Welke invloed heeft angst op je?

Kristien twijfelt. Zou ze haar job opzeggen en eindelijk gaan voor die droombaan? Ze doet het niet en houdt de boot af. Liever zeker zijn… Karim wil opslag vragen, maar durft niet, want hij zou wel eens vervangbaar kunnen zijn. Mark wil een lange reis maken. Hij stelt het uit om zijn financiële veiligheid te waarborgen. Yasmine is het beu. Ze zou een grens willen stellen en vaker ‘nee’ willen zeggen, zodat ze aan haar eigen plannen toekomt. Maar ze doet het niet.

Al deze voorbeelden zijn uitingen van ‘angst’. Niet meteen waar we aan denken als we ons iets bij angst proberen voor te stellen. Geen gemediatiseerde horrorverhalen, geen thriller in de bioscoop, geen onveilig gevoel in een donkere straat, maar interne onzekerheid.

Welke vormen van angst herken je zelf? 

1. Je zorgen maken om anderen

Maak je je zorgen om andere mensen? De job van je partner, de studievooruitgang van je kinderen? De zieke of overwerkte collega?

Je zorgen maken over dingen waar je geen controle over hebt, is een manier om je af te leiden van het enige waar je wél impact op hebt. Jezelf! Vaak maak je jezelf zorgen over anderen om niet bij jezelf stil te moeten staan. Zo moet je onopgeloste zaken niet in de ogen kijken. Herkenbaar?

Probeer vooral eerst om je eigen zaken helder te bekijken. Stel jezelf de vraag wat de onderliggende emoties of onafgewerkte kwesties zijn en probeer deze op te lossen. Je zal merken dat er al snel veel minder redenen zijn om je zorgen te maken.

2. Je zorgen maken over de toekomst

De toekomst is iets dat veel mensen onzeker maakt. Logisch, er is een hele ruimte aan onwetendheid en onzekerheid tussen nu en de toekomst. Het ligt dus buiten je controle. Juist daarom blijf je erover piekeren, waardoor je je makkelijk gespannen en geprikkeld gaat voelen. Maar met overdenken verander je uiteindelijk niets en je helpt er jezelf ook niet mee. Probeer het zo goed mogelijk los te laten of te laten rusten tot het juiste moment er is.

3. Angst die je doet afhaken

Angst kan er voor zorgen dat je afhaakt, je plannen wegbergt.

Wanneer heb jij voor het laatst besloten iets toch niet te doen? Avontuurlijke plannen of dromen terug in de kast opgeborgen? De moed is ons allemaal al wel eens in de schoenen gezakt, waardoor we die vakantie toch maar niet hebben geboekt, toch maar niet op dat sollicitatiegesprek zijn geweest, je toch maar niet met je baas bent gaan praten over een idee...

Maar wat hield je tegen? Waar was je (stiekem of onbewust) bang voor? Denk daar eens over na en misschien kan je die plannen weer uit de kast halen en toch doordrijven. Deze angst zorgt er namelijk voor dat je aan jezelf twijfelt, blokkeert en dus verantwoordelijk bent voor je eigen zelfsabotage.

4. Angst die je concentratie saboteert

Angst steelt je concentratie. Je bent niet in het nu, want je maakt je al zorgen over iets anders dat zou kunnen gebeuren. Je kan niet genieten van wat er zich nu voordoet. Tijd om te compartimentaliseren. Focus. Focus vooral op het nu en wat er nu wel gebeurt. Dat zal al veel minder eng lijken en je zal nuchterder kunnen nadenken. Je zal effectiever en efficiënter functioneren en misschien wel met logische oplossingen komen, die je angst volledig wegnemen.

Onhandig omgaan met angst

We lopen graag weg van angst. Iedereen doet dat op zijn of haar manier. Hoe doe jij dat?

Sommige mensen denken hun angsten te kunnen negeren of te laten verdwijnen door te overeten, harder te werken, te drinken, of uit te wissen met hun schermverslaving... Niet dus. Afleidingsmanoeuvres, vluchtmethodes, ontkenning.

Je wil de angst niet voelen en je biedt er op jouw manier weerstand aan. Hoe meer weerstand, hoe meer iets groeit. Angst wordt, soms onbewust, groter en dreigender doordat je er tegen vecht. Het lichaam raakt gespannen en de angst wordt moeilijker controleerbaar. Het neemt voor je het weet je hele lichaam over. Gevolg: hoofdpijn, buikpijn, een dalend energieniveau. Wat leidt tot nog meer angst, want nu heb je ook gezondheidsproblemen om mee om te gaan.

Is angst een constructiefout?

Is angst een soort verkeerd geïnstalleerde menselijke software? Nee, zeker niet, hoewel het zo soms kan voelen. Het is eerder een zelfbeschermingsreflex. Gezond dus, in beperkte mate. Angst kan je helpen om risico’s juist in te schatten en maatregelen te nemen die risico’s verkleinen. Angst kan een wijze raadgever zijn. Maar raadgevers hoef je niet altijd blindelings te volgen, jij en je gezond verstand zijn nog altijd de leider.

Angstige beeldvorming

Beelden stimuleren emoties. Veel van je angstprikkels krijg je dus binnen via foto’s uit de krant, televisie, internet… Allemaal media die jouw beeld van de werkelijkheid kunnen (ver)vormen en je algemeen vertrouwen schade toe brengen.

Het is daarom belangrijk om hierin selectief te zijn. Welke beelden informeren en welke voeden angst? Welke beelden of verhalen hebben meer context nodig, welke verhalen moeten gerelativeerd worden, welk informatiekanaal kan ik het meest vertrouwen? Als 10 kanalen over hetzelfde doemverhaal berichten, kan je relativeringszin wel eens zwichten.

Herken je jezelf? Waar neemt angst een loopje met jou? Waar laat jij je door intimideren?

Onthou vooral dat een portie gezonde relativering, een nuchtere kijk en de juiste inzichtelijke vragen en vertrouwen in eigen kunnen, je al een heel eind brengen. Laat je angst geen zelfsabotage worden.

(ik/sjv) 

Vaak is het niet makkelijk die weg alleen af te leggen. Of is het gewoon fijner om dat samen met iemand te doen. In het traject Innerlijk Leiderschap helpt zelfvertrouwencoach Inge Ketels je om je angst recht in de ogen te kijken. Ze geeft je bouwstenen mee, zodat je makkelijker, en sterk in je schoenen staand, kan bereiken wat je wil! Kennismaken? Vraag het gratis e-book ‘Test je innerlijk Leiderschap’ aan! Klik hier