‘Vlaamse biotech behoort tot wereldtop’

• Planten in een ‘greenhouse’.
• Willem Dhooge, PhD FlandersBio: “Op het vlak van planten-biotech behoren we tot de top.” (copyright: VIB)

De Vlaamse biotechsector staat internationaal sterk. Vlaanderen telt heel wat biotechpioniers en beschikt met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) over een wereldvermaard onderzoeksinstituut. “We behoren tot de top-3 van Europa”, weet Willem Dhooge van koepelorganisatie FlandersBio. “Zo’n 120 Vlaamse bedrijven doen aan onderzoek en ontwikkeling in de biotechnologie en de life sciences. Samen verschaffen ze werk aan tien- tot vijftienduizend mensen.”

Grote impact

Tussen die 120 zitten grote kleppers zoals Janssen Pharmaceutica. “In de farmaceutische sector gebeurt heel wat van het hedendaags onderzoek met behulp van biotechnologie”, legt Willem Dhooge uit.

De helft van de best verkopende medicijnen vandaag vinden hun oorsprong in de biotechnologie. “Biotechnologie is al het onderzoek of productie door middel van cellen of onderdelen van cellen”, aldus Willem Dhooge.

Voor de doorsnee biotechnoloog zijn enzymes en micro-organismen dagelijkse werktuigen. Echt zichtbaar voor het grote publiek is de biotech daarmee niet. Nochtans is de impact ervan op ons dagelijks leven groot.

Van bier tot geneesmiddel

Ook kaas, bier en wijn zijn biotechproducten, al worden ze niet tot de meest geavanceerde van de sector gerekend. “Moderne biotechnologie heeft onder andere te maken met de productie van geneesmiddelen. Dat betekent niet dat al die geneesmiddelen zelf biotechproducten zijn, wel dat biotech een hand heeft gehad in de ontwikkeling ervan”, zegt Willem Dhooge.

Een ander voorbeeld is biobrandstof. Bio-ethanol wordt gemaakt op basis van fermentatie, wat een biotechproces is. Hetzelfde geldt voor enzymes in wasmiddelen. Je ziet die niet, maar ze zorgen er wel voor dat je was ook schoon is als je die op lagere temperaturen wast.

“Die enzymes zijn biotechproducten. Biopolymeren zorgen er dan weer voor dat petroleum kan worden vervangen door hernieuwbare grondstoffen. Zo wil de chemie bepaalde basisstoffen duurzaam aanmaken met de hulp van biotechnologie”, somt Willem Dhooge op.

Ggg's

Wat bij veel mensen een belletje doet rinkelen, zijn de zogenaamde ggg’s: genetisch gemodificeerde gewassen. “Ook dat is biotech, en daar bestaan heel uitgesproken meningen over”, aldus Willem Dhooge.

In Gent bevindt zich de grootste agrobiotechcluster van Europa, de tweede grootste van de wereld. “Op het vlak van plantenbiotech behoren we echt tot de top. Bayer, BASF en Syngenta zijn voorbeelden van grote bedrijven die in onze regio in dit domein actief zijn. Voor de duidelijkheid: ggo’s zijn daar maar een klein onderdeel van”, legt Willem Dhooge uit.

Kapitaalintensief

De Vlaamse biotech is een schoolvoorbeeld van een erg jonge sector, pas ontstaan in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Toch heeft hij een grote toekomst. Het merendeel van de producten die de farmasector momenteel ontwikkelt, zijn gebaseerd op biotechnologie. Ook de evolutie naar een duurzame samenleving met minder CO2-uitstoot speelt in de kaart van de biotech-sector.

Aan die evolutie hangt echter een prijskaartje. Ontwikkeling en onderzoek in de biotechsector zijn geldverslindend, wat de sector niet spaart van risico’s. De meeste Vlaamse biotechbedrijven zijn niet ouder dan tien tot vijftien jaar en nog niet in staat om producten te vermark-ten. “Om een product van nul op de markt te brengen, heb je minstens twaalf jaar nodig”, weet Willem Dhooge.

Verschil maken

Bedrijven als Thrombogenics en Tibotec zijn daar wel al in geslaagd. Tibotec bevindt zich inmiddels onder de vleugels van Janssen Pharmaceutica. Die trend naar consolidatie is eigen aan de sector. Is een bedrijf succesvol na jaren eigen onderzoek, dan staat er vaak een grote speler klaar om het over te nemen.

“Daar staat tegenover dat de pipeline van producten die kans maken om op de markt te belanden, steeds groter wordt in Vlaanderen. En dat relatief weinig van onze biotechbedrijven na verloop van tijd de boeken moeten sluiten. Daarmee maken we echt een verschil met de ons omringende regio’s, waar heel wat kleine bedrijfjes er noodgedwongen mee moeten ophouden”, aldus Willem Dhooge.

(wv) - Foto: VIB