Krapte op arbeidsmarkt komt in stroomversnelling

Bekijk de volledige resultaten van de Jobat Employment Monitor Q2-Q3 (3,6 Mb - ppt)

“Het aantal werkgevers dat op korte termijn aanwervingen plant, stijgt. In combinatie met minder mobiele werknemers zorgt dat voor versnelde schaarste.”

Het economische perspectief heeft er al beter uitgezien. De nu wel al erg lang aanhoudende crisissfeer, het uitblijven van een sterke euro-oplossing en de druk die Griekenland Europa oplegt, voeden de twijfels en ondermijnen het vertrouwen van consumenten, werknemers en werkgevers. Alle barometers wijzen in dezelfde richting. De Nationale Bank meldde eind oktober nog een ernstige daling van het ondernemersvertrouwen in ons land en de Hoge Raad van Financiën verwacht voor 2012 een groei van 0,8 in plaats van 1,6 procent.

Dubbelzinnige situatie

Ook de Jobat Employment Monitor noteert dat er wat loos is met hoe we naar onze economie kijken en hoe we ons voelen op de arbeidsmarkt. Het vertrouwen is gedaald tijdens de voorbije twee kwartalen, zowel bij werkgevers als werknemers, zowel in de arbeidsmarkt als in de economische situatie van ons land.

Tegelijk is de situatie dubbelzinnig. Want terwijl werknemers minder mobiel worden, of hun intentie om van job te veranderen uit onzekerheid uitstellen, stijgt de rekruteringsintentie bij werkgevers op korte termijn.

Dat zeggen niet alleen de werkgevers die reageerden in het nationale arbeidsmarktonderzoek dat de Jobat Employment Monitor is, ook de VDAB blijft een stijging van het jobaanbod noteren. Die stijging zwakt de laatste maanden weliswaar wat af, maar is, in vergelijking met vorig jaar, nog altijd uitgesproken positief. Daarnaast vertellen de VDAB-cijfers ook dat Vlaanderen al meer dan een jaar elke maand minder werkzoekenden telt dan in dezelfde maand een jaar eerder.

Schaarste in stroomversnelling

Werkgevers hebben zo reden om zich twee keer in het haar te krabben. Een eerste keer omdat ze niet weten wat te verwachten van de toekomst, en een tweede keer omdat ze nu al moeilijk geschikt personeel vinden om hun kortetermijnplannen uit te voeren.

Als gevolg van de aarzeling van werknemers om zich actief op de arbeidsmarkt te begeven, belandt de aangekondigde schaarste in een stroomversnelling. En de cijfers zagen er al niet echt haalbaar uit. In de periode 2010-2015 heeft ons land nood aan 770.000 extra werkkrachten. Dat is de som van de verwachte netto jobgroei en de vervangingsvraag voor uittredende 50-plussers in dezelfde periode (cijfers Steunpunt Werk en Sociale Economie, K.U.Leuven, red.).

Werkgevers voelen het water aan hun lippen komen en reageren. Meer bedrijven hebben tijdens het derde kwartaal budget voorzien voor employer branding - algemene reclame voor het werkgeversmerk.

Groener gras aan de overkant?

Het goede nieuws is dus dat er jobpotentieel is. Het slechte dat de toekomst onduidelijk is. Wat vertelt de Employment Monitor nog? Dat werknemers ook een psychologische reactie tonen op het slinkende vertrouwen in de arbeidsmarkt. Hun ‘zin’ om te solliciteren neemt niet alleen af, ze voelen zich ook merkbaar meer tevreden over hun huidige werkgever. Ze zijn met andere woorden niet meer zo zeker dat het gras elders groener is.

Dat toont zich in de cijfers en de grafieken hiernaast. 39 procent van de werknemers denkt dat de Belgische economische situatie de komende zes maanden zal verslechteren. Van de werkgevers denkt 37 procent dat. Voor beide is dat bijna een verdubbeling ten opzichte van het tweede kwartaal. De perceptie van de arbeidsmarkt is quasi identiek.

Rem op solliciteren

Die onzekerheid zet een rem op het sollicitatiegedrag. De voorbije drie maanden hebben 8 op de 10 werknemers geen enkele actie ondernomen. Tijdens het eerste kwartaal van 2011 was dat slechts 70 procent. Ook de intentie tot solliciteren daalt merkbaar. Bijna 9 op de 10 werknemers zeggen het komende halfjaar niet op zoek te gaan naar een andere job, opnieuw een significante stijging ten opzichte van het begin van het jaar.

Intussen kampt 35 procent van de bevraagde werkgevers met niet ingevulde functies en stijgt het aantal werkgevers dat op korte termijn aanwervingen plant van 23 naar 27 procent. In combinatie met minder mobiele werknemers zorgt dat voor een extra krappe arbeidsmarkt.

Vertrouwen in eigen bedrijf

Een lichtpunt is het vertrouwen in het eigen bedrijf en de eigen werkgever. Dat blijft min of meer stabiel, wat kan betekenen dat veel werknemers en werkgevers (nog) niet voelen dat het effectief minder goed gaat.

De Jobat Employment Monitor is een permanent nationaal arbeidsmarktonderzoek bij een representatief staal van meer dan 2.000 Belgen uit de beroepsactieve bevolking en 500 werkgevers. Het onderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau Synovate in opdracht van Jobat, startte in maart 2011. 

De Jobat Employment Monitor biedt een unieke kijk op de Belgische arbeidsmarkt. Hij brengt in kaart wat er leeft en beweegt, zowel bij werkgevers als bij werknemers, op korte en lange termijn. 

(wv) 

Bekijk de volledige resultaten van de Jobat Employment Monitor Q2-Q3 (3,6 Mb - ppt)