Verloningspakket wordt flexibel

"Bedrijven in België zijn gedwongen een innovatief personeelsbeleid te voeren.” (Pierre Leman, Human Resources Director Novartis)

Novartis is één van de grootste farmabedrijven ter wereld, met meer dan 130.000 werknemers en een omzet van bijna 58 miljard dollar in 2014. Twintig procent van de omzet wordt geïnvesteerd in onderzoek & ontwikkeling. Wereldwijd gebruiken meer dan 1 miljard patiënten producten van Novartis.

2 sites, 3 divisies

In België telt de Novartis-groep meer dan 1.800 medewerkers, verspreid over de twee sites in Vilvoorde en in Puurs en gestructureerd in drie divisies. Novartis Pharma staat sterk in onderzoek en ontwikkeling naar innovatieve nieuwe geneesmiddelen, en lanceerde de afgelopen vijf jaar 17 nieuwe merkgeneesmiddelen. Novartis investeert in België sterk in klinisch onderzoek, en werkt daarvoor samen met verschillende Belgische universitaire ziekenhuizen. In 2013 werden meer dan 150 onderzoeken uitgevoerd waarbij meer dan 2000 patiënten betrokken waren.

De tweede divisie, Sandoz, is de op één na grootste aanbieder van generische geneesmiddelen voor de Belgische patiënt. Dat zijn geneesmiddelen die niet langer beschermd worden door patenten. Sandoz is daarenboven een pionier in 'biosimilars', geneesmiddelen ontwikkeld op basis van levende organismen. Alcon, de oogheelkundige divisie, is wereldleider in producten voor oogzorg. 1 op 2 Belgen met contactlenzen draagt of gebruikt een Alcon-product. De productiesite in Puurs is de grootste van Alcon wereldwijd, met meer dan 1.100 medewerkers.

Meer vakantie

Sinds vier jaar biedt Novartis zijn medewerkers in Vilvoorde de mogelijkheid om een deel van hun loon om te zetten in extra vakantie, het zogenaamd ‘hybride systeem’. Ze blijven voltijds in dienst met dezelfde arbeidsvoorwaarden, maar kunnen tot 23 extra vakantiedagen krijgen. Deze moeten wel opgenomen worden tijdens de schoolvakanties. Het project kwam er om de individuele werknemer meer controle te geven over hun work-life integratie, zegt Human Resources Director Pierre Leman. "Het motto van ons bedrijf is 'to care and to cure' – verzorgen en genezen – en die zorg voor mensen willen we ook intern toepassen. We willen aan de individuele noden van onze medewerkers tegemoet komen met een maximum aan flexibiliteit."

Dit jaar maakt al 18 procent van het personeel van de Pharma-divisie gebruik van dit systeem, los van de 10% medewerkers die met een deeltijds contract werken en de mensen die ouderschapsverlof of tijdskrediet opnemen. Iedereen kan eraan deelnemen; er zijn zelfs twee leden van het directiecomité die ervan gebruik maken, vertelt Pierre Leman.

Flexibel inkomen

Vorig jaar introduceerde Novartis in zijn Vilvoordse Pharma-divisie een 'flex income program'. Hierbij kunnen medewerkers hun vergoedingspakket zelf individualiseren. "Iedereen krijgt een portefeuille op basis van het huidige loon plus extralegale voordelen en eventuele bonus", legt Pierre Leman uit. "Binnen die portefeuille kan je dan zelf kiezen uit een menu. Je kan bijvoorbeeld een deel van je bonus omzetten in extra vakantiedagen of een upgrade naar een duurdere smartphone. Wie geen bedrijfswagen heeft kan toch een tankkaart vragen. Wie opgroeiende kinderen heeft, verkiest misschien de extralegale kinderbijslag van 50 euro per maand boven een grote bedrijfswagen. Je kiest zelf."

Novartis ontwikkelde het systeem samen met zijn sociaal secretariaat. Het eerste jaar deed al 18 procent van de medewerkers mee, dit jaar zijn het al 25 procent. Pierre Leman onderzoekt of ook de andere divisies interesse hebben en hoopt zo nog meer mensen mee te krijgen.

Bedrijven in België zijn wel gedwongen om een innovatief personeelsbeleid te voeren, stelt Pierre Leman. "Door de loonnorm en de indexsprong denken veel mensen dat ze alleen door van job te veranderen meer kunnen verdienen. Met het 'flex income program' en de ‘hybride systeem’ kunnen we de tevredenheid van onze medewerkers verhogen, zonder dat de totale loonkost stijgt."

Langer werken

Een belangrijke uitdaging voor Belgische HR-verantwoordelijken is inspelen op de verhoging van de pensioenleeftijd. In september start bij Novartis een pilootproject rond de 'career legacy circle'. Deze uit Canada afkomstige methodologie brengt mensen samen die in dezelfde fase van hun loopbaan zitten. "Wie nu vijftig wordt, zal nog vijftien en weldra zeventien jaar actief moeten blijven. We laten die mensen samen nadenken over hoe ze dat zogenaamde 'derde deel' van hun loopbaan willen invullen", zegt Pierre Leman. Ook daarbij staat de individuele aanpak centraal. "Bij ons werken vijftigers die een nieuw gezin uitbouwen. Zij willen volop aan het werk blijven. Anderen zijn dan weer vragende partij om minder te gaan werken. We willen hen helpen om een nieuwe rol te zoeken zodat ze gemotiveerd blijven en hun ervaring kunnen delen."

In België zijn dergelijke initiatieven nog pionierswerk. Er bestaat wel loopbaanbegeleiding of 'job crafting', maar dat gebeurt meestal in het kader van een ontslagprocedure of outplacement. "Dat is bij ons niet aan de orde. Wij willen juist een oplossing om mensen aan de slag te houden", besluit Pierre Leman.

(wv)