Een arbeidsreglement, anno 1870

Dat de gewoonten op de werkvloer sindsdien meer dan licht gewijzigd zijn, is duidelijk als we deze 19de-eeuwse vuistregels met onderschrift ‘Duits document’ er even op nalezen.

• Dagelijks voor de aanvang van de werkzaamheden moeten kantoor en bedrijfsruimten grondig worden schoongemaakt en de kachel worden aangemaakt; iedere werknemer dient daartoe voldoende kolen mee te brengen.
  
  
• Er wordt twaalf uur gewerkt. Wanneer dat nodig is, moet zonder dwang worden overgewerkt.
  
  
• Werknemers die zich met politiek bezighouden, worden op staande voet ontslagen.
  
  
• De bedrijfsleiding verwacht dat geen enkele werknemer zich te buiten gaat aan misbruik van alkohol of tabak.
  
  
• Vrouw en dochters van de baas en andere hoge personages dienen eerbiedig gegroet te worden.
  
  
• Als passende lectuur voor de arbeiders wordt de Bijbel aanbevolen. Ook het lezen van andere boeken is geoorloofd, voorzover deze geen zedenbedervende invloed hebben.
  
  
• Elke werknemer moet zorgen gezond te blijven, want ziek personeel wordt geen loon betaald. Daarom moet eenieder elke week wat van zijn loon afzonderen om dergelijke tegenslagen te kunnen opvangen.
  
  
• Een arbeider mag zich nooit vergissen op straffe van ontslag.
  
  
• Wie de baas tegenspreekt, toont weinig eerbied voor zijn principaal en zal daarvan de gevolgen moeten dragen.
  
  
• Vrouwelijke werknemers moeten een vrome levenswandel nastreven.
  
  
• Verlof wordt slechts bij sterfgevallen verleend. Het loon wordt dan ingehouden.
  
  
• Iedere arbeider moet alles wat hij over zijn baas hoort, zowel in als buiten het bedrijf, onmiddellijk melden.
  
  
• Iedereen dient te bedenken dat hij zijn broodgever dank verschuldigd is, omdat hij u allen in het leven houdt. En vergeet niet dat veel mensen blij zouden zijn als zij uw baantje konden overnemen.

Misschien is het nog niet zo’n slechte zaak dat de vakbonden tegenwoordig op tijd en stond eens van zich laten horen.

(wv)