieken negeren

Met statistieken kun je zowat alles verklaren, maar toch… ze zorgen voor een bron van interessante informatie die jouw beslissing kan vormen. Maak gebruik van de juiste steekproef en informeer je goed over de resultaten. Zijn de statistische gegevens representatief en relevant voor jouw beslissing?

6. Vooringenomenheid

Wie met een bepaald idee in z’n hoofd zit, ziet of interpreteert vaak onbewust alleen de zaken die hij of zij verwacht of wil zien. Deze denkfout (observatiebias) zorgt voor een vertekend beeld en kan je beslissing negatief beïnvloeden. Wees niet vooringenomen maar sta open voor alle input en informatie (ook tegenstrijdige) die je kunnen helpen bij het nemen van de juiste beslissing.

7. Systeembias

De mens is een gewoontedier, ook bij het nemen van beslissingen. Stap uit de routine en stel jezelf en je beslissing in vraag.

8. Negativiteitseffect

Vaak concentreren we ons vooral op het negatieve om ons heen. Dit heeft een invloed op onze besluitvorming en de risico’s die we door onze beslissing willen nemen. Laat je niet alleen leiden door de mogelijk negatieve gevolgen maar ook door de mogelijk positieve gevolgen.

9. Kudde-instinct

Onbewust spiegelen we ons aan anderen die een gelijkaardige beslissing hebben genomen. Onderzoek het resultaat van hun beslissing maar probeer hen niet blindelings te kopiëren. Loop niet mee met de kudde maar neem je eigen beslissing in eer en geweten.

10. Projectiebias

Deze denkfout (ook wel affectieve prognose genoemd) zorgt ervoor dat we bij het nemen van een beslissing vaak onze huidige, persoonlijke voorkeur en mening projecteren op de toekomst. Weet dat jouw voorkeur nu een momentopname is en sta open voor input van anderen.

11. Tijdsbias

Focus je niet alleen op de gevolgen op korte termijn maar hou ook rekening met de gevolgen op lange termijn.

12. Ankereffect

Dit effect houdt in dat we ons, bij het nemen van een beslissing, soms verankeren aan de allereerste informatie die we kregen. Hierdoor gebeurt het vaak dat we alle daaropvolgende informatie blijven vergelijken met dit “ankerpunt”. Probeer daarom om tijdens de besluitvorming toch onbevangen en zonder vooroordelen om te gaan met álle informatie die je ontvangt.

Extra: 5 redenen waarom je fouten moét maken

(mr)