Terreurdreiging: wat als je niet durft te gaan werken?

Wat als…

1. Je bedrijf z’n deuren sluit door de terreurdreiging

Als je werkgever besluit omwille van het terreuralarm de deuren te sluiten, blijft de werkgever verplicht om zijn werknemers werk te verschaffen. Je werkgever dient dus op zoek te gaan naar alternatieven: werken in een ander kantoor, thuiswerken, … Voor de meest verregaande oplossingen heeft hij wel je akkoord nodig: zo kan de werkgever je niet verplichten naar de andere kant van het land te gaan werken of vakantie te nemen.

Indien je werkgever niet in de mogelijkheid verkeert om je een alternatief te bieden, verlies je geen loon. Je werkgever zal dan wel niet echt loon verschuldigd zijn voor de niet-gewerkte uren, maar een schadevergoeding waarvan het bedrag gelijk is aan dat van het nettoloon. Het gebrek aan werk is immers onafhankelijk van de werknemers hun wil.

Kan je werkgever echter aantonen dat er sprake is van overmacht, dan is het mogelijk om tijdelijke werkloosheid wegens overmacht in te roepen. Er is geen sprake van overmacht als telewerk of ander thuiswerk mogelijk is, of als je een vergadering of een werfactiviteit kan verplaatsen naar een andere, niet al te exotische, locatie.

Indien het bedrijf op politiebevel moet sluiten, dan is dit altijd een geval van overmacht. Is er overmacht, dan krijg je als werknemer geen loon, maar zal je in principe aanspraak kunnen maken op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen. Die uitkering is wel een stuk lager dan je normale loon.

2. Je niet naar je werk durft te gaan

Door de terreurdreiging mag je als werknemer niet zomaar thuisblijven. Tenzij je werkgever het expliciet vraagt of daarmee akkoord gaat natuurlijk. Als je thuiswerkt bijvoorbeeld krijg je je normaal loon uitbetaald.

“Beslis je toch zelf, door angst overmand, niet naar je werk te gaan, dan heb je geen recht op loon”, vertelt Willy van Eeckhoutte, prof. aan de Universiteit Gent en expert arbeidsrecht. “Recht op loon heb je maar voor het werk dat je verricht.”

“De wet bepaalt weliswaar dat een werknemer die normaal naar het werk is vertrokken en onderweg iets onvoorziens overkomt, waar hij niets aan kan doen en waardoor hij te laat of niet op het werk komt, toch recht heeft op zijn gewone loon voor die dag.”

Maar bij de huidige terreurdreiging kan je die regeling niet toepassen. Die is immers te voorzien. “Je hebt dan als werknemer geen recht op gewaarborgd dagloon omdat daarvoor vereist is dat je je op een normale manier naar het werk begeeft. Zelfs de metro die gesloten is door de terreurdreiging, is geen voldoende reden om loon te eisen”, zegt Willy van Eeckhoutte. “Als de treinen en bussen rijden, kan je nog altijd op het werk geraken. Werknemers die zich naar hun werk begeven, kunnen ook moeilijk verrast zijn door de grotere verkeersdrukte. Als door de terreurdreiging bijvoorbeeld de metro gesloten is of bijna niemand durft de metro te nemen, dan is extra verkeersdrukte voorzienbaar en vaak zelfs voorspeld in de media. Je zal dan als werknemer maatregelen moeten nemen en bijvoorbeeld vroeger moeten vertrekken.”

Als je, door angst overmand, verkiest om helemaal niet naar je werk te gaan, dan heb je zeker geen recht op loon. Je kan dan wel aan je werkgever een dag verlof vragen (vakantie, inhaalrust of verlof zonder wedde). Waar mogelijk en indien je over de nodige werkmiddelen beschikt, kan je ook vragen om een dag te mogen telewerken of ander werk thuis te doen. Maar al die gevallen vereisen het akkoord van de werkgever. Als je plots ’s avonds of ’s morgens beslist thuis te blijven door onheilspellende berichten op het nieuws, dan is het de vraag of je werkgever akkoord zal gaan met je voorgestelde alternatieven. Dat kan je dus een dag loon kosten.

Wat bij opvangproblemen voor de kinderen?

De terreurdreiging heeft ook tot gevolg dat de scholen en kinderdagverblijven kunnen gesloten blijven. Heb je als werknemer hierdoor geen opvang voor je kinderen, dan kan je beroep doen op verlof om dwingende redenen. Aangezien dit een vorm van onbetaald verlof is, kan je ook overwegen om, mits het akkoord van de werkgever, een dag vakantie op te nemen.

Wat bij zelfstandigen?

Denk bijvoorbeeld aan artiesten die een voorstelling moesten spelen die door de terreurdreiging werd afgelast.

“Als zij werden ingehuurd buiten een arbeidsovereenkomst, wat meestal het geval zal zijn, hangt de vraag of zij recht hebben op de overeengekomen vergoeding af van (1) of het contract daarover iets bepaalt, (2) of men de terreurdreiging als overmacht kan beschouwen (waren de theaters bv. wel verplicht te sluiten?) en (3) of zij wel een vergoeding of schadevergoeding zullen vragen als zij niet hebben moeten optreden”, vertelt prof. Willy van Eeckhoutte.

Op zijn blog WikiSoc behandelt prof. Willy van Eeckhoutte nog enkele andere mogelijke scenario’s van werken onder de terreurdreiging.

(mr)